Kopalnia Węgla Kamiennego Janina: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Historia ==

 

Po zakończeniu wojny francuscy właściciele odzyskali kontrolę nad swoją kopalnią i zdecydowali się zatrudnić w niej polskiego dyrektora. Przez cały okres międzywojenny począwszy od roku 1920 do 1939, jako pełnomocnik współwłaściciela [[Alexis Bartet|Alexisa Barteta]], kopalnią kierował inż. [[Zygmunt Szczotkowski]], a jego zastępcą do spraw technicznych – tzw. "kierownikiem kopalni" – był inż. [[Józef Litwiniszyn]]<ref>W opracowaniu M. Leś-Runickiej nt. historii kopalni Litwiniszyn wymieniony jest od r. 1935 jako dyrektor po Szczotkowskim, tymczasem do II wojny światowej pełnił tę funkcję stale Szczotkowski, zob. ''Wspomnienie o Zygmuncie Franciszku Szczotkowskim (1877-1943)'' w [[Kwartalnik Historii Nauki i Techniki|Kwartalniku Historii Nauki i Techniki]] nr 3/2013</ref>, ojciec prof. [[Jerzy Litwiniszyn|Jerzego Litwiniszyna]]. Po wybuchu [[II wojna światowa|II wojny światowej]] władze okupacyjne jeszcze do połowy roku 1940 nakazały Szczotkowskiemu zarząd komisaryczny; później kopalnią kierował [[Austriacy|Austriak]] z [[Graz]]u Ladislaus Franz Trenczak<ref>Trenczak (ur. 1888) przeżył wojnę; po wojnie był twórcą [http://www.patentmaps.com/assignee/Ladislaus_Franz_Trenczak_1.html patentów w przemyśle górniczym]; później [http://untreaty.un.org/unat/UNAT_Judgements/Judgements_E/UNAT_00218_E.pdf trafił do Pakistanu jako ekspert górniczy ONZ]</ref>, który podjął niezwłocznie starania zatrudnienia w kopalni [[Jeniec wojenny|jeńców wojennych]] i zorganizowania w niej obozu pracy<ref>[http://www.libiaz.pl/components/download/send.php?pos_id=126 Obozy w Libiążu w latach II wojny światowej]</ref>. W styczniu 1943 nowym zarządcą kopalni został inż. Günther Falkenhahn, a wkrótce przywieziono tam pierwszych jeńców brytyjskich, w oparciu o których powstało ''Kriegsgefangenen-Arbeitskommando E-562 Janinagrube'' ("komando pracy jeńców wojennych E-562 kopalnia Janina") podlegające ekspozyturze [[Stalag]]u VIII B w [[Zabrze|Zabrzu]]. Jeńcy ci jednak w skuteczny sposób uchylali się od pracy w kopalni, w wyniku czego jesienią 1943 Niemcy zdecydowali się przekształcić obóz pracy jeńców wojennych w obóz pracy przymusowej ''Arbeitslager Janinagrube'' ("obóz pracy kopalnia Janina") podlegający obozowi koncentracyjnemu [[Auschwitz-Birkenau|Auschwitz]]. W obozie tym pracowało od 800 do ponad 900 więźniów pochodzących z różnych części Europy; wydobycie wynosiło wówczas ok. 300 tys. [[tona|ton]] rocznie. W przeddzień likwidacji obozu w styczniu 1945 przebywało tam 853 więźniów.