Związek Walki Młodych: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje) m Poprawa linkowań po przenosinach artykułów oraz drobne redakcyjne przy użyciu AWB |
m poprawa literówek, replaced: pażdziernika → października |
||
Linia 33:
=== Akcje zbrojne ===
[[Plik:Tablica upamiętniająca zamachy na Cafe Club dokonane przez Romana Boguckiego i Mirosława Krajewskiego na budynku przy ul. Nowy Świat 15 w Warszawie.JPG|thumb|Tablica upamiętniająca zamachy na Cafe Club dokonane przez [[Roman Bogucki|Romana Boguckiego]] i Mirosława Krajewskiego na [[Kamienica przy ulicy Nowy Świat 15/17 w Warszawie|budynku przy ul. Nowy Świat 15 w Warszawie]].]]
Działalność ZWM polegała w tym czasie głównie na dokonywaniu akcji bojowych i dywersyjnych na liniach komunikacyjnych. ZWM najbardziej jest jednak znany z akcji kontrterrorystycznych przeciwko Niemcom. Jedną z pierwszych akcji ''Związku'' było spalenie niemieckiego baraku wojskowego przy [[Ulica Czerniakowska w Warszawie|ul. Czerniakowskiej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Operacja, dowodzona przez Tadeusza Olszewskiego, była wspierana przez dwóch członków [[Armia Krajowa|AK]] – przyjaciół Olszewskiego, którzy ubezpieczali akcję. W ramach akcji odwetowych ZWM przeprowadził także zamachy na niemiecką restaurację ''Mitropa'' oraz na redakcję znanej ''[[Gadzinówka|gadzinówki]]'' – [[Nowy Kurier Warszawski|Nowego Kuriera Warszawskiego]]<ref name=ZWM/>. W ramach odwetu za śmierć „Zawiszy”, „Wiktora” i Hanki Sawickiej grupa młodych lewicowców uderzyła na „[[Bar Podlaski w Warszawie|Bar Podlaski]]”, zarezerwowany tylko dla Niemców; w efecie akcji zginęło 6 Niemców, a wielu zostało rannych. Akcję w Barze Podlaskim powtórzono 23
Akcje zbrojne ZWM tak ocenił prof [[Tomasz Strzembosz]]: „Wszystkie trzy dotychczasowe serie: z 24 października 1942 r., z 17 stycznia 1943 r. i seria lipcowa, stały się próbą praktycznej realizacji zasady odpowiedzialności zbiorowej wszystkich [[Niemcy|Niemców]] za to, co działo się w okupowanej Warszawie, próbą odpowiedzenia tą samą bronią, jaką stosowali Niemcy od początku [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]]. Była to strategia walki [[konspiracja|konspiracyjnej]] zupełnie uzasadniona, choć zasadniczo odmienna od strategii realizowanej przez komórki kierującej akcją dywersyjno-bojową [[Armia Krajowa|AK]], która uderzając najczęściej w wybranych przedstawicieli aparatu okupacyjnego (zwłaszcza policji i administracji cywilnej), usiłowała oddziaływać w ten sposób na postawę aparatu, aby stworzyć lub poszerzyć szczelinę pomiędzy policją i aparatem cywilnym a [[Wehrmacht]]em.”<ref>[[Tomasz Strzembosz|T. Strzembosz]], ''Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1945'', Warszawa 1983, s. 395, ISBN 83-06-00717-4
Czynniki podziemne związane z [[Rząd RP na uchodźstwie|rządem RP na uchodźstwie]] oceniły powyższą taktykę walki jako „bezwzględną i zbrodniczą”. Wystąpienia zbrojne, których efektem było pozbawianie życia kilku lub kilkunastu przypadkowo trafionych Niemców prowokowały bowiem masowe represje wśród Polaków.
Metoda prowokowania niemieckich środków odwetowych miała mieć charakter celowy - w ten sposób mało liczne w porównaniu do [[Armia Krajowa|AK]] organizacje zbrojne związane z [[Polska Partia Robotnicza|PPR]] „w stanie ogólnego chaosu, anarchii, (...) w nastroju ślepej żądzy odwetu i rozpaczy” wśród ludności polskiej, mogły łatwiej „wypłynąć na wierzch”<ref>[[Jan Nowak-Jeziorański|J. Nowak-Jeziorański]], ''Kurier z Warszawy'', Kraków 2005, s. 152, ISBN 83-240-0535-8
=== Udział w [[Powstanie warszawskie|powstaniu warszawskim]] ===
Mimo pełnego zaskoczenia decyzją dowództwa Armii Krajowej o rozpoczęciu powstania, już 1 sierpnia ZWM-owcy przyłączyli się do walki. [[Lech Kobyliński]] ze swoją sekcją zdobywał z oddziałem AK por. Sylwestra magazyn spółdzielni mleczarskiej na Hożej, [[Ryszard Suski]] wraz ze swoim oddziałem szturmował umocnienia niemieckie w ruinach Zamku Królewskiego. Na [[Żoliborz]]u bojownicy ZWM w porozumieniu z AK obsadzili pozycje wzdłuż ul.Wyspiańskiego. ZMW pioniósł duże straty, mimo tego na Stare Miasto juźż 7 sierpnia trafił oddział AL i ZWM liczący 500 ludzi. Wielu młodych lewicowców walczyło w jednoistkach AK, np. 20-osobowa grupa p.d. [[Jerzy Żegloiński|Jerzego Żeglińskiego]] Maksa dołączyła do zgrupowania AK Chrobry. Przewodnicząca ZWM Zofia Jaworska “Danka“ 10 września 1944 podjęła się ryzykownego wyczynu: przepłynła Wisłę , by dotrzeć do dowództwa 1 Armii WP z wiadomościami o sytuacji powstania i z prośbą o pomoc.
=== Działalność propagandowa ===
|