Order: Różnice pomiędzy wersjami

{{Inne znaczenia|podstawowego pojęcia|[[Order (ujednoznacznienie)|inne znaczenia tego słowa]]}}

 

Oznaki orderów zwykle mają ustaloną formę i wygląd, przeznaczone są do noszenia ich przez osobę uhonorowaną w widocznym miejscu, w sytuacjach uroczystych. Ordery, poza funkcją honorową i dekoracyjną, nie mają żadnych praktycznych zastosowań. W niektórych krajach będących [[monarchia]]mi wyróżnienie takie równoważne jest z [[nobilitacja|nobilitacją]].

22. [[Order Marii Teresy]] (Austria)

23. [[Order Złotego Runa]] (Austria)

25. [[Legia Honorowa]] (Francja)

26. [[Order Karola III]] (Hiszpania)

33. [[Order Medżydów]] (Turcja)

]]

 

Pierwsze średniowieczne zakony orderowe pojawiły się w XII wieku, choć niekiedy datę powstania pierwszego orderu przesuwa się aż do wieku VIII. W 1156 roku powstał hiszpański [[Zakon Alcántara|Order Alcantara]], dwa lata później kastylijski [[Order Skrzydła Świętego Michała|Order Skrzydła św. Michała]]. W roku 1190 cesarz bizantyjski [[Izaak II Angelos|Izaak Angelos Komnen]] ustanowił [[Święty Konstantyński Order Wojskowy Świętego Jerzego|Order św. Jerzego]], zaś stoczona w roku 1219 bitwa Duńczyków z Estami pod Rewlem stała się okazją do ustanowienia herbu [[Dania|Danii]] oraz [[Order Danebroga|Orderu Danebroga]]. Kolejne ordery europejskie to: [[Zakon Rycerzy z Montesy|Order Najświętszej Maryi Panny z Montezy]] ustanowiony w 1316 roku przez króla [[Aragonia|Aragonii]] [[Jakub II Sprawiedliwy|Jakuba Sprawiedliwego]]; portugalski [[Order Chrystusa (Portugalia)|Order Chrystusa]] (1319), w 1322 roku wprowadzony został przez [[papież]]a [[Jan XXII|Jana XXII]] dla [[Państwo Kościelne|Państwa Kościelnego]]; w roku 1348 król Anglii [[Edward III]] ustanowił [[Order Podwiązki]], w 1362 [[Władcy Sabaudii|hrabia Sabaudii]] [[Amadeusz VI Zielony Hrabia|Amadeusz VI]] wprowadził [[Order Annuncjaty]], który później stał się najwyższym odznaczeniem państwa włoskiego; w roku 1399 powstał angielski [[Order Łaźni]]. W 1429 roku burgundzki książę [[Filip III Dobry]] ustanowił [[Order Złotego Runa]], który został następnie przejęty przez [[Hiszpania|Hiszpanię]], a potem przez [[Habsburgowie|Habsburgów]] stając się z czasem najbardziej cenionym orderem w obszarze kulturowym i politycznym Europy. Najwyższy order duński, [[Order Słonia]] powstał w 1458 roku, zaś w roku 1578 [[Order Ducha Świętego|Order Świętego Ducha]], ustanowiony przez króla [[Henryk III Walezy|Henryka III]], na pamiątkę otrzymania przez niego w dniu Zesłania Ducha Św. dwóch tronów: polskiego i francuskiego.

== Podstawowa typologia ==

Ordery można podzielić na ordery państwowe, przyznawane najczęściej przez głowę danego państwa oraz na ordery domowe, będące wysokimi odznaczeniami władców przyznawane za zasługi na rzecz panującego, lecz wchodzące w oficjalną [[precedencja|precedencję]] odznaczeń. Dalej ordery można dzielić – podobnie do innych odznaczeń – na cywilne, wojskowe oraz wojenne, a także wspólne tym kategoriom (wybrane ordery posiadają odmiany wedle tych kategorii). Niektóre ordery są przeznaczone dla odznaczanych danej płci a część orderów posiada w wybranych klasach odmienne insygnia dla każdej płci.

 

=== Kształt orderu ===

Plik:Order of Glory 1st.jpg|[[Order Sławy]] – wstążka wiązana na modę rosyjską

Plik:Orde van Terramariana.jpg|[[Order Krzyża Ziemi Maryjnej]] – wstążka wiązana na modę anglosaską

</gallery>