Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie”: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Bibliografia: Checkwiki error fix #72. ISBN-10 with wrong checksum
zbędne linkowanie dat
Linia 9:
[[Plik:Cmentarz w Woli Gulowskiej.jpg|thumb|270px|Cmentarz w [[Turzystwo|Turzystwie]]]]
{{Wikiźródła|Ostatni rozkaz gen. Kleeberga do żołnierzy SGO „Polesie”|ostatniego rozkazu gen. Kleeberga do żołnierzy SGO „Polesie”}}
'''Samodzielna Grupa Operacyjna „Polesie”''' (SGO „Polesie”) – [[związek taktyczny|wyższy związek taktyczny]] [[Wojsko Polskie (II RP)|Wojska Polskiego II RP]], improwizowany w czasie [[Kampania wrześniowa|kampanii wrześniowej 1939]].
 
== Geneza ==
W wyniku rozkazu ze Sztabu Naczelnego Wodza z 9 września dowódca Okręgu Korpusu Nr IX [[Brześć]] gen. bryg. [[Franciszek Kleeberg]] rozpoczął, głównie na bazie ośrodków zapasowych 20 i 30 DP, organizowanie obrony Polesia na linii rzek [[Muchawiec (dopływ Bugu)|Muchawiec]]-[[Prypeć (rzeka)|Prypeć]], od Brześcia po wschodnią granicę państwa, ze stanowiskiem dowodzenia w [[Pińsk]]u.
 
Zadaniem „wojsk Obrony Polesia” było ubezpieczenie Frontu Północnego (odcinek Bugu od Brześcia do Hrubieszowa) przed głębokim obejściem od wschodu. Wypełniając je, podjęły walkę z nacierającym z północy niemieckim XIX KPanc (3 DPanc, 2 i 20 DPZmot oraz przydzielona do korpusu 10 DPanc): zgrupowanie „Brześć” broniło [[1414–16 września|14]]-[[16 września]] twierdzy brzeskiej (w nocy z 16/ na 17 września wycofało się w kierunku [[Terespol]]a i straciło kontakt z resztą wojsk gen. Kleeberga), a zgrupowanie „Kobryń” [[1616–18 września|16]]-[[18 września]] walczyło na przedpolach Kobrynia.
 
== Przebieg działań ==
Po agresji sowieckiej z 17 września gen. Kleeberg początkowo próbował wykonać rozkaz Naczelnego Wodza o przejściu polskich wojsk do [[Rumunia|Rumunii]] lub na [[Węgry]] i w tym celu wycofał swe oddziały w rejon Kowla, lecz [[22 września]], pozbawiony łączności z wyższymi dowództwami, zdecydował podjąć marsz z odsieczą dla okrążonej [[Warszawa|Warszawy]].
 
[[27 września]] jego oddziały przeprawiły się przez [[Bug]] w rejonie [[Włodawa|Włodawy]]. [[17 września]] w ich skład weszła [[Podlaska Brygada Kawalerii]], [[26 września]] nowo utworzone w rejonie Małoryty zgrupowanie „Brzoza”, a [[28 września]] [[Dywizja Kawalerii „Zaza”]]. Tego dnia nastąpiła reorganizacja zgrupowania, które otrzymało nazwę SGO „Polesie” (wcześniej stosowano nazwy „Grupa Poleska” i „Grupa Operacyjna gen. Kleeberga”). [[2929–30 września|29]]-[[30 września]] stoczyło ono zwycięskie walki z oddziałami sowieckimi pod Jabłoniem i Milanowem.
 
Wobec niedostatecznej ilości amunicji, jaką rozporządzała SGO „Polesie”, gen. Kleeberg postawił, jako zadanie wstępne, marsz na [[Dęblin]] w celu opanowania Głównej Składnicy Uzbrojenia Nr 2 w [[Stawy (osiedle Dęblina)|Stawach]] k. Dęblina.
 
28 września do zgrupowania dotarła wiadomość o kapitulacji [[Warszawa|Warszawy]]. W związku z tym dowódca SGO „Polesie” zdecydował się dalej przebijać na zachód i w oparciu o duże kompleksy leśne prowadzić działania partyzanckie. Od 2 października zgrupowanie toczyło [[Bitwa pod Kockiem (1939)|walki]] w rejonie [[Kock]] – [[Radzyń Podlaski|Radzyń]] – [[Łuków]] z niemieckim XIV KZmot (13 DPZmot i 29 DPZmot). Ostatni bój stoczony został 5 października pod [[Wola Gułowska|Wolą Gułowską]], w jego wyniku Brygada Kawalerii „Edward” wyszła na tyły, a 60 DP przełamała obronę lewego skrzydła 13 DPZmot. Mimo taktycznego zwycięstwa gen. Kleeberg postanowił kapitulować wskutek wyczerpania się amunicji. Rokowania kapitulacyjne zostały nawiązane po południu [[5 października]], wymiana ognia trwała do godz. 1.00 w nocy [[6 października]], ok. 2.:00 parlamentariusze polscy przekazali uzgodniony akt kapitulacji, o 10.:00 6 października rozpoczęło się składanie broni. Przed złożeniem broni żołnierzom odczytano pożegnalny rozkaz gen. Franciszka Kleeberga.
{{osobny artykuł|Bitwa pod Kockiem (1939)}}