Rewolucja 1905 roku w Królestwie Polskim: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
→‎Przebieg: szablon
Paterm (dyskusja | edycje)
m →‎Geneza: int.
Linia 6:
Napięta sytuacja w ośrodkach przemysłowych utrzymywała się od co najmniej 1904 roku na skutek pogarszających się warunków pracy i informacjach o serii kompromitujących niepowodzeń Rosji podczas [[Wojna rosyjsko-japońska|wojny z Japonią]]. Największa organizacja socjalistyczna na ziemiach polskich, Polska Partia Socjalistyczna, powołała pierwsze bojówki partyjne już w maju 1904 roku<ref>Norman Davies ''Boże Igrzyska'' Znak, Kraków str. 839-840.</ref>. W Paryżu przedstawiciele polskiego ruchu robotniczego omawiali z rosyjskimi [[Partia Socjalistów-Rewolucjonistów|eserowcami]] oraz łotewskimi i gruzińskimi nacjonalistami możliwość wywołania ogólnorosyjskiego powstania<ref>Norman Davies ''Boże Igrzyska'' Znak, Kraków str. 839-840.</ref>. Druga, mniejsza partia robotnicza, [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy]] korzystała z pomocy doradców mienszewików i bolszewików. Eserowcy i [[Bund (partia)|Bund]] nasilili działalność na zachodzie kraju. Na początku 1904 roku [[Józef Piłsudski]] spotkał się z japońskim ambasadorem, usiłując przekonać go do wsparcia antycarskiego powstania w Kongresówce oraz powołania legionu polskiego w Japonii<ref>Norman Davies ''Boże Igrzyska'' Znak, Kraków str. 839-840.</ref>.
 
28 września 1904 roku w Białymstoku policja rozbiła demonstrację PPS. Żandarmi zaatakowali tłum próbując skonfiskować czerwony sztandar z hasłem „PPS: Precz z wojną i caratem! Niech żyje wolny polski lud!”. W odpowiedzi na atak, bojowcy PPS odpowiedzieli ostrzałem z rewolwerów, sześciu ludzi zginęło, a około setki robotników zostało aresztowanych. Sytuacja uległa zaostrzeniu na skutek informacji o [[Krwawa niedziela (Petersburg 1905)|„krwawej niedzieli”]] w Petersburgu z 22 stycznia 1905, upadku autorytetu cara Mikołaja II i wybuchu strajków w Rosji<ref>Norman Davies ''Boże Igrzyska'' Znak, Kraków str. 839-840.</ref>. W ciągu 1905 roku strajki zaczęły wybuchać w licznych zakładach przemysłowych na terenie zaboru rosyjskiego. Strajkom przewodziły [[Polska Partia Socjalistyczna]] i [[Socjaldemokracja Królestwa Polskiego i Litwy]]. W tym samym miesiącu we wsi [[Pilaszków (województwo łódzkie)|Pilaszków]] pod Łowiczem zebrali się potajemnie nauczyciele ze szkół elementarnych, którzy podjęli uchwałę o natychmiastowym wprowadzeniu do szkół wiejskich nauczania w języku polskim, którą to uchwałę zaczęli wprowadzać w życie, mimo rosyjskich represji.
 
== Przebieg ==