Stefan (Szokow): Różnice pomiędzy wersjami

'''Stefan''', imię świeckie '''Stojan Popgeorgijew Szokow''' (ur. 7 września 1878 w Szirokiej Łyce, zm. 14 maja 1957 w [[Płowdiw]]ie) – [[Bułgaria|bułgarski]] biskup [[prawosławie|prawosławny]], Egzarcha[[Egzarchat Bułgarski|egzarcha Bułgarii]] od 1945 do 1948, [[Sprawiedliwy wśród Narodów Świata]].

Ukończył szkołę podstawową w rodzinnej wsi, a następnie szkołę przedgimnazjalną we wsi Oriachowo. Przed 1893 został przyjęty do szkoły duchownej w [[Samokow]]ie, którą ukończył po trzech latach. Następnie podjął pracę jako nauczyciel. Dzięki rekomendacji biskupa bregalnickiego Antyma mógł podjąłpodjąć dalsze studia w [[Kijowska Akademia Duchowna|Kijowskiej Akademii Duchownej]] (1900-1904). Po uzyskaniu końcowego dyplomu wrócił do Bułgarii i został wykładowcą historii Bułgarii, religii oraz filozofii w gimnazjum męskim w [[Płowdiw]]ie. Ukończył również szkołę oficerów rezerwy, uzyskując w 1906 stopień podporucznika.

Z zaproszenia egzarchy Bułgarii [[Józef (Jowczew)|Józefa]] udał się w 1907 do [[Stambuł]]u, gdzie trzy lata pracował w bułgarskim seminarium duchownym. W październiku 1910 w prowadzonej przez Bułgarów [[Cerkiew św. Szczepana w Stambule|cerkwi św. Stefana]] w tymże mieście złożył przed egzarchą Józefem [[Postrzyżyny mnisze|wieczyste śluby mnisze]], przyjmując [[Imię zakonne|imię]] Stefan. W tym samym miesiącu przyjął święcenia na [[hierodiakon]]a, zaś 19 października 1910 – na [[hieromnich]]a. 8 września 1911 egzarcha Józef nadał mu godność [[archimandryta|archimandryty]] i wyznaczył go na swojego osobistego sekretarza.

W czasie II wojny światowej występował jako zdecydowany przeciwnik [[Narodowy socjalizm|nazizmu]], skutecznie protestował przeciwko [[antysemityzm]]owi i deportacji Żydów bułgarskich<ref name="com">{{cytuj książkę | autor = red. K. Parry| tytuł = The Blackwell Companion to Eastern Christianity| wydawca = Blackwell Publishing| miejsce = Victoria| rok = 2007| strony = 64-66| isbn = 978-0-631-23423-4}}</ref>. Razem z [[Metropolia płowdiwska|metropolitą Płowdiwpłowdiwskim]] [[Cyryl (patriarcha Bułgarii)|Cyrylem]] odegrał decydującą rolę w przekonywaniu bułgarskiego cara [[Borys III|Borysa III]], by nie godził się na wywózki bułgarskich Żydów nado okupowaneobozów przezzagłady hitlerowców ziemie polskie, cona oznaczałookupowanych ichziemiach zagładępolskich. Nakazał również całemu podległemu sobie duchowieństwu, by umożliwiało Żydom ukrywanie się w cerkwiach<ref>M. Burleigh, ''Święta racja. "Świeckie religie" XX wieku'', Świat Książki, Warszawa 2011, ISBN 978-83-247-0815-4, ss.271-272</ref>.

21 stycznia 1945 został wybrany na pierwszego po trzydziestoletniej przerwie [[Egzarchat Bułgarski|egzarchę Bułgarii]] (od śmierci Józefa w 1915 Kościół był kolegialnie zarządzany przez Synod). W miesiąc po tym wydarzeniu patriarcha konstantynopolitański [[Beniamin (patriarcha Konstantynopola)|Beniamin]] cofnąłoficjalnie uznał autokefalię Cerkwi bułgarskiej, przestając traktować ją jako schizmatycką z uwagi uznaniena Kościołaokoliczności bułgarskiegopowstania zaEgzarchatu schizmatyckiBułgarskiego.

We wrześniu 1948 Stefan (Szokow) został zmuszony przez władze komunistyczne do odejścia w stan spoczynku<ref name="com"/>. O jego odejściu przesądził sam Synod Cerkwi Bułgarskiej, przede wszystkim [[metropolia wraczańska|metropolita wraczański]] [[Paisjusz (Ankow)|Paisjusz]]<ref name="ramet"/>;. inni biskupiBiskupi zazdrościli Stefanowi autorytetu i popularności i sami oskarżyli go o sympatyzowanie z Wielką Brytanią i USA<ref>T. Czekalski: ''Bułgaria''. Warszawa: TRIO, 2010, s. 215-217. ISBN 9788374362528.</ref>.

Usunięty z urzędu, zamieszkał we wsi Bania. Przebywał tam do swojej śmierci w 1957. Został pochowany w Monasterze[[Monaster BaczkowskimZaśnięcia Matki Bożej w Baczkowie|monasterze Zaśnięcia Matki Bożej w Baczkowie]]. Po jego usunięciu z urzędu nie wybrano nowego egzarchy, a zarząd Kościoła ponownie objął kolegialnie Święty Synod z metropolitą dorostolsko-czerweńskim [[Michał (Czawdarow)|Michałem]] jako przewodniczącym<ref name="ramet">P. Ramet: Religion and Nationalism in Soviet and East European Politics. Durham: Duke University Press, 1984, s. 191. ISBN 0-8223-0608-5.</ref>.

{{Poprzednik Następca|Pop=[[Parteniusz (Popow), metropolita sofijski|Parteniusz (Popow)]]|Info=Metropolita sofijski 1922 - 1948|Nast=Restauracja[[Cyryl patriarchatu(patriarcha Bułgarii)|Cyryl (Konstantinow)]] - jako patriarcha}}