Heliodor Cepa: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m lit. |
→Życiorys: Życiorys przygotowany przez córkę Generała, Panią Zofię Potkowską, oraz jej męża, profesora Edwarda Potkowskiego |
||
Linia 26:
== Życiorys ==
Urodził się w Mieszkowie pod [[Jarocin|Jarocinem]]. Był synem Piotra i Marianny (nazwisko panieńskie – Owczarska). W latach 1907-1914 uczył się w gimnazjum w Jarocinie, a następnie w Krotoszynie. Tu należał do tajnego [[Towarzystwo Tomasza Zana|Towarzystwa Tomasza Zana]], patriotycznej organizacji polskiej młodzieży gimnazjalnej w Wielkopolsce.
Krótko po wybuchu [[I wojna światowa|I wojny światowej]], 24 września 1914, mając 19 lat, wcielony został przymusowo do [[Armia Cesarstwa Niemieckiego|armii niemieckiej]] jako mieszkaniec Wielkopolski, która po rozbiorach należała do [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]]. Służbę wojskową odbywał przez całą wojnę w pododdziałach łączności – początkowo na froncie wschodnim (1915-1916), potem zachodnim (1916-1918). Brał udział w walkach we Flandrii, nad Sommą i w Szampanii.
Po zakończeniu wojny, gdy jego dywizję skierowano transportem kolejowym do Gdańska, opuścił samowolnie transport i wrócił do Wielkopolski (grudzień 1918). Wkrótce zgłosił się ochotniczo do batalionu powstańczego w Jarocinie. Jako łącznościowiec od 1 stycznia 1919 pełnił funkcję zastępcy szefa łączności [[17 Wielkopolska Dywizja Piechoty|3 Dywizji Strzelców Wielkopolskich]]. Organizował łączność na południowym odcinku frontu powstańczego w rejonie Jarocina, Pleszewa, Krotoszyna i Ostrowa Wielkopolskiego. Następnie służył w sztabie dywizji jako podoficer techniczny i dowódca kompanii. 25 czerwca 1919 otrzymał stopień podporucznika i przeniesiono go do dowództwa wojsk powstańczych w Wielkopolsce. Zajmował się w tym czasie organizowaniem i rozbudową telefonicznej sieci fortecznej w Poznaniu. Po zakończeniu [[Powstanie Wielkopolskie|Powstania Wielkopolskiego]], od 8 listopada 1919 był dowódcą kompanii telegraficznej w [[Dowództwo Okręgu Korpusu Nr VII|Dowództwie Okręgu Generalnego w Poznaniu]].
27 lipca 1920 zgłosił się ochotniczo na front polsko-rosyjski. Brał udział w [[Wojna polsko-bolszewicka|wojnie polsko-bolszewickiej]] jako dowódca kompanii łączności i szef łączności [[Brygada Syberyjska|Syberyjskiej Brygady Piechoty]], walczącej na Mazowszu. Za wybitne zasługi wojenne otrzymał w grudniu 1921 Krzyż Walecznych. W czasie [[III Powstanie Śląskie|III Powstania Śląskiego]] (2 maja – 5 lipca 1921) brał udział w organizowaniu łączności oddziałów powstańczych i zaopatrywaniu ich w sprzęt techniczny.
W początkach 1921 został kierownikiem referatu wyszkolenia łączności w [[Ministerstwo Spraw Wojskowych|Ministerstwie Spraw Wojskowych]]. Doskonalił swoje umiejętności fachowe w zakresie łączności wojskowej i dowodzenia. W 1921 był słuchaczem wojskowej Wyższej Szkoły Łączności w Wersalu pod Paryżem. W 1926 otrzymał awans do stopnia majora i został dowódcą [[1 Pułk Łączności (II RP)|1 Pułku Łączności]], a w latach 1927-1929 studiował w [[Wyższa Szkoła Wojenna|Wyższej Szkole Wojennej]]. Po ukończeniu tych studiów, jako major dyplomowany, pełnił kolejno funkcje dyrektora nauk w [[Centrum Wyszkolenia Łączności|Centrum Wyszkolenia Łączności]] w podwarszawskim [[Zegrze|Zegrzu]] (1929-1930), kierownika Taktyki Łączności w [[Wyższa Szkoła Wojenna|Wyższej Szkole Wojennej]] (1931-1932), komendanta [[Centrum Wyszkolenia Łączności|Centrum Wyszkolenia Łączności]] w Zegrzu (1932-1934).
W końcu 1934, po rozmowie w gabinecie marszałka Józefa Piłsudskiego, został szefem nowo utworzonego Dowództwa Wojsk Łączności w [[Ministerstwo Spraw Wojskowych|Ministerstwie Spraw Wojskowych]]. Na tym stanowisku rozpoczął wprowadzanie szeroko zakrojonych zmian organizacyjnych wojsk łączności i ich modernizację techniczną – w dziedzinie sprzętu łączności i motoryzacji wojsk łączności. Do wybuchu wojny 1939 roku nie udało się tych planów w pełni zrealizować.
W wojnie obronnej 1939 roku był Naczelnym Dowódcą Łączności przy [[Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego (1939)|Naczelnym Dowództwie Wojska Polskiego]]. Po przekroczeniu granicy rumuńskiej z kolumną [[Edward Śmigły-Rydz|Naczelnego Wodza]] dostał się do obozu internowanych oficerów polskich w Rumunii. Uciekł stamtąd wkrótce i przedostał się do Francji, do armii polskiej tworzonej przez generała [[Władysław Sikorski|Władysława Sikorskiego]]. Po upadku Francji razem z polskimi żołnierzami przedostał się do Anglii. Tam objął stanowisko dowódcy łączności [[Polskie Siły Zbrojne na Zachodzie|Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie]]. Funkcję tę pełnił aż do końca wojny.
Po zadeklarowaniu chęci powrotu do Polski, by włączyć się czynnie do odbudowy zniszczonego wojną kraju, został zwolniony z tego stanowiska w sierpniu 1945. W maju 1946 powrócił do kraju i został powołany do [[Wojsko Polskie|Wojska Polskiego]]. Początkowo zajmował się dokończeniem sprawy rewindykacji sprzętu łączności pozostałego w Londynie. Następnie, w latach 1946-1951, pełnił kolejno funkcje szefa dwóch Oddziałów w Sztabie Generalnym WP oraz kierownika katedry łączności w [[Akademia Sztabu Generalnego|Akademii Sztabu Generalnego]].
W lipcu 1951 został aresztowany przez funkcjonariuszy [[Główny Zarząd Informacji|Głównego Zarządu Informacji Wojskowej MON]] pod zarzutem tworzenia w wojsku organizacji spiskowej, mającej na celu obalenie władz państwowych. W areszcie przebywał do lutego 1955 roku. Mimo zastosowania w śledztwie różnego rodzaju szykan nie załamał się i nie przyznał się do zarzucanych mu działań. W areszcie przebywał do 8 lutego 1955, a dochodzenie w jego sprawie umorzono z braku jakichkolwiek dowodów winy. Został zwolniony z więzienia i nie powrócił już do służby wojskowej.
Po przejściu na emeryturę włączył się w działalność społeczną, był członkiem Rady Naczelnej [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|Związku Bojowników o Wolność i Demokrację]] i Głównej Komisji [[Liga Obrony Kraju|Ligi Obrony Kraju]]. W 1967 był założycielem Klubu Kombatantów Wojsk Łączności, który skupiał byłych żołnierzy wojsk łączności z okresu II Rzeczypospolitej i żołnierzy z Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, którzy powrócili do Polski. ▼
Pracował początkowo w [[Instytut Łączności|Instytucie Łączności]], a następnie w latach 1958-1966 w [[Polska Agencja Prasowa|Polskiej Agencji Prasowej]], w obu instytucjach na stanowisku głównego inżyniera. Dzięki jego staraniom w Zegrzu powstało jedno z najbardziej nowoczesnych w krajach „bloku wschodniego” centrów nadawczo-odbiorczych PAP.
Zmarł w dniu 16 kwietnia 1974 w Warszawie. Pochowany na [[Cmentarz Wojskowy na Powązkach|Cmentarzu Wojskowym na Powązkach]] w kwaterze powstańców wielkopolskich.▼
▲Po przejściu na emeryturę włączył się w działalność społeczną, był członkiem Rady Naczelnej [[Związek Bojowników o Wolność i Demokrację|Związku Bojowników o Wolność i Demokrację]] i Głównej Komisji [[Liga Obrony Kraju|Ligi Obrony Kraju]].
Był wiceprzewodniczącym Krajowej Komisji Weteranów Powstania Wielkopolskiego. Zorganizował grupę warszawskiego środowiska powstańców wielkopolskich i został jej szefem. W ostatnich latach życia skutecznie zabiegał o utworzenie kwatery powstańców wielkopolskich na warszawskich Powązkach. Projekt ten został zrealizowany. Obok znajduje się kwatera powstańców śląskich, zaś w centrum obu kwater znajduje się pomnik Powstańca Wielkopolskiego i Śląskiego.
▲Zmarł
== Awanse ==
|