Ludwik II Wittelsbach: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
TarBot (dyskusja | edycje)
m szablon fix
poprawa linków do przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 1:
{{Władca kraju infobox
| król = Ludwik II Wittelsbach
| tytulatura = König von Bayern, Herzog von Franken, Herzog in Schwaben und Pfalzgraf bei Rhein.
| grafika = [[Plik:Ludwig II portrait by Gabriel Schachinger.jpg|250px]]
| tytuł = [[Władcy Bawarii|królKról Bawarii]]
| od = [[10 marca]] [[1864]]
| do = [[13 czerwca]] [[1886]]
| poprzednik = [[Maksymilian II (król Bawarii)|Maksymilian II Wittelsbach]]
| następca = [[Otto (król Bawarii)|Otto Wittelsbach]]
| dynastia = [[Wittelsbachowie]]
| urodzony = [[25 sierpnia]] [[1845]]
| zmarł = [[13 czerwca]] [[1886]]
| ojciec = [[Maksymilian II (król Bawarii)|Maksymilian II Wittelsbach]]
| matka = [[Maria Fryderyka Pruska|Maria Fryderyka Hohenzollern]]
| żona =
| dzieci =
| rodzeństwo =
| commons = Category:Ludwig II of Bavaria
| source =
| quote =
}}
'''Ludwik II''', [[Język niemiecki|niem.]] ''Ludwig Friedrich Wilhelm von Wittelsbach'', znany również jako '''Ludwik Szalony''' lub '''Bajkowy Król''' (ur. [[25 sierpnia]] [[1845]] w [[Monachium]], zm. [[13 czerwca]] [[1886]] nad jeziorem [[Starnberger See]]) – [[Władcy Bawarii|król Bawarii]] od [[1864]] do swej śmierci.
 
== Biografia ==
Ludwik II urodził się w pałacu [[pałac Nymphenburg|Nymphenburg]] nieopodal [[Monachium]] jako pierwsze dziecko [[Maksymilian II (król Bawarii)|Maksymiliana II]] i księżniczki [[Prusy (państwo)|pruskiej]] [[Maria Fryderyka Pruska|Marii]]. Na chrzcie otrzymał imię Ludwik na cześć dziadka [[Ludwik I Wittelsbach|Ludwika I]]. Dzieciństwo wraz z bratem Ottonem urodzonym w 1848 roku spędzał pod okiem wychowawców na zamku [[Hohenschwangau]], natomiast letnie wakacje w specjalnie wybudowanej willi [[Berchtesgaden]]<ref>Heinz Häfner: Ein König wird beseitigt, Ludwig II. von Bayern. C.H.Beck, München 2008.</ref>.
 
Wstąpił na tron po śmierci ojca, w wieku 18 lat. Za jego panowania [[Bawaria]] została włączona do [[Rzesza|Rzeszy Niemieckiej]], czemu był osobiście niechętny. Podpisał on co prawda wystosowany z inicjatywy [[Otto von Bismarck|Bismarcka]] list do [[Wilhelm I Hohenzollern|Wilhelma I]], w którym jako najpotężniejszy po królu pruskim władca niemiecki wezwał go do objęcia tronu cesarskiego, ale zdecydowały o tym względy finansowe (zadłużony Ludwik za swoją zgodę przyjął od Bismarcka 6 milionów marek w złocie)<ref>Hanna Adamkowska "Ludwik„Ludwik ze smutnej bajki"bajki”, "Focus„Focus Historia"Historia” nr 12/2012.</ref>.
 
Od początku swego panowania Ludwik II zaangażowany był w promocję sztuki, zwłaszcza muzyki kompozytora [[RyszardRichard Wagner|Ryszarda Wagnera]]. Dzięki hojnemu mecenatowi i przy jego "duchowym"„duchowym” współudziale powstawały kolejne dzieła mistrza ''[[Śpiewacy norymberscy]]'' w 1868, ''[[Złoto Renu]]'' w 1869 czy ''[[Walkiria (operadramat muzyczny)|Walkiria]]'' w 1870 roku. Od 1872 roku król coraz bardziej stroniący od ludzi kazał grywać sobie poszczególne utwory przy pustej widowni. Walnie przyczynił się poprzez kolejne dotacje na rzecz Wagnera do budowy wielkiego teatru operowego, umożliwiającego realizację wizji muzycznych i dramaturgicznych swojego ulubionego kompozytora. Ludwik II pozostał przyjacielem Wagnera aż do jego śmierci, choć nigdy nie były to relacje łatwe i proste.
 
[[Plik:Ludwig II; Bavaria Rex.jpg|thumb|Ludwik II w latach młodości]]
Ludwik był ekscentryczną osobą, np. utożsamiał się z [[Parsifal (postać literacka)|Parsifalem]]. Jego dziwactwo (przez niektórych uznawane za chorobę psychiczną) postępowało wraz z kolejnymi niepowodzeniami w polityce zagranicznej i wewnętrznej. Pod koniec rządów praktycznie odseparował się od świata, spędzając czas w swoich baśniowych pałacach w [[Alpy|Alpach]]. Najsłynniejszy z nich, [[Neuschwanstein]], nigdy nie został ukończony, lecz mimo to jest jedną z najpopularniejszych niemieckich atrakcji turystycznych i symbolem [[Bawaria|Bawarii]]. Wielu współczesnych badaczy uważa, że "nietypowe"„nietypowe” zachowania bawarskiego króla nie wynikały z obłędu, lecz stresu i problemów nieodłącznie związanych ze sprawowaniem władzy przez wrażliwą jednostkę. Ludwik II był nie tylko wielkim budowniczym niesamowitych pałaców (poza [[Neuschwanstein]] wybudował również pałace [[Pałac Herrenchiemsee|Herrenchiemsee]] i [[Pałac Linderhof|Linderhof]]; czwarty z pałaców - Falkenstein - pozostał w sferze planów). Zasłynął również jako mecenas [[Richard Wagner|RyszardaRicharda Wagnera]]. Jest wielce prawdopodobne, że gdyby nie królewskie wsparcie pieniężne, nigdy nie powstałby ''[[Pierścień Nibelunga]]''.
 
[[Plik:De 20 jarige Ludwig II in kroningsmantel door Ferdinand von Piloty 1865.jpg|thumb|250px|lewo|250px|20-letni Ludwik II Wittelsbach w stroju koronacyjnym, obraz Ferdynanda von Piloty (1865)]]
Ludwik nigdy się nie ożenił, choć był zaręczony z księżniczką bawarską – [[Zofia Charlotta Wittelsbach|Zofią Charlottą]], jego kuzynką i siostrą cesarzowej [[Elżbieta Bawarska|Elżbiety]]. Zaręczyny ogłoszono [[22 stycznia]] [[1867]], ale po licznych zmianach daty ślubu, Ludwik wycofał się z danego słowa w październiku tego samego roku, Zofia zaś poślubiła [[Ferdynand d'Alençon|Ferdynanda d'Alençond’Alençon]], wnuka [[Ludwik Filip I|Ludwika Filipa]]. Wydarzenia roku [[1867]] przyczyniły się walnie do izolacji króla, który bez reszty oddał się sztuce i budownictwu.
[[9 czerwca]] [[1886]] Ludwik II został oficjalnie uznany za niepoczytalnego i faktycznie pozbawiony tronu w wyniku spisku zawiązanego przez wrogich mu ministrów z jego stryjem, księciem [[Luitpold Karol Wittelsbach|Luitpoldem]], na czele. Rządy objął regent. Król następnie został przewieziony do [[zamek Berg (Bawaria)|zamku Berg]], nad jeziorem [[Starnberger See]], na południe od Monachium.
 
Niejasna jest jego śmierć w jeziorze Starnberg, rozważane było samobójstwo i morderstwo. [[13 czerwca]] [[1886]] odnaleziono ciało Ludwika i jego lekarza [[Bernhard von Gudden|Bernharda von Guddena]], który wcześniej wydał opinię o niepoczytalności króla, w jeziorze [[Starnberger See]], niedaleko brzegu. Ludwik został pochowany [[Kościół św. Michała w Monachium|w kościele św. Michała w Monachium]].
 
Jest jednym z najbardziej charakterystycznych władców w całej historii [[Niemcy|Niemiec]]. Jego postać wciąż budzi żywe emocje i spory. W pamięci swoich poddanych zapisał się jako król-[[pacyfizm|pacyfista]] (starał się unikać konfliktu zbrojnego z Prusami, a później z [[Francja|Francją]]). Jego życie stało się kanwą dla filmu [[Luchino Visconti]]ego pt. ''[[Ludwig (film)|Ludwig]]''.
 
{{clear|left}}
 
== Genealogia ==
{| class="wikitable" style="background:000000; font-size:85%; text-align:center"
|- bgcolor="#FF0000"
!colspan="9"|
Linia 66:
|colspan="1"|
[[August Wilhelm Hohenzollern]]<br />(1722-1758)<br />
∞1742 <br />
Ludwika Amalia Brunswick-Lüneburg<br />(1722-1780)<br />
|colspan="2"|
landgraf Hesji-Darmstad<br />[[Ludwik IX, landgraf Hesji-Darmstadt|Ludwik IX]]<br />(1719-1790)<br />
∞1741 <br />
[[Karolina Wittelsbach (Pfalz-Zweibrücken)]]<br />(1721-1774)<br />
|colspan="1"|
landgraf Hesji-Homburg<br />Fryderyk IV<br />(1724-1751)<br />
∞1746 <br />
Ulrika Solms-Braunfels<br />(1731-1792)
|-
Linia 91:
[[Fryderyka Luiza Hessen-Darmstadt]]<br />(1751-1805)
|colspan="2"|
Karolina Hessen-Darmstadt<br />(1746-1821)<br />
∞1768 <br />
landgraf Hesji-Homburg<br />Fryderyk V<br />(1748-1820)
|-
Linia 112:
|- bgcolor="#4169E1"
|colspan="9"|
'''Ludwik II Wittelsbach (1845-1886), ''król Bawarii'''''
|}
 
Linia 119:
* [[Pałac Herrenchiemsee|Herrenchiemsee]]
* [[Pałac Linderhof|Linderhof]]
* [[Porfirie|Porfiria]]
 
{{Przypisy}}
 
== Najważniejsza literatura ==
* {{cytuj książkę | imięnazwisko = Jeandes Cars | nazwiskoimię = des CarsJean | tytuł = Ludwik II Bawarski | miejsce = Warszawa | rok = 1997}} (cykl: "Biografie„Biografie Sławnych Ludzi"Ludzi”)
 
{{Władcy Bawarii}}