Rycerzyk czerwonozłoty: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
uzupełnienie, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{Takson infobox
| nazwa= Rycerzyk czerwonozłoty
| obrazek= Tricholomopsis rutilans 20070925wb.JPG
|obrazek2 łacina= Tricholomopsis rutilans G2.2.jpg
| systematyka_ref =
[[Plik:Tricholomopsis |opis rutilansdrugiego obrazka = G2.2.jpg|thumb|250px|Charakterystyczne żółto-czerwone ubarwienie kapelusza]]
| królestwo = [[grzyby]]
| systematyka_ref =
| gromada = [[grzyby podstawkowe]]
|domena klasa= [[pieczarniakieukarionty]]
|królestwo rząd= [[pieczarkowcegrzyby]]
|gromada rodzina= [[gąskowategrzyby podstawkowe]]
| rodzajklasa= [[Tricholomopsis |rycerzykpieczarniaki]]
|rząd= [[pieczarkowce]]
| gatunek= rycerzyk czerwonozłoty
|rodzina= [[gąskowate]]
| łacina= Tricholomopsis rutilans
|rodzaj= [[Tricholomopsis|rycerzyk]]
| autor = ([[Jakob Christan Schaeffer|Schaeff.]]) [[Rolf Singer|Singer]]
| gatunek= rycerzyk czerwonozłoty
| cytat = ''Schweiz. Z. Pilzk''. 17: 56 (1939)
| commons łacina= category:Tricholomopsis rutilans
|autor = (Schaeff.) Singer
| cytat = ''Schweiz. Z. Pilzk''. 17: 56 (1939)
|commons = category:Tricholomopsis rutilans
}}
[[Plik:Tricholomopsis rutilans G6.JPG|thumb|250px240px|Blaszki i trzon rycerzyka czerwonozłotego]]
__NOTOC__
[[Plik:Tricholomopsis rutilans G2.2.jpg|thumb|250px|Charakterystyczne żółto-czerwone ubarwienie kapelusza]]
[[Plik:Tricholomopsis rutilans G6.JPG|thumb|250px|Blaszki i trzon rycerzyka czerwonozłotego]]
 
'''Rycerzyk czerwonozłoty''' (''Tricholomopsis rutilans'' (Schaeff.) Singer) – gatunek grzybów z rodziny [[Gąskowate|gąskowatych]] (''Tricholomataceae'')|<ref name=if>{{Cytuj stronę |url= http://www.indexfungorum.org/names/NamesRecord.asp?RecordID=254523|tytuł= Index Fungorum|data dostępu = 2013-03-05|język=en}}</ref>.
 
== Systematyka i nazewnictwo ==
Pozycja w klasyfikacji według [[Index Fungorum]]: ''Tricholomopsis, Tricholomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi''<ref name=if/>.
 
Po raz pierwszy [[takson]] ten zdiagnozował w 1774 r. [[Jakob Christan Schaeffer]] nadając mu nazwę ''Agaricus rutilans''. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1939 r. [[Rolf Singer]], przenosząc go do rodzaju ''Tricholomopsis''<ref name=if/>.
 
Nazwę polską podali [[Barbara Gumińska]] i [[Władysław Wojewoda]] w 1968. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako złotawka, boczniak czerwonozłoty, bedłka czerwonozłota, brzegowłosek czerwonozłoty<ref name=checklist>{{Cytuj książkę |nazwisko= Wojewoda |imię= Władysław |autor link=Władysław Wojewoda |tytuł= Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski |wydawca=W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences |miejsce=Kraków |rok=2003 |isbn= 83-89648-09-1}}</ref>. Ma ok. 30 [[synonim (taksonomia)|synonimów łacińskich]]. Niektóre z nich:<ref name=sf>{{Cytuj stronę |url= http://www.speciesfungorum.org/Names/SynSpecies.asp?RecordID=254523|tytuł= Species Fungorum |data dostępu = 2013-04-15|język=en}}</ref>.
{{układ_wielokolumnowy|liczba=2|
* ''Agaricus aurantius'' Batsch (1783)
* ''Agaricus rutilans'' Schaeff. (1774)
* ''Agaricus rutilans'' Schaeff. (1774) var. ''rutilans''
* ''Agaricus rutilans'' var. ''xerampelinus'' (Sowerby) Pers. (1801)
* ''Agaricus serratis'' Bolton (1788)
* ''Agaricus variegatus'' Scop. (1772)
* ''Agaricus xerampelinus'' Sowerby (1796)
* ''Agaricus xerampelinus'' Scop. (1772)
* ''Cortinellus rutilans'' (Schaeff.) P. Karst. (1879)
* ''Gymnopus rutilans'' (Schaeff.) Gray (1821)
* ''Gyrophila rutilans'' (Schaeff.) Quél. (1886)
* ''Gyrophila rutilans'' var. ''variegata'' (Scop.) Quél. (1886)
* ''Pleurotus rutilans'' (Schaeff.) Dumée, Bull. Soc. mycol. Fr. 33: 100 (1917)
* ''Tricholoma rutilans'' (Schaeff.) P. Kumm. (1871)
* ''Tricholoma rutilans'' (Schaeff.) P. Kumm. (1871) var. ''rutilans''
* ''Tricholoma rutilans'' var. ''vaginatum'' (Rabenh.) P. Kumm. (1871)
* ''Tricholoma variegatum'' (Scop.) Gillet (1874)
* ''Tricholomopsis rutilans'' var. ''variegata'' (Scop.) Bon (1984)
* ''Tricholomopsis variegata'' (Scop.) Singer (1943)
}}
 
Linia 61 ⟶ 66:
Biały, [[amyloidalny|nieamyloidalny]]. [[Zarodnik]]i gładkie, eliptyczne, o rozmiarach 6,5-8 x 4,5-5,5 μm, bez pory rostkowej<ref name=Gerhardt/>.
 
== Występowanie i siedlisko ==
Występuje w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie, Azji i Australii<ref>{{Cytuj stronę |url=http://www.discoverlife.org/search.html |tytuł=Discover Life Maps|data dostępu = 2015-06-22}}</ref>. W Polsce jest pospolity<ref name=snowarski>{{Cytuj książkę|imię=Marek|nazwisko=Snowarski |tytuł=Grzyby |miejsce=Warszawa |rok=2010|wydawca = Multico Oficyna Wydawnicza |isbn=978-83-7073-776-4}}</ref>.
Występuje od lipca do listopada, pojedynczo lub w kępach na pniach drzew<ref name=Gerhardt/>. Czasami występuje gromadnie. Rośnie przy podstawie pni lub na [[Martwe drewno w lesie|martwym drewnie]]<ref name=wag/>. Niekiedy pozornie rośnie na ziemi, w rzeczywistości jednak [[grzybnia]] wyrastająca z podstawy jego trzonu wyrasta na korzeniach drzew. Rośnie na różnych gatunkach drzew, zarówno liściastych, jak iglastych, zaobserwowano jednak, że w Europie Środkowej rośnie głównie na drzewach iglastych, w Europie Południowej natomiast na drzewach liściastych<ref name=Gminder/>.
WystępujeOwocniki wytwarza od lipca do listopada, pojedynczo lub w kępach na pniach drzew<ref name=Gerhardt/>. Czasami występuje gromadnie. Rośnie przy podstawie pni lub na [[Martwe drewno w lesie|martwym drewnie]]<ref name=wag/>. Niekiedy pozornie rośnie na ziemi, w rzeczywistości jednak [[grzybnia]] wyrastająca z podstawy jego trzonu wyrasta na korzeniach drzew. Rośnie na różnych gatunkach drzew, zarówno liściastych, jak iglastych, zaobserwowano jednak, że w Europie Środkowej rośnie głównie na drzewach iglastych, w Europie Południowej natomiast na drzewach liściastych<ref name=Gminder/>.
 
== Znaczenie ==
[[Saprotrof]]<ref name=checklist/>. Nie jest trujący, jest jednak mało smaczny i z tego powodu uważany jest za niejadalny<ref name=Wojewoda>{{Cytuj książkę|imię=Barbara |nazwisko=Gumińska |imię2=Władysław |nazwisko2=Wojewoda|tytuł=Grzyby i ich oznaczanie |miejsce=Warszawa |rok=1985 |wydawca=PWRiL |isbn= 83-09-00714-0}}</ref><ref name=wag>{{Cytuj książkę|imię=Pavol|nazwisko=Škubla |tytuł=Wielki atlas grzybów |miejsce=Poznań |data=2007 |wydawca=Elipsa|isbn= 978-83-245-9550-1}}</ref>. Przez niektórych autorów jest uważany za grzyb jadalny, jako domieszka w małych ilościach do potraw mieszanych, może bowiem wywoływać dolegliwości żołądkowe, ma również niezbyt przyjemny smak i zapach<ref name= Gerhardt/>.
 
== Ciekawostki ==