Walter De Maria: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
NH2501 (dyskusja | edycje)
Vertikaler Erdkilometer
poprawa ujedn. i przek., usunięcie zbędnych linków do dat, WP:SK
Linia 2:
'''Walter De Maria''' (ur. [[1 października]] [[1935]] w [[Albany]], zm. [[25 lipca]] [[2013]] w [[Los Angeles]]) – [[Stany Zjednoczone|amerykański]] artysta; zajmował się rzeźbą, happeningiem, komponowaniem muzyki.
 
Podczas studiów w Kalifornii zajmował się [[happening]]iem i [[teatr]]em. W [[1960]] przeniósł się do [[Nowy Jork|Nowego Jorku]], gdzie publikował swoje eseje, uczestniczył w happeningach i multimedialnych prezentacjach, a także tworzył swoje pierwsze rzeźby o prostych geometrycznych formach nawiązujące do [[Minimalizm (sztuki plastyczne)|minimal artartu]]u. W [[1963]] otworzył wraz z Robertem Whitmanem galerię, gdzie w tym samym roku zaprezentował się na swojej pierwszej indywidualnej wystawie. W tym czasie był także perkusistą grupy rockowej [[The Velvet Underground]]. W [[1965]] zaczął eksperymentować z nowym materiałem rzeźbiarskim jakim był metal. Pod koniec lat sześćdziesiątych zainteresował się [[Sztuka ziemi|land artartem]]em i z działalności na tym polu jest najbardziej znany.
 
W [[1977]] roku na równinie w zachodnim [[Nowy Meksyk|Nowym Meksyku]] stworzył pracę zatytułowaną ''The Lightning Field'' (z [[język angielski|ang.]] ''Pole błyskawic'') składającą się z czterystu wypolerowanych drągów ze stali nierdzewnej rozstawionych w odpowiednim szyku na powierzchni o wymiarach 1 km x× 1 milę<ref>[http://www.lightningfield.org/ Walter de Maria: ''The Lightning Field'', 1977.] {{lang|en}}.</ref>. W tym samym roku w Nowym Jorku zainstalował ''The New York Earth Room''. Dzieło stanowi 197 metrów sześciennych ziemi zgromadzonej w pomieszczeniu galerii i jest trzecim tego rodzaju wykonanym przez artystę. Podobne instalacje znajdowały się w [[Monachium]] (1968) i [[Darmstadt]] (1974)<ref>[http://www.earthroom.org/ Walter de Maria: ''The New York Earth Room'', 1977.] {{lang|en}}.</ref>. Instalacja ''The Broken Kilometer'' stworzona w [[1979]] to kompozycja z pięciuset wypolerowanych prętów mosiężnych o średnicy pięciu centymetrów i długości dwóch metrów ułożonych w pięciu równoległych rzędach<ref>[http://www.brokenkilometer.org/ Walter de Maria: ''The Broken Kilometer'', 1979.] {{lang|en}}.</ref>.
 
== Vertikaler Erdkilometer ==
W 1977 De Maria wykonał w ramach wystawy sztuki współczesnej [[documenta|documenta 6]] instalację ''der vertikale Erdkilometer'' ("pionowy„pionowy kilometr ziemski"ziemski”<ref name="seel">{{Cytuj książkę | nazwisko = Martin | imię = Seel | tytuł = Estetyka obecności fenomenalnej | wydawca = universitas | miejsce = Kraków | data = 2008 | strony = 151-153 | isbn = 97883-242-0866-1}}</ref>)- uznana za najbardziej kontrowersyjną rzeźbę VI edycji documenta<ref name="regiowiki">{{Cytuj stronę | url = http://regiowiki.hna.de/Vertikaler_Erdkilometer | tytuł = Vertikaler Erdkilometer | opublikowany = HNA Regiowiki | język = de | zarchiwizowano = regiowiki | data dostępu = 2014-06-25 | zarchiwizowano = regiowiki}}</ref>. Jest to układ prętów mosiężnych o łącznej długości 1 kilometra, składający się z elementów o średnicy 5 cm i długości 1 metra. Umieszczony on został w otworze wywierconym w placu Fryderyka w [[Kassel]], na przecięciu osi tworzonych przez portyk [[Fridericianum]] i pomnik [[Fryderyk II Heski|Fryderyka II]].<ref name="Kassel">{{Cytuj stronę | url = http://www.kassel.de/kultur/documenta/kunstwerke/objekte/08267/ | tytuł = documenta: Vertikaler Erdkilometer | opublikowany = Stadportal Kassel | język = de | data dostępu = 2014-06-25}}</ref>.
 
Najbardziej charakterystyczną cechą instalacji jest jej niemal całkowita niewidoczność i nieobecność w przestrzeni. O jej istnieniu świadczy jedynie płyta z piaskowca z mosiężną pokrywą umieszczona w chodniku. Prócz tego elementu, obecność instalacji nie jest w żaden sposób oznaczona. Zabieg ten ma przemawiać przeciw założeniu esencjalnej zmysłowości sztuki, tj. że czasem ważniejsza jest sama idea i wyobrażenie o czymś niż faktyczne zmysłowe doznanie. Artysta wskazuje poprzez to, że wystarczy, że sztuka osiąga swój cel, gdy powoduje u odbiorcy wzbudzenie pozytywnych lub negatywnych odczuć, i że nie musi się to odbywać przez doznania zmysłowe.<ref name="Kassel" />.
 
Jedyna możliwość zobaczenia instalacji istniała w 1977 roku, zaraz po zbudowaniu instalacji. Była to krótka wystawa fotografii dokumentującej jej powstawanie.<ref name="seel" /> .
 
Budowa instalacji, określonej przez Seela jako ''monument introwersyjny''<ref name="seel" />, kosztującej wówczas 750 000 [[marka niemiecka|marek niemieckich]] (pochodzących od różnych sponsorów; ok. 1,76 mln. DEM wg wartości z roku 2014) spotkała się z licznymi protestami mieszkańców Kassel, głównie z uwagi na utrudnienia i hałas jakie spowodowała jej budowa na jednym z głównych placów miasta, tym trudniejsze do zaakceptowania wobec faktu, że po zakończeniu prac instalacja miła być zupełnie niewidoczna.<ref name="Kassel" />. Mieszkańcy miasta i okolic placu nie powiadomiono też należycie o planowanych robotach ziemnych.<ref name="regiowiki" />. Wykopany w ramach wierceń profil glebowy został złożony w muzeum historii naturalnej w Kassel.<ref name="regiowiki" />.
 
== Dzieła ==
Linia 21:
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* {{cytuj stronę || url = http://www.independent.co.uk/news/obituaries/walter-de-maria-artist-who-forsook-a-career-with-the-velvet-underground-to-create-electric-enigmatic-installations-8764340.html | tytuł = ''Walter De Maria: Artist who forsook a career with The Velvet Underground to create electric, enigmatic installations | data dostępu = 2013-08-15 | autor = Charles Darwent | opublikowany = independent.co.uk | data = 2013-08-15 | język = en | data dostępu = 2013-08-15}}
* {{cytuj stronę || url = http://www.vulture.com/2013/07/walter-de-maria-new-york-earth-room-saltz.html | tytuł = ''Saltz: The Walter De Maria Work That Recalled My Past and Made My Future | data dostępu = 2013-08-16 | autor = Jerry Saltz | opublikowany = vulture.com | data = 2013-07-26 | język = en | data dostępu = 2013-08-16}}
* {{cytuj stronę || url = http://www.nytimes.com/2013/07/27/arts/design/walter-de-maria-artist-on-grand-scale-dies-at-77.html?pagewanted=all | tytuł = ''Walter De Maria, Artist on Grand Scale, Dies at 77 | data dostępu = 2013-09-25 | autor = Roberta Smith | opublikowany = nytimes.com | data = 2013-07-26 | język = en | data dostępu = 2013-09-25}}
* {{cytuj stronę || url = http://articles.latimes.com/2013/jul/26/local/la-me-walter-de-maria-20130727 | tytuł = ''Walter De Maria dies at 77; artist known for large installations | data dostępu = 2013-09-25 | autor = David Ng | opublikowany = articles.latimes.com | data = 2013-07-26 | język = en | data dostępu = 2013-09-25}}
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 34:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:De Maria, Walter}}
[[Kategoria:Amerykańscy rzeźbiarze]]
[[Kategoria:Artyści konceptualni]]