Unia polsko-szwedzka: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m replacement, file @ commons, replaced: Martin Kober 001.jpg → Sigismund III of Poland-Lithuania and Sweden (Martin Kober).jpg przy użyciu AWB |
drobne redakcyjne |
||
Linia 5:
'''Unia polsko-szwedzka 1592-1599''' – [[unia personalna]] pomiędzy [[I Rzeczpospolita|Rzecząpospolitą]] i [[Szwecja|Szwecją]].
Po śmierci króla szwedzkiego [[Jan III Waza|Jana III Wazy]], [[27 listopada]] [[1592]], naturalnym jego następcą był najstarszy syn, [[Zygmunt III Waza]], ówczesny król Polski. Dla samego Zygmunta dziedziczny tron szwedzki miał
Uzyskawszy zgodę [[sejm walny|sejmu polskiego]] na wyjazd z Rzeczypospolitej, król udał się [[3 sierpnia]] [[1593]] roku do Szwecji. Tam jednak musiał stawić czoła [[9 stycznia]] [[1594]] zbuntowanym stanom niższym pod przywództwem kleru [[luteranizm|luterańskiego]] na zjeździe w [[Uppsala|Uppsali]]. Zjazd
Po podpisaniu tego aktu został uroczyście, w obecności żony, [[Anna Habsburżanka (1573-1598)|Anny Habsburżanki]], koronowany na króla Szwecji w katedrze w [[Uppsala|Uppsali]]. W lipcu [[1594]] opuścił Szwecję i popłynął do [[Gdańsk]]a. Na czas swojej nieobecności regencję powierzył Karolowi Sudermańskiemu i senatorom.
Linia 15:
W obliczu złamania przez króla zawartej umowy (król mianował m.in. burmistrzem [[Sztokholm]]u katolika, zaczęły powstawać też katolickie szkoły) Karol samowolnie i bez wiedzy Zygmunta III zwołał w [[1595]] roku w [[Söderköping]] obrady [[Riksdag]]u, które przeistoczyły się w antypolską konfederację stanów niższych. Po stronie króla polskiego opowiedziała się natomiast [[Finlandia]], szlachta szwedzka i Sztokholm. Kraj stanął w przededniu wojny domowej.
Zygmunt wysłał z Polski poselstwo
W roku [[1598]] sejm pozwolił Zygmuntowi III na wyprawę w celu spacyfikowania
Kampania była jednak źle zaplanowana i wobec utraty kontaktu z korpusem Flemminga, który miał uderzyć z Finlandii, armia interwencyjna została pobita przez Szwedów w [[bitwa pod Linköping|bitwie pod Linköping]] [[25 września]] [[1598]]. Sam Zygmunt został wzięty do niewoli i musiał wydać w ręce stryja swoich stronników, m.in. kanclerza Szwecji [[Erik Larsson Sparre|Eryka Sparre]] (zostali oni, w tym 5 senatorów, ścięci [[20 marca]] [[1600]]). W maju [[1599]] padł [[Kalmar (miasto)|Kalmar]], ostatnia twierdza w rękach polskich. [[24 lipca]] [[1599]] Riksdag w Sztokholmie zdetronizował Zygmunta III. Unia przestała istnieć.
|