Cormac Ulfada: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, lit.
Linia 4:
 
== Urodzenie i dzieciństwo ==
Ojcem Cormaca był dawny arcykról [[Art III Aonfer|Art III mac Cuinn]], ntomiastnatomiast matką była Echtach (Achtan), córka Alchataiga (Olc Achy), kowala (albo [[Druidzi|druida]]) z [[Connacht]]u. Według legendy Olc Acha ugościł Arta noc przed bitwą pod Maigh Mucruimhe. Zgodnie z proroctwem, które otrzymał kowal, że wielka godność pochodziłaby z jego linii, postanowił zaoferować arcykrólowi swą córkę na noc. Tej nocy Cormac miał być poczęty. Następnego dnia Art został pokonany i zabity w bitwie pod Magh Mucruimhe, przez siostrzeńca [[Lugaid VI MacConn|Lugaida MacConna]] i jego cudzoziemskich wojowników. Lugaid stał się nowym arcykrólem. Cormac, jako niemowlę, został zabrany przez wilczycę i wychowywany z jej młodymi. Myśliwy znalazł go i przyniósł go do jego matki. Wówczas Echtach wzięła go do Fiachry Cassána, który był dawnym opiekunem Arta.
 
== Rządy ==
Rządy [[Lugaid VI MacConn|Lugaida]] były niepopularne w Irlandii. Gdy wydał niesprawiedliwy wyrok, dom zaczął się walić. Za jego panowania trawa nie rosła na łąkach, zboże na polach i liście na drzewach. Z tego powodu niezadowoleni poddani postanowili wypędzić Lugaida. Ale Cormac był niezdolny do objęcia zwierzchniej władzy nad Irlandią. Bowiem został wyparty do [[Connacht]]u przez [[Ulaid|Ulatów]], mieszkańców [[Ulster]]u, oraz zmuszony do dania zakładników. Arcykrólem został król Ulaidu, [[Fergus II Duibdedach|Fergus III Duibdedach]]. Cormac obrażony podczas uczty zorganizowanej przez Ulatów, postanowił podąrzyć do [[Munster (Irlandia)|Munsteru]], by zaciągnąć najemników, zwanych [[fianna]]. Ich wodzem był Tadg mac Céin, dziadek [[Fionn mac Cumhail|Fionna mac Cumhaill]]. Cormac obiecał mu mu tyle ziemi na równinie zwanej Brega, ile zdoła objechać swym rydwanem przed końcem dnia, jeżeli mu pomoże w zdobyciu tronu. Cormac pomaszerował z nimi przeciw [[Fergus II Duibdedach|Fergusowi]]. W bitwie pod Crinna rozgromił z ich pomocą armię Ulatów. Tadg postanowił objedżającobjeżdżając równinę Brega, objąć także samą [[Tara (Irlandia)|Tarę]]. Jednak był mocno zraniony i mdlał podczas objazdu. Kiedy przyszedł i poprosił swego woźnicę, czy by podjechał jeszcze do Tary. Kiedy woźnica odmówił, Tadg zabił go, przed skończeniem przez niego objazdu. Cormac natknął się na niego i rozkazał, żeby lekarze wyleczyli jego rany. Leczenie Tadga zajęło cały rok. Cormac, mając wolną drogę, objął zwierzchni tron Irlandii, zaś Tadg objął wraz ze swymi zaciężnymi osiedlił się na równinie Brega.
 
Cormac posiadał cudowny złoty puchar podarowany przez boga morza [[Manannan]]a mac Lir w Krainie Żywych. Jeśli wypowiedziano nad nim trzy kłamstwa, puchar pękał na trzy części; aby go znów scalić, trzeba było powiedzieć trzy rzeczy prawdziwe. Używał go, by odróżnić kłamstwo od prawdy. Kiedy zmarł, puchar zniknął, tak jak przepowiedział [[Manannan]]. Panowanie Cormaca przebiegało na walkach w wielu bitwach. Poskromił [[Ulaid]] i [[Connacht]] oraz prowadził rozwlekłą kampanię przeciw [[Munster (Irlandia)|Munsterowi]]. W czternastym roku swego panowania pożeglował do [[Wielka Brytania|Brytanii]], gdzie dokonał podbojów. Mówi się o nim, że zapoczątkował coroczne zgromadzenia w [[Tara (Irlandia)|Tarze]]. Obok obrad politycznych odbywały się także targi oraz igrzyska. Miał po abdykacji opracować Teagusc-na-Righ (Królewskie Instytucje), by zachować zwyczaje, obyczaje i zarząd w królestwie. Był sławnym autorem w dziedzinie prawa, synchronizmów oraz historii. Jego zbiór praw przetrwał przez wiele wieków. Cormac był tym, który rozkazał zebranym w Tarze kronikarzom irlandzkim, by napisali kroniki Irlandii w jednym woluminie. Książka zwana Psałterzem z Tary, zawierała współczesne czyny oraz synchronizację królów Irlandii z królami i cesarzami świata oraz królów prowincji z monarchami Irlandii. Zamieszczono tam upoważnienia monarchów Irlandii w stosunku do prowincjonalnych królów oraz czynsze i opłaty tych prowincjonalnych królów z ich ziem, od pana wielkiego rodu do młodszego rangą. Opisano tam także granice i podziały ziem Irlandii.
Linia 45:
{{familytree/end}}
 
{{Poprzednik Następca|urząd=[[Wielcy królowie Irlandii|na wpół legendarny zwierzchni król Irlandii]]|lata=254-277|pop=[[Fergus II Duibdedach]]||nast=[[Eochaid XI Gonnat]] }}
 
== Bibliografia ==
Linia 58:
 
[[Kategoria:Legendarni władcy Irlandii]]
[[kategoriaKategoria:Mitologia celtycka]]