Encyklopedia: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m bez słowa "ludzkiej": ''wiedza'' dotyczy tylko ludzi
drobne redakcyjne
Linia 5:
'''Encyklopedia''' ([[łacina|łac.]] ''encyclopaedia'' z {{greka|ἐνκύκλιos}}, ''enkýklios'' – "tworzący krąg" + {{greka|παιδεία}}, ''paideía'' – "wykształcenie") – [[kompendium]] [[wiedza|wiedzy]] zapisane w formie zbioru [[Artykuł hasłowy|artykułów hasłowych]], złożonych z [[Hasło (informacja naukowa)|haseł]] (słów kluczowych) i tekstów je objaśniających (zawierających informacje dotyczące tych haseł). Hasła są ułożone w pewnym logicznym porządku, zazwyczaj [[alfabet]]ycznym, dzięki czemu możliwe jest szybkie odnalezienie właściwej informacji.
 
Encyklopedia może być powszechna, tj. starająca się ująć całą ludzką wiedzę (np. ''[[Wielka Encyklopedia Powszechna PWN]]''), lub specjalistyczna z danej dziedziny (np. ''[[Encyklopedia muzyczna PWM]]'', ''[[Encyklopedia Krakowa]]'' PWN).
 
== Historia ==
Linia 26:
Pierwszą encyklopedią powszechną była [[Francja|francuska]] ''[[Encyclopédie]]'', której edytorami byli [[Jean le Rond d’Alembert|Jean d'Alembert]] i [[Denis Diderot]]. Encyklopedia ta została ukończona w [[1772]] roku. Liczyła ona 28 [[Wolumin (bibliotekoznawstwo)|tomów]], 71818 artykułów i 2885 ilustracji. Jej współautorzy są często nazywani kręgiem francuskich encyklopedystów, z których wielu zostało później współorganizatorami [[rewolucja francuska|Wielkiej Rewolucji Francuskiej]].
 
Równolegle z encyklopedią francuską, zaczęła powstawać ''[[Encyklopedia Britannica|Encyclopaedia Britannica]]'', której pierwsze trzytomowe wydanie opublikowano w latach [[1768]]-[[1771]].
W 2004 pełna wersja ''Encyklopedii Britannica'' zawierała ok. 120 tysięcy artykułów, liczących razem około 44 milionów słów.
Obecnie jest największym na świecie tego rodzaju [[Wydawnictwo (publikacja)|wydawnictwem]], liczącym 32 tomy (17 Macropaedii, 12 Micropaedii, 1 Propaedii i 2 Indeksu).
Linia 37:
[[Plik:Wikipedia 2005 Label DVD small.PNG|thumb|Niemiecka Wikipedia na DVD]]
 
Encyklopedia jest bardzo wygodną formą wiedzy do zaimplementowania w formie elektronicznej. W związku z tym, olbrzymia większość wydawnictw encyklopedycznych przechodzi powoli z wersji papierowych na wersje rozprowadzane na płytach [[Płyta kompaktowa|CD-ROM]] lub innych tego rodzaju [[nośnik danych|nośnikach]]. Dodatkową zaletą takiej formy rozprowadzania jest możliwość dodawania do haseł plików [[multimedia]]lnych, które nie mogłyby się znaleźć w papierowej wersji.
 
Elektroniczne wersje encyklopedii nie muszą już w zasadzie posiadać alfabetycznego układu haseł. Hasła wyszukuje się w nich zwykle przez rozmaite automatyczne systemy wyszukiwawcze, w których można często stosować zaawansowane metody wyszukiwania za pomocą rozbudowanych wyrażeń (np. [[Koniunkcja (logika)|koniunkcji]] lub [[alternatywa|alternatywy]] wyrazów kluczowych). Przeszukiwanie takich encyklopedii ułatwia mechanizm [[hiperłącze|hipertekstu]], łączący pokrewne treściowo hasła.
Linia 43:
Bardzo obszerną paletę elektronicznych wydawnictw encyklopedycznych, ogólnych i specjalistycznych, publikuje PWN – dzięki szybko rosnącej liczbie [[komputer]]ów i niskich cenach tego rodzaju wydawnictw publikacje encyklopedyczne stają się powszechnie dostępne. Dużą popularnością cieszy się też wydawana przez Optimus Pascal Multimedia encyklopedia [[WIEM (encyklopedia)|WIEM]].
 
Najwięcej, bo ponad 6 milionów haseł, ma chińska elektroniczna encyklopedia [[Hudong]]<ref>[http://tech.qq.com/a/20120206/000257.htm 互动百科盘点百万词条折射网民思维变迁]</ref>.
 
Liczącą najwięcej haseł encyklopedią elektroniczną w języku polskim jest [[polska Wikipedia|polskojęzyczna Wikipedia]]<ref>[http://www.gazetawyborcza.pl/1,75475,4346521.html ''Fenomen Wikipedii'', M. Strzelecka, "Gazeta Wyborcza", 27.07.2007]</ref> mająca {{NUMBEROFARTICLES}} artykułów.