Pierzchnica: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: poprawiam linkowanie do województwo kieleckie
Edk (dyskusja | edycje)
m +zabytki z rejestru, drobne redakcyjne, WP:SK
Linia 6:
|herb artykuł =
|dopełniacz wsi = Pierzchnicy
|zdjęcie = Pierzchnica church p1040027.jpg
|opis zdjęcia = Kościół pw. św. Małgorzaty w Pierzchnicy
|województwo = [[Województwo świętokrzyskie|świętokrzyskie]]
|powiat = [[Powiat kielecki|kielecki]]
Linia 23:
|stopniN = 50 |minutN = 41 |sekundN = 50
|stopniE = 20 |minutE = 45 |sekundE = 11
|commons = Category:Pierzchnica, Świętokrzyskie Voivodeship
|wikisłownik =
|www = http://www.pierzchnica.pl/
Linia 35:
== Historia ==
Pierzchnica, pierwotnie wieś królewska, otrzymała [[prawa miejskie]] [[prawo magdeburskie|magdeburskie]] w XIV w. Dokładna data nadania praw nie jest znana. U [[Jan Długosz|Długosza]] występuje pod nazwą ''Pyrzsznycza''. W rejestrze poborowym z 1579 r. zapisana jako ''Pyersnicza''. <br />
Według Długosza miasto było własnością królewską. Znajdował się tu drewniany kościół. Pierzchnica miała 19 [[Łan (miara powierzchni)|łanów]] i 2 łany wójtowskie. [[Dziesięcina]] o wartości 10 [[grzywna (jednostka miar)|grzywien]] szła na utrzymanie [[prebenda|prebendy]] Pierzchnickiej przy [[Kielce|kieleckiej]] kolegiacie. Pierwotnie dziesięcina oddawana była [[Archidiecezja krakowska|biskupom krakowskim]]. W 1359 r. biskup [[Jan Bodzanta (biskup krakowski)|Bodzanta]] przeznaczył ją na uposażenie tej właśnie prebendy.<ref name="SgKP">{{SgKP|VIII|103|Pierzchnica}}</ref>.
 
W 1497 r. król [[Jan I Olbracht|Jan Olbracht]] nadał Pierzchnicy [[jarmark]] na św. Michała oraz ustanowił dla miasta dzień targowy we wtorek. W 1512 r. potwierdzono przywilej niemiecki dla miasta, po tym jak pierwotny dokument uległ zniszczeniu w czasie pożaru. Według lustracji z 1564 r. było tu 40 domów. Według rejestru poborowego [[Powiat wiślicki|powiatu wiślickiego]] z 1578 r. miasto dawało 8 [[floren]]ów i 5 groszy [[szos]]u. Włącznie z podatkiem od rzemieślników i łanów miejskich pobór wynosił 14 florenów i 12 groszy. Pierzchnica była więc stosunkowo ubogą osadą (dla porównania [[Szydłów (województwo świętokrzyskie)|Szydłów]] płacił 211 florenów, a [[Busko-Zdrój|Busko]] 151). Z czasem osada się rozrosła i wielkość czynszu podwyższono. W 1629 r. w Pierzchnicy było 50 domów, 5 piekarzy, 3 szewców i 3 rzeźników. W czasie [[potop szwedzki|potopu szwedzkiego]] miasto zostało spalone<ref name="SgKP" />.
Linia 44:
W 1869 r. za wielką pomoc powstańcom styczniowym, Pierzchnica utraciła prawa miejskie.
 
== Zabytki ==
== Organizacje pozarządowe ==
[[Plik:Pierzchnica bell tower of st margaret church p1040055.jpg|thumb|240px|right|Dzwonnica z 1800 r.]]
* Układ przestrzenny miejscowości, wpisany do [[rejestr zabytków|rejestru zabytków nieruchomych]] (nr rej.: A.447 z 31.08.1989){{r|zabytek}}.
* Zespół kościoła parafialnego (nr rej.: 132 z 31.08.1989){{r|zabytek}}:
** [[Kościół św. Małgorzaty w Pierzchnicy|kościół pw. św. Małgorzaty]] z lat 1798–1800 (nr rej.: 354 z 4.01.1957),
** cmentarz kościelny z ogrodzeniem z przełomu XIX/XX w.,
** dzwonnica z 1800 r.,
** plebania z przełomu XIX/XX w.,
** cmentarz parafialny z ogrodzeniem.
* szeregSzereg piwnic, które nie tylko stanowiły schrony w czasie wojen szwedzkich. Chroniła się tu ludność Pierzchnicy podczas dwóch wojen światowych. A przede wszystkim chowano tu wartościowe obrazy, figury i złoto, które było na wyposażeniu bogatych mieszkańców tej okolicy.
 
== Organizacje pozarządowe ==
* Fundacja Rozwoju Regionu Pierzchnica<ref>[http://www.frrp.pl Fundacja Rozwoju Regionu Pierzchnica]</ref>
* Fundacji Dom Seniora im. Sue Ryder w Pierzchnicy<ref>[http://www.domdomseniora-seniorapierzchnica.ovh.org Fundacjipl/ Dom Seniora im. Sue Ryder w Pierzchnicy]</ref>
* Społeczny Ruch Trzeźwości w Pierzchnicy<ref>[http://www.pierzchnica.pl/kategorie/spoleczny_ruch_trzezwosci_w_pierzchnicy Społeczny Ruch Trzeźwości w Pierzchnicy].</ref>
* Klub Sportowy Polanie<ref>[http://www.pierzchnica.pl/kategorie/klub_sportowy_polanie Klub Sportowy Polanie].</ref> założony w roku 1978. Zespół seniorów występuje obecnie w grupie II świętokrzyskiej klasy A. Barwy: żółto-zielone. Trener zespołu: Łukasz Kwaśniewski. Stadion przy ul. Lipowej o pojemności 400 (240 miejsc siedzących).
Linia 54 ⟶ 65:
* Zrzeszenie Sadowników
 
== ZabytkiZobacz też ==
* [[KościółParafia św. Małgorzaty w Pierzchnicy|kościół pw. św. Małgorzaty]], wzniesiony w latach 1798-1800
* szereg piwnic, które nie tylko stanowiły schrony w czasie wojen szwedzkich. Chroniła się tu ludność Pierzchnicy podczas dwóch wojen światowych. A przede wszystkim chowano tu wartościowe obrazy, figury i złoto, które było na wyposażeniu bogatych mieszkańców tej okolicy.
 
{{Przypisy|przypisy=
<ref name="bdn">{{cytuj stronę|url =http://stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=23076&p_token=0.6107584338169545|tytuł = Bank danych lokalnych GUS|opublikowany = Główny Urząd Statystyczny |data dostępu = 2015-03-09}}</ref>
<ref name="bdn">
<ref name="zabytek">{{zabytek|świętokrzyskie|strony = 30|data dostępu = 2015-11-13}}</ref>
{{cytuj stronę
|url =http://stat.gov.pl/bdl/app/miejsc_w.display?p_id=23076&p_token=0.6107584338169545
|tytuł = Bank danych lokalnych GUS
|opublikowany = Główny Urząd Statystyczny
|data dostępu = 2015-03-09
}}
</ref>
 
}}