Sturmabteilung: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Historia: Poprawiam, bo wcześniej to brzmiało, jakby istniał jakiś magiczny, bezpośredni związek przyczynowo skutkowy. |
int. |
||
Linia 6:
[[Formacja wojskowa|Formacja]] ta powstała w [[Monachium]] po zakończeniu [[I wojna światowa|I wojny światowej]] i upadku [[Hohenzollernowie|monarchii w Niemczech]]. Powstawały [[Freikorps]]y, skupiające byłych żołnierzy, których wielu po przegranej wojnie znalazło się bez zajęcia. Niemcy znajdowały się w okresie powojennego i rewolucyjnego chaosu (zob. [[Rewolucja listopadowa 1918]])<ref name="Walka o władzę">Serial dokumentalny ''SS'', odc. ''Walka o władzę'', (''Die SS. Der Machtkampf''), ZDF, 2002</ref>. Liczebność armii niemieckiej ([[Reichswehra|Reichswehry]]) została znacznie zmniejszona [[Traktat wersalski|traktatem wersalskim]].
3 sierpnia 1921 [[Ernst Röhm]] założył Oddział Szturmowy (SA), wykształcony z “sekcji sportowo-gimnastycznej”<ref name="str. 24-26">[[Laurence Rees]] ''Naziści. Ostrzeżenie historii'', wyd. 1998, str. 24-26</ref>. Oficerowie SA wywodzili się głównie z [[Organizacja Consul|Organizacji Konsul]] (OC) kapitana [[Hermann Ehrhardt|Hermanna Ehrhardta]], a członkowie szeregowi pochodzili się z różnych grup paramilitarnych z [[Bawaria|Bawarii]]. SA specjalizowało się w terroryzowaniu oponentów tworzącej się NSDAP, wojowniczych przemarszach ulicami Monachium, biciu tych, którzy podczas przemówień [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] nękali go kłopotliwymi pytaniami i mordach politycznych<ref name="str. 272-273">Martin Kitchen ''Trzecia Rzesza. Charyzma i wspólnota'', wyd. polskie 2012, str. 272-273</ref>. Partii, takiej jaką zamierzał stworzyć Hitler, były potrzebne takie brutalne postacie<ref name="str. 24-26"/>. Lokalne jednostki Reichswehry szkoliły je w zakresie podstawowych umiejętności wojskowych. Od samego utworzenia SA było niezależne, odrzucając jakiekolwiek próby kontroli przez NSDAP i Hitlera<ref name="str. 272-273"/>. Dzięki staraniom Röhma i jego wpływom w wojsku członkowie SA zostali uzbrojeni. Organizacja przyciągała sporą grupę zdemobilizowanych, rozgoryczonych sytuacją w Niemczech bezrobotnych żołnierzy<ref>Książka według pomysłu i pod kierownictwem Catherine i Jacques'a Legrand, redakcja Christopher Dobson ''Adolf Hitler'', wydanie polskie 1999, str. 33</ref>. W jej skład wchodziło wielu byłych członków Freikorpsu. Mundury zostały odkupione od niemieckiej armii. SA zostało formalnie zarejestrowane 4 listopada 1921. Röhm
W 1922, jako przybudówka SA, została powołana organizacja młodzieżowa [[Hitlerjugend]].
Na początku 1923 Hitler formalnie powierzył dowodzenie SA [[Hermann Göring|Hermannowi Göringowi]]
[[Heinrich Himmler]] i Röhm spotkali się po raz pierwszy w 1922. Z rekomendacji Röhma wstąpił do grupy paramilitarnej Flaga Rzeszy (''Reichsflagge''), która przyłączyła się do nieudanego [[Pucz monachijski|puczu monachijskiego]] (8 i 9 listopada 1923)<ref name="str. 272-273"/>. Do wykonania puczu Röhm, pod pretekstem nocnych ćwiczeń swego oddziału, oficjalnie zaopatrzył w broń 1500 członków monachijskiego SA<ref>Helmut Ortner ''Samotny zamachowiec. Georg Elser – czlowiek, który chciał zabić Hitlera'', wyd. polskie 2007, str. 23-31</ref>. W czasie puczu Röhm na czele grupy bojówkarzy SA przejął kontrolę nad kwaterą główną bawarskiej armii<ref>Serial dokumentalny ''Hitler's bodyguard'', odc. 2 ''Early attempts on Hitler's life'', Nugus/Martin Productions Ltd., 2008</ref>. Wobec braku poparcia społeczeństwa dla puczystów i rozpędzenia zgromadzenia przez policję, przewrót zakończył się porażką. Po nieudanym [[Zamach stanu|zamachu stanu]] w Monachium została zakazana działalność ''Stoßtrupp Adolf Hitler''<ref name="str. 272-273"/>. Doszło również do konfliktu między Hitlerem a Röhmem. Hitler ogłosił, że nowa SA może podlegać wyłącznie jemu. Dodatkowo Röhm nie chciał zgodzić się na legalne dążenie do władzy i z zakazem brutalnych działań. Hitler uznał jego postępowanie za zdradę<ref>Książka według pomysłu i pod kierownictwem Catherine i Jacques'a Legrand, redakcja Christopher Dobson ''Adolf Hitler'', wydanie polskie 1999, str. 42</ref>. W efekcie 16 kwietnia 1925 Röhm opuścił partię i wyemigrował do [[Boliwia|Boliwii]], gdzie prowadził szkolenie armii<ref name="Walka o władzę"/>. W listopadzie 1926 dowództwo SA, pozbawionych dowódcy od dymisji Röhma, objął [[Franz Pfeffer von Salomon]]. Hitler wyznaczył mu zadania polityczne, podporządkowane celom partii, a nie celom wojskowym<ref name="str. 47">Książka według pomysłu i pod kierownictwem Catherine i Jacques'a Legrand, redakcja Christopher Dobson ''Adolf Hitler'', wydanie polskie 1999, str. 47</ref>. W drugiej połowie 1930 Hitler odwołał von Salomona z dowodzenia SA, zarzucając mu brak kontroli nad oddziałami. W SA panowało niezadowolenie i brak dyscypliny; Hitler sam przejął dowodzenie nimi<ref name="str. 55">Książka według pomysłu i pod kierownictwem Catherine i Jacques'a Legrand, redakcja Christopher Dobson ''Adolf Hitler'', wydanie polskie 1999, str. 55</ref>. Zwierzchnikiem SA został Hitler, jednak nie ufał on do końca SA, dlatego powołał wierną gwardię przyboczną (SS). W przyszłości miało to doprowadzić do rywalizacji obu grup<ref name="Walka o władzę"/>. SS zostało formalnie podporządkowane SA<ref name="str. 283-285">Martin Kitchen ''Trzecia Rzesza. Charyzma i wspólnota'', wyd. polskie 2012, str. 283-285</ref>.
[[Plik:Bundesarchiv Bild 147-0503, Nürnberg, Horst Wessel mit SA-Sturm.jpg|thumb|245px|Członkowie SA
Po jej [[delegalizacja|delegalizacji]] w 1923, reaktywowana w 1925<ref name="str. 56">Jan Palmowski ''Słownik najnowszej historii świata 1900-2007'', wydanie polskie 2008, tom 5., str. 56</ref>, stała się stopniowo najbardziej znaczącą siłą ruchu [[Narodowy socjalizm|narodowosocjalistycznego]] w Niemczech. SA rekrutowały się z członków [[Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników|NSDAP]]. Rozwijały się w szybkim tempie; w 1931 liczyły 77 tys. członków, pod koniec 1932 – 500 tys.<ref name="odc. 4"/>, w 1933 – ponad 700 tys.<ref name="str. 56"/>, w 1934 zaś – 3,2 mln.
Wewnątrz samego SA Hitler miał wielu przeciwników jego dowództwa. W efekcie Hitler zawarł pakt z dawnym rywalem; Röhm wrócił do Niemiec, aby zdyscyplinować SA<ref name="Walka o władzę"/>. Hitler nie zamierzał stracić kontroli nad SA. Zakładał, że Röhm zaprowadzi porządek wśród brunatnych koszul. Sytuacja jednak nie miała się poprawić, ponieważ Röhm uważał partię nazistowską i SA za organizacje rewolucyjne<ref name="odc. 5">Serial dokumentalny ''Hitler's bodyguard'', odc. 5 ''Jewish and emigre attempts to kill Hitler'', 2008</ref>. W październiku 1930 Röhm został dowódcą SA<ref name="str. 64-65">Chris Cook, John Stevenson ''Leksykon historii Europy XX wieku. 1900-2004'', wyd. polskie 2004, str. 64-65</ref>, nie dostrzegał jednak niebezpieczeństwa grożącego mu ze strony Heinricha Himmlera (ówcześnie już [[Reichsführer-SS|Reichsführera-SS]]). Röhm i najwyżsi dowódcy SA chcieli postawić Hitlera na czele nowej rewolucji. Zamierzali uczynić SA decydującą siłą militarną w Niemczech, potężniejszą od armii (Reichswehry)<ref name="Walka o władzę"/>.
18 marca 1931 Röhm stłumił bunt oddziałów SA, zorganizowany przez szefa sekcji [[Berlin|berlińskiej]] [[Walter Stennes|Waltera Stennesa]]. Bezpośrednim powodem wystąpienia Stennesa był rozkaz Hitlera, zakazujący członkom SA udziału w bójkach ulicznych. W czerwcu 1931 w Monachium
[[Plik:Bundesarchiv B 145 Bild-P49621, Berlin-Britz, Besichtigung der SA.jpg|thumb|245px|Członkowie SA w 1932]]
Linia 26:
Od 1933 wraz ze 100-tysięczną [[Reichswehra|Reichswehrą]] stały się podstawą rozbudowy niemieckich sił zbrojnych. SA były organizacją w zasadzie wojskowo-terytorialną. Naczelnym dowódcą SA był [[Kanclerze Niemiec|kanclerz Rzeszy]] (Adolf Hitler) przez ministra Rzeszy i szefa sztabu SA (do 1934 [[Ernst Röhm]], od 1 lipca 1934 [[Viktor Lutze]], a po jego śmierci w wypadku samochodowym 2 maja 1943 – [[Wilhelm Scheppmann]]). Röhm jawnie walczył o swoje miejsce w nowym państwie. Brunatna armia Röhma zagrażała dowódcom Reichswehry. Generałowie zawiązali z Hitlerem pakt przeciwko Röhmowi, ponieważ Hitler potrzebował wykwalifikowanych strategów i dowódców do przyszłych wojen. Obawiano się puczu pod przywództwem Röhma<ref name="Walka o władzę"/>.
Röhma spotkał zawód, ponieważ Hitler zrezygnował ze zbrojnej rewolucji i zamierzał zdobyć władzę legalnie, w sposób [[Demokracja|demokratyczny]]. Röhm chciał uczynić z SA organizację, która zdobędzie władzę siłą, w wyniku rewolucji. Röhm nie krył, że chce, aby SA stała się faktycznym obrońcą III Rzeszy
=== Od nocy długich noży ===
Linia 45:
</blockquote>
Röhm, nie zdając sobie sprawy z nadciągającej katastrofy, wyjechał z dowódcami SA na wypoczynek do [[Bad Wiessee]]<ref name="odc. 4"/>. Jak jednak Heydrich mógł utrzymywać, że Röhm ma przeprowadzić zamach stanu, gdy przebywał w sanatorium, a jego ludzie na przepustkach? Hitlerowi były dostarczane obciążające Röhma dowody, których większość została sfabrykowana. Hitler rozkazał Röhmowi zebrać swych najwyższych oficerów w pensjonacie Hanselbauer w Bad Wiessee w dniu 30 czerwca 1934, gdzie podczas spotkania miał wygłosić przemówienie<ref name="str. 283-285"/>. W nocy 29/30 czerwca (''noc długich noży'') spiskowcy celowo wprowadzili w błąd przebywającego w [[Nadrenia|Nadrenii]] Hitlera, informując go przez telefon, że SA w Berlinie i Monachium rozpoczęło mobilizację i protestuje na ulicach przeciwko Hitlerowi. Hitler natychmiast wyruszył z powrotem do Monachium (korzystając m.in. z samolotu), gdzie był już o czwartej rano. Pojechał do bawarskiego ministerstwa spraw wewnętrznych, dokąd wezwano dowódców SA, a następnie ich aresztowano. O 6:30 Hitler z SS-manami dotarli do Bad Wiessee, gdzie w hotelu byli zakwaterowani dowódcy SA. Schwytanych zamknięto w piwnicy hotelu. Po kilku godzinach wszyscy pojechali
Podczas nocy długich noży zginęło co najmniej 85 osób. Rodziny wielu z nich otrzymały zawiadomienia o skazaniu przez sąd wojenny za zdradę. Niemieckie radio i prasa uznały zabójstwa za uzasadnioną reakcję na próbę [[Zamach stanu|zamachu stanu]]. Hitler wciąż jednak wstrzymywał egzekucję Röhma. Następnego dnia był już jednak przekonany, że Röhm musi umrzeć. Hitler liczył jeszcze, że Röhm wybawi go z kłopotu i popełni samobójstwo, ale Röhm odmówił. Został zastrzelony w celi więziennej 1 lipca 1934 przez SS-mana [[Theodor Eicke|Theodora Eicke]]<ref name="odc. 4"/>.
|