Sør-Varanger: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
YurikBot (dyskusja | edycje)
m robot dodaje: ro:Sør-Varanger
RooBot (dyskusja | edycje)
clean up, Replaced: ZSRRZSRR (2),
Linia 20:
Gmina Sør-Varanger jest 6. norweską gminą pod względem powierzchni.
== Położenie i historia ==
Sør-Varanger graniczy od południa i zachodu z [[Finlandia|Finlandią]], od północy jej brzegi oblewa [[Morze Barentsa]], od północnego zachodu znajduje się inna norweska gmina - [[Nesseby]], a od wschodu graniczy z [[Rosja|Rosją]]. Do lat tuż po [[rewolucja październikowa|rewolucji październikowej]] i powstania [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] region ten był terenem względnie swobodnej wymiany nadgranicznej i przepływu tak ludzi, jak i towarów. Wytworzył się tu nawet specyficzny [[Języki pidżynowe|język pidżynowy]] - norwesko-rosyjski [[Język russenorsk|"russenorsk"]]. Później granica została mocno uszczelniona, zwłaszcza ze strony rosyjskiej. W kwietniu [[1940]] Norwegię, a wraz z nią Sør-Varanger, zajęli [[Niemcy]], którzy utworzyli silną bazę wojskową w Kirkenes, kontrolującą trasę [[alianci|alianckich]] [[konwój|konwojów]] do [[Murmańsk]]a. W październiku [[1944]] Niemców wyparła stąd [[Armia Czerwona]], która jednak wkrótce wycofała się na wschód, oddając Sør-Varanger Norwegii. Później, przez okres [[zimna wojna|zimnej wojny]], aż do [[1991]] roku, krótki, osiemdziesięciokilometrowy odcinek granicy Sør-Varanger z Rosją stanowił jedyny w [[Europa|Europie]] styk [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]] z [[NATO]] (drugie takie miejsce, poza Europą, stanowiła granica [[Turcja|turecko]]-[[Armenia|armeńska]], -[[Gruzja|gruzińska]] i -[[Azerbejdżan|azerska]]), toteż rejon ten był silnie nasycony umocnieniami wojskowymi i punktami obserwacyjnymi. Nigdy nie doszło tu do wymiany ognia ani nawet do poważniejszych incydentów granicznych, ale zdarzało się, że zajmowały tu swoje pozycje czołgi po obu stronach, raz nawet wraz z wojskiem norweskim stanęły tu odziały armii [[Stany Zjednoczone|USA]]. Część z instalacji wojskowych jest nadal wykorzystywana (mieści się tu baza wojskowa ''Høybuktmoen'') ze względu na fakt, iż obecnie - mimo rozpadu Układu Warszawskiego i zakończenia zimnej wojny - granica ta oddziela państwa należące do [[układ z Schengen|układu z Schengen]] od nienależącej doń Rosji.
 
==Demografia==
Linia 66:
* dane liczbowe: [http://www.ssb.no Statistisk sentralbyrå]
* dane adresowe i dotyczące władz: [http://www.kommunenokkelen.no Kommunenøkkelen]
 
[[Kategoria:Gminy Norwegii|Sør-Varanger]]