Belkowanie (architektura): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m w edycji |
uzupełnienie |
||
Linia 2:
{{Czy wiesz do artykułu|2}}
[[Plik:CorinthianOrderPantheon.jpg|thumb|300px|Belkowanie nad głowicą kolumny w [[porządek koryncki|porządku korynckim]] (z [[portyk]]u [[Panteon w Rzymie|rzymskiego Panteonu]])<br />Od dołu nad głowicą kolumny:<br />– architraw<br />– fryz<br />– gzyms]]
'''Belkowanie''' '''(entablatura)''' w architekturze klasycznej –
== Historia ==
W [[Historia architektury|historii architektury]] zmieniały się: wygląd, funkcja i zakres stosowania belkowania.
* W [[Sztuka grecka w okresie klasycznym|klasycznej architekturze greckiej]] wygląd (kształt i proporcje poszczególnych elementów) są różne w różnych [[Porządek architektoniczny|porządkach architektonicznych]]
** porządek dorycki posiadał prosty architraw złożony z kamiennych belek wspartych na głowicach kolumn, fryz składał się ze żłobkowanych [[Tryglif|tryglifów]] i [[Metopa|metop]]. Pomiędzy architrawem a fryzem znajdowała się listwa (taenia), pod którą, na szerokość tryglifów, umieszczone były listewki (regulae) ozdobione łezkami (guttae). Do wysuniętego gzymsu, nad każdą metopą i tryglifem, przymocowane były płytki (mutuli) również ozdobione łezkami.<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Parnicki-Pudełko|imię = Stefan|tytuł = Architektura Starożytnej Grecji|rok = 1985|wydawca = Arkady|miejsce = Warszawa|strony = 77-78|isbn = 83-213-3179-3}}</ref>
** w porządku jońskim architraw podzielony jest uskokowo na trzy poziome pasy, od ozdobionego płaskorzeźbami fryzu oddziela go niewielki gzyms. Nad fryzem znajduje się lekko podcięty gzyms o prostej formie.<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Parnicki-Pudełko|imię = Stefan|tytuł = Architektura Starożytnej Grecji|rok = 1985|wydawca = Arkady|miejsce = Warszawa|strony = 88|isbn = 83-213-3179-3}}</ref> Często poszczególne elementy belkowania przedzielone były [[Kimation|kimationem]] z [[Astragal|astragalami]].
** w porządku korynckim poszczególne elementy belkowania były podobne do jońskiego, ale różniły się proporcjami.
* W [[Architektura starożytnego Rzymu|architekturze rzymskiej]] belkowanie zastosowano jako element zwieńczający ścianę, a także do rozdzielania poszczególnych [[kondygnacja|kondygnacji]]. Pojawiło się również belkowanie nad [[arkada]]mi. Belkowanie wieńczyło tu kolumny przyścienne wtopione w filar arkady.
* W [[Architektura średniowiecza|architekturze średniowiecznej]] belkowanie zaczęło wtapiać się i rozmywać w innych elementach architektonicznych, a w architekturze czysto [[Architektura gotycka|gotyckiej]] zanikło zupełnie<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko = Mączeński|imię = Zdzisław|tytuł = Elementy i detale architektoniczne w rozwoju historycznym|rok = 1997|wydawca = Arkady|miejsce = Warszawa|strony = 102|isbn = 83-213-3966-2}}</ref>.
* W [[Architektura renesansu|renesansie]] nastąpił powrót do tradycji belkowania, ale jego interpretacja była bardziej swobodna
* W architekturze baroku pojawiły się formy belkowania wygiętego, wyłamanego czy przerywanego.
| |||