Nowy Testament: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
jakiś żart?
nigdy nie wspomniał z nazwy Listu Jakuba, ale cytował niejeden raz; tutaj jest więcej błędów, pisane w oparciu o dobre źródło, ale ze słabym jego zrozumieniem
Linia 62:
Pierwszym, który około 140 roku zapisał zawężoną przez siebie listę ksiąg Nowego Testamentu był [[Marcjon]], który za natchnione uznawał jedynie Ewangelię Łukasza i listy apostoła Pawła{{odn|Metzger|1997|s=90}}. Z około 180 roku pochodzi [[Kanon Muratoriego]], prywatny spis ksiąg po łacinie{{odn|Metzger|1997|s=191}}. Nie ma w nim pierwszego i drugiego listu Piotra, listu Jakuba i listu do Hebrajczyków{{odn|Metzger|1997|s=200}}. Do kanonu natomiast zostały włączone Apokalipsa Piotra (chociaż „niektórzy sprzeciwiają się, by była publicznie w kościele czytana”) oraz Księga Mądrości „napisana przez przyjaciół Salomona”{{odn|Metzger|1997|s=189-199}}.
 
Pod koniec drugiego wieku ustalił się ogólny zarys kanonu, składającego się z Ewangelii, Dziejów Apostolskich, trzynastu listów Pawła z Tarsu i jednego listu Jana. Jednak różni pisarze i różne środowiska kościelne podtrzymywały w dalszym ciągu odmienne tradycje w sprawie innych ksiąg, czego najlepszym przykładem była Aleksandria w czasach [[Orygenes]]a. Orygenes dzielił księgi Nowego Testamentu na Ewangelie i „Apostołów”. „Poza dyskusją” były dla niego cztery Ewangelie, jednak niekiedy cytował także ewangelie apokryficzne, które „są w Kościele aprobowane”{{odn|Metzger|1997|s=136-137}}. Nigdy nie wspominał listu Jakuba, drugiego listu Piotra oraz drugiego i trzeciego listu Jana. Wyrażał wątpliwości co do listu do Hebrajczyków {{odn|Metzger|1997|s=138-139}}. Przytaczał przy różnych okazjach fragmenty ksiąg, które później zostały uznane za apokryficzne i przyznawał im miejsce w kanonie{{odn|Metzger|1997|s=141}}. Nieco wcześniej, w Lyonie [[Ireneusz z Lyonu|Ireneusz]] (zm. ok. 202) uważał kanon „jednej Ewangelii w poczwórnej formie” za zamknięty. Do „Apostołów” zaliczył Pasterza Hermasa, a wśród jego ponad tysiąca cytatów z ksiąg Nowego Testamentu nie było listu do Filemona, listu Judy, drugiego Piotra i trzeciego Jana{{odn|Metzger|1997|s=154}}. W Kartaginie [[Cyprian z Kartaginy|Cyprian]] (zm. 258) odrzucił kanoniczność listu do Hebrajczyków, a wśród jego prawie ośmiu tysięcy cytatów z Nowego Testamentu brakuje listu do Filemona, listów Jakuba, Judy, drugiego Piotra i trzeciego Jana{{odn|Metzger|1997|s=161-162}}. W Jerozolimie [[Cyryl Jerozolimski|Cyryl]], w spisanych około 350 roku ''Katechezach'', nie zaliczył do kanonu księgi Objawienia{{odn|Metzger|1997|s=209}}.
 
Niektóre utwory wymieniane na różnych listach – np. [[Didache]], [[Pasterz Hermasa]] czy [[Apokalipsa Piotra]] – w końcu nie zostały włączone do kanonu{{odn|Metzger|1997|s=209nn}}. Inne, uznane za kanoniczne – jak [[List do Hebrajczyków]] – długo musiały czekać na powszechną akceptację{{odn|Metzger|1997|s=232nn}}. Stopniowo jednak uzgadniano wspólną opinię różnych ośrodków na Wschodzie i Zachodzie. [[Euzebiusz z Cezarei]] (zm. ok. 340), próbował w ''Historii Kościelnej'' uporządkować dotychczasowe dyskusje na kanonem Nowego Testamentu. Podzielił księgi na trzy kategorie. Do pierwszej zaliczył dwadzieścia dwie, co do których zgadzają się prawie wszystkie Kościoły. Były to Ewangelie, Dzieje oraz listy Pawła, list do Hebrajczyków, pierwszy list Jana, pierwszy list Piotra i księga Objawienia. Do drugiej kategorii ksiąg, w sprawie których głosy różnych Kościołów są podzielone niemal po równo, zaliczył listy Jakuba, Judy, drugi i trzeci Jana oraz drugi Piotra. Pozostałe uznał za odrzucane przez większość Kościołów{{odn|Metzger|1997|s=203-205}}.