Ustrój polityczny Białorusi: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
Aktualizacja informacja - prezydentura Łukaszenki; Edycja subiektywnych ocen autora; Dodanie źródeł; Zmiany redakcyjne |
||
Linia 1:
{{Polityka Białorusi}}
{{dopracować|źródła=2010-03}}
[[Białoruś]] formalnie jest krajem o [[System semiprezydencki|ustroju semiprezydenckim]] (podobnie jak [[Rosja]]), reguluje to [[konstytucja]] z 1994 roku, nowelizowana w 1996 roku. Według wskaźnika demokracji z 2014 roku,
== Geneza ustroju ==
Linia 24:
17 października 2004 roku razem z wyborami parlamentarnymi miało na Białorusi miejsce tzw. referendum na temat wykreślenia z konstytucji ograniczeń odnośnie liczby sprawowanych kadencji przez głowę państwa. Uważa się<ref>Andrzej Brzeziecki, Małgorzata Nocuń, ''Łukaszenka. Niedoszły car Rosji'', SIW Znak, Kraków 2014, s. 128.</ref>, że gdyby głosowanie zostało przeprowadzone zgodnie ze standardami europejskimi, [[Alaksandr Łukaszenka|Łukaszenka]] nie uzyskałby niezbędnej liczby głosów do przeprowadzenia zmian w konstytucji (potrzeba do tego nie większości biorących udział w referendum, a głosów większości obywateli [[Białoruś|Białorusi]]).
Prezydent [[Alaksandr Łukaszenka|Łukaszenka]] wystartował w [[Wybory prezydenckie na Białorusi w 2006 roku|wyborach prezydenckich w 2006 roku]] i je wygrał.
== Prezydent ==
Władzę wykonawczą sprawuje [[prezydent]], wybierany na 5-letnią kadencję z możliwością jednorazowej reelekcji (wcześniej kadencja 7 lat, po referendum z 17 października 2004 uległo to zmianie), oraz w odpowiednim zakresie rząd. Prezydent posiada niemal nieograniczone uprawnienia w stosunku do całego aparatu państwowego, a poprzez nadrzędność dekretów nad ustawami oraz wyłączną możliwość rozpisywania [[referendum]], władza ma charakter dyktatorski. Uprawnienia prezydenckie podzielić można umownie na cztery największe grupy:
Linia 42 ⟶ 40:
== Parlament ==
Białoruski parlament składa się z dwóch izb. Pierwsza izba – ''[[Izba Reprezentantów Zgromadzenia Narodowego Republiki Białorusi|Izba Reprezentantów]]'' – jest wybierana w wyborach powszechnych na 4-letnią kadencję.
Wolność wyborów parlamentarnych na Białorusi jest kwestionowana przez niezależnych obserwatorów zagranicznych, na przykład [[OBWE]].<ref>{{Cytuj|url = http://swiat.newsweek.pl/wybory-parlamentarne-na-bialorusi-nie-byly-w-pelni-wolne,96421,1,1.html|tytuł = Wybory parlamentarne na Białorusi nie były w pełni wolne|opublikowany = Newsweek.pl|data dostępu = 2015-12-02|język = pl-PL}}</ref>
== Sąd Konstytucyjny ==
Organ składający się z 12 sędziów wybieranych na 11 lat, spośród których 6 mianuje prezydent, a 6 wybiera Rada Republiki. Sąd Konstytucyjny orzeka o:
* zgodności ustaw, dekretów prezydenta, umów międzynarodowych itd. z konstytucją i umowami międzynarodowymi,
| |||