Grigorij Zinowjew: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m lit.
m drobne merytoryczne
Linia 19:
}}
[[Plik:FichaPolicialDeZinoviev1908.jpg|240px|thumb|Zdjęcie po aresztowaniu przez policję 1908]]
'''Grigorij Jewsiejewicz Zinowjew'''<ref>Nazwisko także zapisywane w wersji Zinowiew.</ref>, [[język rosyjski|ros.]] Григорий Евсеевич Зиновьев, właśc. Owsiej-Gerszen Aronowicz Radomyslski, ros. Овсей-Гершен Аронович Радомысльский, także Hirsz Apfelbaum, ros. Хирш Апфельбаум (ur. {{Data|1883-09-23}} w [[Kirowohrad|Jelizawietgradzie]], zm. [[25 sierpnia]] [[1936]] w [[Moskwa|Moskwie]]) – rosyjski socjaldemokrata i komunista, czołowy działacz ruchu [[Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego|bolszewickiego]]. Zastępca członka Komitetu Centralnego [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|SDPRR]] (od 1907), członek KC [[SDPRR(b)]] (od 1912), członek KC SDPRR(b), [[RKP(b)]] i [[WKP(b)]] (1917-1927), zastępca członka [[Biuro polityczne|Politbiura]] KC RKP(b) (1919-21), członek Biura (1921-1926), przewodniczący Komitetu Wykonawczego Piotrogrodzkiej Gubernialnej Rady Delegatów (1920-1926), przewodniczący Komitetu Wykonawczego [[Międzynarodówka Komunistyczna|Kominternu]] (1919-1926). Sądzony w [[proces pokazowy|pokazowym]] [[I proces moskiewski|pierwszym procesie moskiewskim]] u progu [[Wielki terror (ZSRR)|''wielkiego terroru'' w ZSRR]], stracony.
 
Urodził się w zamożnej rodzinie żydowskiej<ref>''Żydzi odegrali znaczącą rolę w ruchu socjaldemokratycznym, dając mu wielu ważnych liderów ( [[Pawieł Akselrod|Akselroda]], Dejcza, [[Julij Martow|Martowa]], [[Lew Trocki|Trockiego]], Zinowjewa i [[Lew Kamieniew|Kamieniewa]], by wymienić zaledwie kilku. W 1905 roku [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|Socjaldemokratyczna Partia]] liczyła w Rosji 8 400 członków. Natomiast [[Bund (partia)|Bund]], partia żydowskich robotników, miała 35 000 członków.'' [[Orlando Figes]], ''Tragedia narodu. Rewolucja rosyjska 1891-1924'' Wrocław 2009, ''[[Wydawnictwo Dolnośląskie]]'', ISBN 978-83-245-8764-3, s. 164.</ref><ref>[http://www.sakharov-center.ru/asfcd/martirolog/?t=page&id=19028 ''Зиновьев Григорий Евсеевич'']</ref>, ojciec był właścicielem fermy mlecznej. Odebrał wykształcenie domowe. Członek [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|SDPRR]] od 1901 roku. Ze względu na zaangażowanie polityczne i zagrożenie aresztowaniem za przynależność do nielegalnej partii w 1902 wyemigrował z Rosji. Uczestniczył w kółkach socjaldemokratycznych w [[Berlin]]ie, [[Paryż]]u i [[Berno|Bernie]], poznał [[Włodzimierz Lenin|Lenina]] i [[Gieorgij Plechanow|Plechanowa]]. Od rozłamu w [[Socjaldemokratyczna Partia Robotnicza Rosji|Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej Rosji]] na [[frakcja (polityka)|frakcje]]: [[Bolszewicy|bolszewików]] i [[Mienszewicy|mienszewików]] w 1903 - członek frakcji bolszewików. Studiował na wydziale chemii, potem prawa Uniwersytetu w [[Berno|Bernie]], studiów nie ukończył. Współpracował z bolszewickimi czasopismami, takimi jak ''Wpieriod'' ([[język rosyjski|ros.]] ''Вперёд''). Podczas [[Rewolucja 1905 roku|rewolucji 1905 roku]] wrócił do Rosji, był agitatorem partyjnym w [[Petersburg]]u, wybrany do petersburskiego komitetu SDPRR.