Megiddo: Różnice pomiędzy wersjami

Wzgórze Tell Megiddo jest [[stanowisko archeologiczne|stanowiskiem archeologicznym]] typu [[tell]]. Odkryto na nim 20 kolejnych warstw historycznych. Samo wzgórze wznosi się zaledwie 60 metrów powyżej dna Doliny Jezreel, jednak zajmuje strategiczną pozycję na skrzyżowaniem ważnych dróg prowadzących z [[Zatoka Hajfy|Zatoki Hajfy]] do [[Bet Sze’an]] i [[Rów Jordanu|Doliny Jordanu]], oraz z [[równina Szaron|równiny Szaron]] do [[Wzgórza Golan|Wzgórz Golan]] i dalej do [[Damaszek|Damaszku]]. Jeszcze w [[starożytność|starożytności]] dostrzeżono znaczenie tego miejsca, które umożliwiało sprawowanie kontroli nad skrzyżowaniem szlaków handlowych i stanowiło klucz do obrony Doliny Jordanu (od południa) i równiny przybrzeżnej (od północy){{odn|zbiorowa|1991|s=306}}. Kontrola nad wejściem do Wadi Ara umożliwiała czerpanie zysków ze [[starożytność|starożytnego]] szlaku handlowego [[Via Maris]], łączącego [[Starożytny Egipt|Egipt]] z [[Asyria|Asyrią]]. Dodatkowym korzystnym czynnikiem była żyzność ziem Doliny Jezreel oraz dostępność wody i innych potrzebnych surowców w okolicy. Wszystko to razem powodowało, że już od najdawniejszych czasów Tell Megiddo było zamieszkane. Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z [[chalkolit]]u z IV tysiąclecia [[Przed naszą erą|p.n.e.]] W owym czasie istniała tutaj niewielka wioska{{odn|Sanger|2000|s=184}}. Na początku III tysiąclecia p.n.e. ([[epoka brązu]]) Megiddo było już miastem otoczonym [[mur obronny|murami obronnymi]]. Domy były położone przy utwardzonych ulicach, które z czasem wyposażono w [[kanalizacja|kanalizację]]{{odn|Bahn|2006|s=332}}. W XX wieku p.n.e. Megiddo było warownym miastem z bogatą [[świątynia|świątynią]]. Całe miasto zajmowało powierzchnię około 20 hektarów, a na wzgórzu wznosiła się [[cytadela]]. Większość ludności mieszkała na wschodnich zboczach wzgórza, chroniąc się w cytadeli w razie niebezpieczeństwa. Po kolejnej przebudowie miasta zauważalne jest wyodrębnienie się władzy świeckiej od religijnej - powstał [[pałac]] w pobliżu [[brama miejska|bramy miejskiej]]. Prace archeologiczne odkryły między innymi tzw. „wyżynę” kananejską - wielki kopiec o charakterze kultowym (XIX wiek p.n.e.), system zaopatrzenia miasta w wodę, mury obronne wraz z bramami, zbudowane w podobny sposób jak w [[Gezer]] i [[Chasor|Tel Chacor]]. Nazwa miasta Megiddo pojawia się w grupie egipskich [[teksty złorzeczące|tekstów złorzeczących]] z XX-XVIII wieku p.n.e.{{odn|Negev|2002|s=432}}. Warstwy archeologiczne z końca XIX wieku p.n.e. wskazują na upadek kultury miejskiej Megiddo. Na ruinach starożytnego miasta zamieszkała ludność [[nomada|koczownicza]] tworząca tymczasowe struktury budowlane. Okres ten jednak bardzo szybko minął, gdyż wykopaliska ujawniły kolejne ślady życia miejskiego z odnalezionymi fragmentami [[ceramika|ceramiki]]{{odn|Bahn|2006|s=332}}.