Polarna czapa lodowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
powrót do 200px
→‎Ziemskie czapy polarne: drobne merytoryczne
Linia 1:
[[Plik:The Earth seen from Apollo 17.jpg|thumb|200px|right|Ziemia widziana ze statku [[Apollo 17]], z widoczną południową czapą polarną.]]
'''Polarna czapa lodowa''' − [[Strefa podbiegunowa|obszar okołobiegunowy]] [[planeta|planety]] (lub [[naturalny satelita|księżyca]] planety), pokryty [[lód|lodem]]. Termin ten obejmuje zarówno obszarobszary pokrytypokryte [[Lądolód|lądolodemlądolodami]], jak też [[lód morski]]. Na [[Ziemia|Ziemi]] występują one w [[Arktyka|Arktyce]] i [[Antarktyka|Antarktyce]].
 
Polarne czapy lodowe może tworzyć zarówno lód [[woda|wodny]], jak też inne substancje występujące w stanie stałym w obszarze podbiegunowym danego ciała niebieskiego; na [[Mars]]ie, oprócz wody, czapy polarne tworzy zestalony [[dwutlenek węgla]]{{r|mars}}.
Linia 6:
== Ziemskie czapy polarne ==
{{osobny artykuł|Arktyka|Antarktyka}}
Na Ziemi czapy lodowe pokrywają kontynent [[Antarktyda|Antarktydy]] i okoliczne morza (półkula południowa) ioraz [[Ocean Arktyczny]] wraz z wyspą [[Grenlandia|Grenlandią]] (północna). IchW ujęciu rocznym ich zasięg zmienia się wna ciąguskutek roku,sezonowych jakzmian teżpokrywy nalodu przestrzenimorskiego. wieluW latujęciu wieloletnim trend zmian jest różny dla obu półkul. W związku z [[globalne ocieplenie|ociepleniem klimatu]] w Arktyce maleje zarówno zasięg lodu morskiego, obserwujejak sięi zmniejszanielądowego. zasięguW pokrywyAntarktyce lodowejzaś spada powierzchnia zajmowana przez lód lodowcowy, zwłaszczapowiększa wsię natomiast zasięg sezonowego obszarzelodu Arktykimorskiego. W [[historia Ziemi|historii geologicznej]] zasięg czap polarnych ulegał znacznym wahaniom, w okresach [[zlodowacenie|zlodowaceń]] obejmowały one znaczną część obu półkul{{r|scotese-lastice|scotese-bashclim}}, ale bywały też okresy gdy Ziemia nie posiadała czap polarnych, a w regionach podbiegunowych panował [[klimat umiarkowany]]{{r|scotese-earlyeoc1|scotese-ltriascl}}. LądolódLądolody, bardzo rozległyrozległe w [[plejstocen]]ie, ograniczaograniczają się obecnie do Antarktydy na półkuli południowej i [[Lądolódlądolód Patagoński Południowygrenlandzki|fragmentulądolodu Patagoniigrenlandzkiego]] na półkuli południowej, na półkuli północnej pozostał [[lądolód grenlandzki]]. Przy dzisiejszym układzie [[kontynent]]ów nawet całkowite stopienie czap lodowych nie spowodowałoby znacznego zmniejszenia powierzchni lądów na Ziemi, ale dotknęłoby wiele gęsto zamieszkanych, nizinnych obszarów nadmorskich{{r|johnstonsarchive}}.
 
== Marsjańskie czapy polarne ==