Georges Cuvier: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
int.
Linia 3:
'''Georges Cuvier''' (ur. [[23 sierpnia]] [[1769]] w [[Montbéliard]], zm. [[13 maja]] [[1832]] w [[Paryż]]u) – [[Francja|francuski]] [[zoologia|zoolog]] i [[paleontologia|paleontolog]].
 
Zajmował się głównie [[anatomia zwierząt|anatomią zwierząt]]. Uważany jest za "ojca„ojca anatomii porównawczej"porównawczej”<ref name=Urbanek/>. Przeciwnik [[ewolucja|teorii ewolucji]] stworzonej przez [[Jean-Baptiste de Lamarck|Jeana-Baptiste de Lamarcka]] i twórca [[katastrofizm (biologia)|teorii katastrof]]. Stworzył podwaliny współczesnej [[systematyka organizmów|systematyki]] zwierząt.
 
== Życiorys ==
Urodził się w [[Wirtembergia|wirtemberskim]] miasteczku Montbeliard, uczęszczał do szkoły w [[Stuttgart|Stuttgarcie]]. Był [[guwernatnka|guwernerem]] hrabiego d'Herioy. Czas, który w związku z pracą spędził nad morzem, poświęcił na badanie zwierząt morskich, szczególnie na badania nad budową [[mięczaki|mięczaków]]. Badania te zapewniły mu wielki rozgłos. W roku [[1794]] przeniósł się (pod wpływem swego późniejszego wielkiego przeciwnika [[Étienne Geoffroy Saint-Hilaire|Geoffroya St. Hilaire'a]]) do Paryża, gdzie był profesorem [[Collège de France]], a następnie [[Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu]]. Uzyskał tytuł [[par Francji|para Francji]], pełnił też funkcje ministerialne.
 
Cuvier był najwybitniejszym przedstawicielem kierunku porównawczo-anatomicznego w zoologii swoich czasów. Badał nie tylko mięczaki, lecz także [[jamochłony]], [[stawonogi]] i [[kręgowce]], zarówno żyjące jak kopalne. Wysoko cenił wkład [[Arystoteles]]a w rozwój zoologii{{r|Urbanek}}. Rozległą wiedzę o budowie zwierząt zebrał w dwu dziełach pt. ''"Le règne animal distribué d'après son organisation"'' (''Podział królestwa zwierząt według zorganizowania'') i ''"Leçons d'anatomie comparée"'' (''Wykłady z anatomii porównawczej'').
W 1795 wprowadził podział bezkręgowców na dodatkowe gromady. Do dotychczasowego podziału na robaki (Vermes) i owady (Insecta) dodał [[mięczaki]] (Mollusca), [[skorupiaki]] (Crustacea), [[szkarłupnie]] (Echinodermata) i [[zwierzokrzewy]] (Zoophyta){{r|Urbanek}}.
Epokowego znaczenia doczekała się mała broszurka wydana przez niego w roku [[1812]]: ''Sur un rapprochement à établir entre les differentes classes des animaux'' (''Próba ustalenia podziału zwierząt na klasy''), w której położył podwaliny pod sławną teorię typów i przeprowadził zupełną reformę systematyki. Ten nowy podział Cuviera, będący punktem wyjścia dla wszystkich późniejszych [[klasyfikacja biologiczna|klasyfikacji]], różni się od układów poprzednich tym, że połączył gromady [[ssaki|ssaków]], [[ptaki|ptaków]], [[gady|gadów]] i [[ryby|ryb]] w jedną kategorię wyższą: [[kręgowce]]. Sama nazwa „kręgowce” została jednak wprowadzona przez [[Jean-Baptiste de Lamarck|Lamarcka]]. Zwierzęta bezkręgowe ujął Cuvier w trzy jednostki: [[mięczaki]], [[segmentowce]] i [[promieniste]]. Cuvier nazwał te jednostki, obszerniejsze od gromady, ''embranchements''{{r|Urbanek}} – gałęziami lub konarami, później zmieniono tę nazwę na „[[typ (biologia)|typy]]”.