Kioto: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Kioto, główna ulica, 1891 rok |
m poprawa literówek, replaced: znajduję → znajduje przy użyciu AWB |
||
Linia 50:
Pierwszy okres rozkwitu miasta przypada na trzysta lat po założeniu, w szczególności w okresie dominacji rodu Fujiwara (tzw. właściwy okres Heian, X-XI w.).
Miasto w VIII w. zostało wzniesione na planie prostokąta o bokach 5
Pierwotnie Pałac znajdował się na północ od zamku siogunów Nijō-jō, w obrębie którego wypadłby południowo-wschodni narożnik kompleksu. Sama siedziba cesarska składała się z ufortyfikowanego prostokąta Wielkiego Pałacu (Daidairi), w obrębie którego osiowo umieszczono zespół urzędowy Chōdō-in, na zachód od niego zespół recepcyjny Buraku-in, a na północ – Pałac Wewnętrzny (Dairi).
Linia 56:
Oś Pałacu wyznaczała monumentalna ulica, szeroka na 85 m Suzaku-ōji<ref>Suzaku to imię bóstwa opiekuńczego Południa, występującego w mitologii pod postacią ptaka.</ref>, rozpoczynająca się od bramy Suzakumon Wielkiego Pałacu, a zamknięta od południa bramą Rashōmon (przy Kujō-ōji). Dzisiaj śladem tej ulicy biegnie Sen-bon-dōri. Pozostałością dawnego układu jest świątynia Tō-ji, czyli „wschodnia”, choć leży ona na zachód od dzisiejszej głównej osi miasta. Miasto pełne było świątyń buddyjskich i chramów sintoistycznych, pałaców i rezydencji otoczonych ogrodami. W XII w. Kioto liczyło prawie pół miliona mieszkańców.
Pałac Cesarski ulegał często pożarom. Po opuszczeniu przez monarchę w 1177 r., popadł w ruinę i nie zachował się. Z czasem również układ przestrzenny Heian-kyō uległ zatarciu.
=== Okres Muromachi ===
Linia 86:
Wyroby artystyczne z Kioto cieszyły się najlepszą reputacją w kraju, dzięki czemu w mieście rozwijała się produkcja rzemieślnicza. Niemiecki podróżnik [[Engelbert Kaempfer]] w swojej „Historii Japonii” (1693) tak pisze: „Miyako (pol. stolica) jest wielkim magazynem wszystkich japońskich wytwórców i produktów, jest głównym miastem kupieckim cesarstwa. W wielkiej stolicy nie ma prawie domu, w którym coś nie byłoby wytwarzane lub sprzedawane. Tutaj czyszczą miedź, wybijają monetę, drukują książki, tkają najbogatsze materiały w złote i srebrne kwiaty. Najlepsze i najrzadsze barwniki, najwykwintniejsze reliefy, wszystkie rodzaje instrumentów muzycznych, obrazy, japońskie meble, wszystkie rodzaje rzeczy wykute w złocie i innych metalach, szczególnie ze stali – jak najostrzejsze klingi oraz inna broń, wytwarzane są tutaj z największą doskonałością, podobnie jak najbogatsze suknie, najlepsza moda, wszystkie rodzaje zabawek, lalek poruszających głowami, jak również niezliczone inne rzeczy, których za wiele by wymieniać. Po prostu – nie ma nic, o czym by się pomyślało, czego by nie dało się znaleźć w Miyako; nie ma nic zagranicznego, jakkolwiek wspaniale zrobionego, czego by jakiś artysta w tej stolicy nie podjął się imitować”<ref>Cyt. za: John Dougill, ''Kyoto. A Cultural History'', s. „Cityscapes”, Oxford University Press, 2006, s. 162-163.</ref>.
Także popularność sztuki picia herbaty przyczyniła się do rozwoju rzemiosł. Przy moście Sanjō-ōhashi mogło funkcjonować aż 70 zakładów produkujących czajniki i inne naczynia metalowe. Wyrabiano przedmioty pokrywane laką, ta z Kioto miała charakterystyczny czarny odcień. Okoliczne plantacje bambusów uczyniły z miasta ośrodek produkcji bambusowych waz, ogrodzeń i charakterystycznych parasoli. Szczególnie rozwijała się ceramika Kenzan<ref>http://www.antiquesandfineart.com/articles/article.cfm?request=357</ref> i tekstylia Yuzen<ref>Tekstylia barwione specjalną metodą umożliwiającą nałożenie wielkich kompozycji na materiał stosowany w kimonach. Zwykle były to krajobrazy.</ref>.
Dzielnica wytwórców kolorowej ceramiki Kiyomizu-yaki powstała ok. 1615 na stoku przy [[Kiyomizu-dera]] (nazwa świątyni). Kioto produkowało też charakterystyczne „cienkie” odmiany [[sake]] i delikatne [[tofu]]. Nakazany przez siogunat powrót do buddyjskiej religijności przyniósł rozwój wytwórczości rozmaitych artystycznych dewocjonaliów. Około 5 tys. wytwórców trudniło się na przełomie XVII i XVIII w. produkcją włókienniczą. W 1781 było 2500 krosien, w 1877 – 7 839. „Markowym” wytworem Kioto stały się bogato zdobione pasy do kimon – ''obi''. Produkcja włókiennicza koncentrowała się w dzielnicy Nishijin, rozciągającej się na północnym zachodzie miasta (obszar dzisiejszych dzielnic Kamikyō-ku i Kita-ku).
Rzeka Kamo stanowiła drogę dla towarów. W okolicy Maruta-machi wyładowywano drewno sprowadzane z lasów w górach. W Kiya-machi, w głębi miasta, było ono cięte dla potrzeb budownictwa. Na nabrzeżach handlowano towarami przywiezionymi z [[Osaka|Osaki]]. Doprowadzeniu materiałów i towarów do Kiya-machi służył kanał żeglowny Takase, zbudowany wzdłuż Kiya-machi-dōri w 1611, długości ok. 13
Zabudowę mieszczańską tworzyły ''machiya'' (domy kupców), piętrowe drewniane domy, mieszczące od frontu sklepy, od tyłu mieszkania. Ponieważ fasady musiały – z nakazu siogunów – być skromne, inwencja właścicieli przejawiała się w urządzaniu wewnętrznych ogrodów, inspirowanych sztuką ogrodową pawilonów picia herbaty. Wzrost bogactwa mieszczan spowodował wznoszenie w głębi posesji ognioodpornych i niepodatnych na wilgoć magazynów-skarbczyków.
Nad rzeką Kamo, na jej terenie zalewowym (zwolnionym od podatków), w okolicy mostu Shijō-ōhashi, na początku XVII w. powstały improwizowane sceny teatralne. Ukształtował się tam teatr kabuki. Dzielnica teatralna obrosła licznymi herbaciarniami, które stanowiły jeden z najbardziej ożywionych fragmentów miasta. Herbaciarnie w dzielnicy Gion, powstały dla obsługi pielgrzymów przybywających do chramu Yasaka. Dały one początek kulturze gejsz.
Dzielnica rozrywki, Shimabara, położona bezpośrednio na zachód od Nishi-Hongan-ji, została przeniesiona ok. 1641 z okolic pałacu cesarskiego (zamknięta w 1958).
Linia 123:
Na przestrzeni wieków miasto znacznie się rozrosło, wychodząc poza pierwotny prostokąt Heian-kyō, przede wszystkim na drugi brzeg rzeki Kamo. Kamo stała się dość rzadkim w Japonii przypadkiem rzeki ujętej bulwarem i nabrzeżnym parkiem, rzeki włączonej do przestrzeni miasta.
Rozległy kompleks parkowy nowego pałacu, Kyōto Gyoen, prostokąt o bokach 1,3
Inna przecznica alei Karasuma – Sanjō-dōri („Trzecia ulica”) – tradycyjnie główna ulica śródmieścia, zachowała pierwotną szerokość i wiele elementów zabudowy z okresów: [[Epoka Meiji|Meiji]] i [[Epoka Taishō|Taishō]]. Znajduje się przy niej interesujące Muzeum Kultury Kioto (Kyōto Bunka Hakubutsu-kan). Projekty poszerzenia ulicy nie zostały zrealizowane, ale mizernie ona dziś wygląda w porównaniu z nieodległą, szeroką arterią Oike-dōri, przy której ulokował się m.in. ratusz miejski (Kyōto shi-yakusho).
Linia 234:
Inne warte polecenia miejsca w okolicach Kioto to [[Arashiyama]] i znajdujące się tam malownicze jezioro, dzielnice rozrywki: [[Gion Kōbu]], [[Ponto-chō]], [[Kamishichiken]], [[Gion Higashi]], [[Miyagawacho]] [[Ścieżka Filozofa]], oraz kanały wzdłuż niektórych starszych ulic. Nietypowym zabytkiem jest położony koło świątyni [[Toyokuni Jinja]], kopiec o nazwie [[Mimizuka]], w którym pochowano 38 tys. nosów Koreańczyków (wojennych trofeów [[samurajowie|samurajów]]).
„Historyczne Zabytki Starożytnego Kioto” są wymienione na [[Lista światowego dziedzictwa UNESCO|Liście Światowego Dziedzictwa]] [[UNESCO]]. Na liście
[[Plik:JidaiMatsuri Gissya.jpg|thumb|[[Jidai Matsuri]]]]
| |||