Gemäldegalerie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Galeria Malarstwa w Berlinie''' ([[język niemiecki|niem.]] '''Gemäldegalerie''') – jedno z ważniejszych muzeów sztuki w stolicy [[Niemcy|Niemiec]] [[Berlin]]a, którego zbiory malarstwa należą do największych na świecie. Muzeum to stanowi część [[Staatliche Museen zu Berlin|Berlińskich Muzeów Państwowych]] pod opieką [[Fundacja Pruskiego Dziedzictwa Kultury|Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kultury]], poświęcone jest dawnemu malarstwu niemieckiemu i europejskiemu XIII – XIXXIII–XIX wieku. Obok Galerii Malarstwa w tym samym gmachu, mieści także [[Kupferstichkabinett]] (Gabinet Rycin) oraz [[Kunstbibliothek]] (Biblioteka Sztuki). Budynek położony jest na terenie nowoczesnego centrum kultury znanego jako [[Kulturforum]] nieopodal [[Plac Poczdamski|placu Poczdamskiego]] w obrębie dzielnicy [[Tiergarten (dzielnica Berlina)|Tiergarten]]. Zbiory, których rdzeń stanowią dzieła sztuki kolekcjonowane przez [[Królestwo Prus|pruskich]] [[Hohenzollernowie|Hohenzollernów]] w XVIII wieku, zawierają obrazy europejskich artystów takich jak [[Albrecht Dürer]], [[Lucas Cranach Starszy|Lucas Cranach]], [[Rafael Santi]], [[Tycjan]], [[Caravaggio]], [[Peter Paul Rubens]], [[Rembrandt]] czy [[Johannes Vermeer]]. Po raz pierwszy zbiory pokazano publiczności w roku 1830, po licznych przenosinach ostatecznie w 1998 otwarto kolekcję malarstwa w obecnej postaci.

Gemäldegalerie ma genezępowstało w XIX wieku. Mieściło się w Muzeum Królewskim położonym przy [[Lustgarten]] przy berlińskiej [[Unter den Linden]]. Rdzeniem zbiorów były kolekcje [[Fryderyk Wilhelm I (Wielki Elektor)|Fryderyka Wilhelma I]], zwanymzwanego Wielkim Elektorem, ioraz [[Fryderyk II Wielki|Fryderyka II Wielkiego]]. Spośród dzieł oprócz nabytków znalazły się obrazy pochodzące z królewskich zbiorów polskich [[Wazowie|Wazów]], [[Jan III Sobieski|Jana III Sobieskiego]] oraz [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta Poniatowskiego]], które w Berlinie znalazły się w wyniku grabieży i konfiskat, szczególnie w dobie [[Rozbiory Polski|rozbiorów Polski]].

Pierwszym dyrektorem muzeum został [[Gustav Friedrich Waagen]], który dokonał nowoczesnej ekspozycji zbiorów. Znaczącą dla muzeum i jego prestiżu była działalność [[Wilhelm von Bode|Wilhelma von Bode]], dyrektora muzeum w latach 1890-1929. Za jego dyrektury w 1904 Galeria wzbogaciła się o kolekcję sztuki renesansowej. W tymże czasie zbiory przeniesiono do [[Kaiser Friedrich Museum]], znanymznanego później jako [[BodeMuzeum MuseumBodego]] (niem. Bode-Museum), znajdowały się one tam do II wojny światowej; większość dzieł ewakuowano, natomiast gmach uległ poważnemu zniszczeniu. Część dzieł (ok. 400) uległa zniszczeniom na miejscu, część zrabowała Armia Czerwona i wojska alianckie. Po wojnie w wyniku podziału Berlina dzieła podzielono i umieszczono m.in. w Bode -Museum oraz w Berlinie-Dahlem. Wraz z powstawaniem w obrębie ówczesnego Berlina Zachodniego Kulturforum będącymbędącego alternatywą Wyspy Muzeów po drugiej strony muru berlińskiego powstała koncepcja urządzenia nowoczesnej galerii. Po zjednoczeniu Niemiec zbiory zintegrowano w powstałym w 1998 budynku w Kulturforum. Gmach zaprojektowali [[Heinz Hilmer]] i [[Christoph Sattler]] architekci z Monachium.

Galeria Malarstwa zawiera kolekcję liczącą ponad 3. 500 dzieł malarstwa, w tym 3000 z oryginalnymi ramami. Zbiory podzielono na dziesięć kategorii.

Berlińska Galeria Malarstwa jest obok [[Stara Pinakoteka|Starej Pinakoteki]] w [[Monachium]] i [[Wallraf-Richartz-Museum]] w [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]] największym w Niemczech zbiorem dzieł malarstwa ziem dawnego Świętego Cesarstwa Rzymskiego. Prestiżową kolekcję średniowiecznego malarstwa tablicowego tworzą dzieła anonimów szkoły kolońskiej XIV-XVI w., m.in.; dyptyk z Madonną i Dzieciątkiem oraz Ukrzyżowaniem, wieloobrazowy ''[[Żywot Chrystusa]]'', ''[[Madonna w ogrodzie zamkniętym]]'', czy ''Pokłon Trzech Króli'' Mistrza Ołtarza Akwizgrańskiego. Ponadto dzieła malarstwa Austrii i Czech w tym ''[[Pietas Domini wśród aniołów]]'' oraz ''[[Ukrzyżowanie Kaufmannów]]'' i ''[[Madonna Kłodzka]]'', ostatnie z dzieł, było ufundowane przez [[Arnošt z Pardubic|Arnošta z Pardubic]], arcybiskupa [[Praga|praskiego]], działającego na dworze [[Karol IV Luksemburski|Karola IV Luksemburskiego]].

Znaczącą dla gotyckiego malarstwa jest kolekcja malarstwa gotyckiego realizmu. Najcenniejszymi dziełami są skrzydła [[retabulum]] [[Ołtarz z Wurzach|ołtarza z Wurzach]] pędzla [[Hans Multscher|Hansa Multschera]], rzeźbiarza i malarza z Ulm, jednego z pierwszych przedstawicieli realizmu gotyckiego XV w. Ponadto dzieła artystów tworzących szkołę ulmską, m.in.; [[Bernhard Strigel|Bernharda Strigela]] i [[Bartholomäus Zeitblom|Bartholomäusa Zeitbloma]] oraz dzieła malarzy takich jak;: [[Konrad Witz]] (''Salomon i Szeba''), [[Martin Schongauer]] (''Pokłon Trzech Króli''), [[Mistrz Księgi Domowej]] oraz [[Hans Holbein (starszy)|Hans Holbein Starszy]].

Wielki zespół tworzą obrazy malarzy doby Odrodzenia, m.in.; siedem dzieł [[Albrecht Dürer|Albrechta Dürera]]; ''[[Madonna i Dzieciątko z czyżykiem]]'' , ''[[Portret Wenecjanki]]'', ''[[Modląca się Maria]]''; kilka dzieł ucznia Albrechta [[Hans Baldung|Hansa Baldunga]], i 22 obrazy [[Lucas Cranach Starszy|Lucasa Cranacha Starszego]], obrazy [[Albrecht Altdorfer|Albrechta Altdorfera]], duży zespół portretów [[Hans Holbein (młodszy)|Hansa Holbeina Młodszego]] z ''[[Portret Georga Giszego|Portretem Georga Giszego]]'' na czele.

Zbiory berlińskie znane są z bogatej kolekcji malarstwa Niderlandów doby gotyku, szczególnie późnejszej jego fazy. Kolekcję otwierają trzy niewielkie obrazy pędzla [[Jan van Eyck|Jana van Eycka]], w tym ''[[Madonna w kościele]]''. Spośród dzieł malarzy niderlandzkiej, najstarszej generacji, wyróżniają się cztery obrazy; [[Petrus Christus|Petrusa Christusa]], dwa dzieła [[Robert Campin|Roberta Campina]]. Spośród obrazów uczniów Campina wyróżniają się; ''Pokłon Trzech Króli'' [[Jacques Daret|Jacques'a Dareta]] i ''[[Ołtarz Bladelin]]'', ''Tryptyk Miraflores'' oraz ''Tryptyk Świętego Jana'' [[Rogier van der Weyden|Rogiera van der Weydena]]. Oprócz malarstwa ołtarzowego Rogiera, w berlińskich zbiorach można podziwiać ''[[Portret młodej kobiety]]'', identyfikowany z żoną artysty, ponadto w muzeum jest wiele dzieł uczniów van der Weydena. Spośród dziedzictwa artystów młodszych generacji znajdują się obrazy; [[Aelbert van Ouwater|Aelberta van Ouwatera]], [[Dirk Bouts|Dirka Boutsa]], [[Gerard David|Gerarda Davida]] [[Geertgen tot Sint Jans|Geertgena tot Sint Jansa]] (w tym ''Jan Chrzciciel''), trzy dzieła [[Hugo van der Goes|Hugona van der Goesa]], dwa obrazy [[Hans Memling]]. Grupę dzieł łączących tradycję późnogotyckiego malarstwa niderlandzkiego z formami renesansowymi i humanistyczną myślą egzemplifikują obrazy [[Jan Gossaert|Jana Gossaerta]], [[Pieter Bruegel Starszy|Pietera Bruegla Starszego]], w tym ''[[Przysłowia niderlandzkie]]''. Ponadto w Gemäldegalerie swoje obrazy mają; [[Hieronymus Bosch]] (''[[Święty Jan na Patmos]]''), [[Lucas van Leyden]], [[Quentin Massys|Quintin Massys]], [[Marinus van Reymerswaele]].