Kuba Rozpruwacz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 91.231.82.129 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to AndrzeiBOT. |
mNie podano opisu zmian |
||
Linia 21:
|www =
}}
'''Kuba Rozpruwacz''' ([[język angielski|ang.]] Jack the Ripper) – pseudonim nadany [[seryjny morderca|seryjnemu mordercy]], działającemu w okolicach [[Whitechapel]] w [[Londyn]]ie w 1888 roku. Po raz pierwszy określenie „Kuba Rozpruwacz” pojawiło się w listach napisanych przez osobę podającą się za niego i opublikowanych w tym czasie. Inne pseudonimy, nadane przestępcy przez prasę, to „Morderca z Whitechapel” (''The Whitechapel Murderer'') oraz „Skórzany Fartuch” (''Leather Apron'').
Ofiarami ataków przypisywanych Kubie Rozpruwaczowi zwykle padały [[Prostytucja|prostytutki]] z ubogich dzielnic, mordowane przez podcięcie gardła. Większość z nich odniosła ponadto poważne rany brzucha. Co najmniej trzem ofiarom usunięto niektóre narządy wewnętrzne, co stało się podstawą dla przypuszczeń, jakoby morderca posiadał wiedzę [[Anatomia|anatomiczną]] lub [[Chirurgia|chirurgiczną]]. Teorie głoszące, że sprawcą wszystkich ataków i zabójstw był jeden człowiek, zdobyły popularność we wrześniu i październiku 1888 roku. Wtedy też [[Scotland Yard]] oraz prasa zaczęły otrzymywać listy od osoby podającej się za mordercę. Jeden z nich, nazwany od pierwszych swoich słów [[List „Z piekieł”|listem „z piekieł”]], zawierał fragment ludzkiej nerki. Z powodu nagłośnienia sprawy przez media oraz niezwykłej brutalności morderstw zaczęto je powszechnie uważać za dzieło pojedynczego zabójcy, nazwanego Kubą Rozpruwaczem. Liczne artykuły oraz wzmianki prasowe sprawiły, że stał się on najbardziej popularnym seryjnym mordercą w kulturze masowej.
Linia 52:
; Mary Ann Nichols
[[Plik:Mary Ann 'Polly' Nichols.jpg|thumb|left|180px|Ciało Mary Ann Nichols]]
Ostatnią osobą, która widziała [[Mary Ann Nichols]] żywą, była jej przyjaciółka i współlokatorka Emily Holland<ref name="man1">[http://www.casebook.org/witnesses/w/Emily_Holland.html Emily Holland] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>. Spotkała ją w piątek 31 sierpnia 1888 r. ok. 2:30 rano na skrzyżowaniu ulic Osborn Street i Whitechapel Road. Według zeznań kobiety, Nichols odmówiła wspólnego powrotu do domu, twierdząc, że musi znaleźć klienta, wydała bowiem wszystkie zarobione tej nocy pieniądze (według Holland znajdowała się pod wpływem alkoholu){{r|man1}}.
Około 3:40 nad ranem na ulicy Buck's Row jeszcze ciepłe zwłoki Nichols odnalazł przechodzący tamtędy woźnica, Charles Cross. Mniej więcej pół godziny wcześniej tę okolicę patrolował policjant John Thain, jednak nie zauważył niczego podejrzanego<ref name="man2">[http://www.casebook.org/victims/polly.html Mary Ann Nichols] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>.
Linia 59:
; Annie Chapman
[[Plik:Annie Chapman2.jpg|thumb|left|180px|Ciało Annie Chapman]]
Ciało [[Annie Chapman]] odnalazł w sobotę 8 września 1888 r. ok. szóstej rano tragarz John Davis na podwórku domu przy ulicy Hanbury 29. Morderca dwukrotnie przeciął kobiecie gardło<ref>Rumbelow, s. 42</ref>, rozciął brzuch, wyjął i ułożył obok ciała jelita, wyciął i zabrał ze sobą [[Macica|macicę]], górną część [[Pochwa człowieka|pochwy]] oraz dwie trzecie przedniej ścianki [[Pęcherz moczowy|pęcherza moczowego]]<ref name="acc">[http://www.casebook.org/victims/chapman.html Annie Chapman] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>.
Ok. 5:30 nad ranem Elizabeth Long – jak później zeznała – widziała Annie Chapman rozmawiająca z mężczyzną. Według relacji Long towarzysz Chapman:
Linia 73:
W nocy w niedzielę 30 września 1888 roku zginęły [[Elizabeth Stride]] i [[Catharine Eddowes]].
Jeszcze ciepłe zwłoki Stride odkrył na terenie Dutfield's Yard Louis Diemschutz. Poza podciętym gardłem nie miała ona żadnych obrażeń, charakterystycznych dla ofiar Rozpruwacza, co doprowadziło do spekulacji, że jej mordercą był ktoś inny<ref name="stride">Cook, s. 157; Marriott, s. 81–125</ref>. Nie można wykluczyć jednak, że Kuba Rozpruwacz został spłoszony, co uniemożliwiło mu zmasakrowanie zwłok{{r|stride}}.
Israel Schwartz zrelacjonował, że ok. 12:45 w nocy widział w bramie Dutfield's Yard kobietę, rozmawiającą z jakimś mężczyzną, który po chwili rzucił się na nią i przewrócił na ziemię, a następnie krzyknął słowo ''Lipski'' w kierunku innego mężczyzny, stojącego po drugiej stronie ulicy<ref name="stride2">[http://www.casebook.org/victims/stride.html Elizabeth Stride] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>.
Po przybyciu do kostnicy Schwartz zidentyfikował widzianą przez siebie kobietę jako Elizabeth Stride{{r|stride2}}.
Linia 81:
; Catharine Eddowes
[[Plik:Eddowes Mortuary photo.jpg|thumb|180px|left|Ciało Catharine Eddowes po zszyciu]]
Tej samej nocy zginęła również Catharine Eddowes. Około 1:35 rano Joseph Lawende razem z dwoma przyjaciółmi – rzeźnikiem Josephem Hyamem Levy oraz sprzedawcą mebli Henrym Harrisem przechodził przez Mitre Square. Lawende zauważył kobietę, zidentyfikowaną później przez niego jako Eddowes, rozmawiającą z mężczyzną, którego opisał jako około trzydziestoletniego, wąsatego o jasnej karnacji, ubranego w luźną kurtkę, szary [[kaszkiet]] oraz czerwonawą [[Apaszka|apaszkę]]. Miał on przypominać marynarza<ref name="cateeddowes">[http://www.casebook.org/victims/eddowes.html Catherine Eddowes] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>. Jednakże Levy odmówił składania zeznań<ref>[http://www.casebook.org/witnesses/w/Joseph_Hyam_Levy.html Joseph Hyam Levy] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>, a Harris nie był w stanie potwierdzić zeznań Josepha Lawende<ref>[http://www.casebook.org/witnesses/w/Harry_Harris.html Harry Harris] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>.
Ok. 1:45 zwłoki Catharine Eddowes odnalazł na Mitre Square policjant Edward Watkins. Morderca przeciął gardło kobiety, pociął twarz, rozciął brzuch, wyjął jelita i usunął sporą część macicy oraz lewą nerkę{{r|cateeddowes}}. Około trzeciej nad ranem w bramie jednej z kamienic na ulicy Goulston odkryto fragment zakrawionego fartucha Eddowes, a nad nim [[Graffiti z ulicy Goulston|napis]] brzmiący ''Rzydzi<!-- TAK ma być! Błąd ortograficzny odpowiada błędowi w angielskim oryginale.--> (w org. ''Juwes'') są ludźmi, którzy nie będą obwiniani o nic'' lub ''Rzydzi '''nie''' są ludźmi, którzy nie będą obwiniani o nic''<ref>Świadectwo detektywa Constable Daniela Halse 11 października 1888 r. cytowane w Evans i Skinner (2000), ss. 214–215 i Marriott, ss. 150–151.</ref>. Komisarz [[Charles Warren]] po przybyciu na miejsce nakazał usunięcie graffiti, obawiając się [[Antysemityzm|antysemickich]] zamieszek<ref>Begg, s. 197; Evans i Skinner (2000), ss. 183–184 i Marriott, s. 159</ref>.
Linia 87:
; Mary Jane Kelly
[[Plik:MaryJaneKelly Ripper 100.jpg|thumb|180px|left|Zdjęcie policyjne zwłok [[Mary Jane Kelly]] – ostatniej ''kanonicznej'' ofiary Kuby Rozpruwacza]]
Mary Jane Kelly zginęła w nocy na piątek 9 listopada 1888 r. Mary Ann Cox zeznała, że w noc śmierci Kelly ok. 23:45 widziała ją w towarzystwie niechlujnie ubranego, około trzydziestopięcioletniego wąsatego mężczyzny<ref name="kelly1">[http://www.casebook.org/victims/mary_jane_kelly.html Mary Jane Kelly] ''Casebook: Jack the Ripper''</ref>. Catherine Pickett – sąsiadka Mary – ok. pierwszej nad ranem słyszała śpiew Kelly dochodzący z jej pokoju. Robotnik George Hutchinson twierdził, że mniej więcej o drugiej nad ranem widział Mary Jane Kelly w towarzystwie elegancko ubranego, mniej więcej trzydziestopięcioletniego mężczyzny, którego opisał bardzo drobiazgowo. Ponieważ zauważanie tylu szczegółów w nocy wydaje się trudne lub nawet niemożliwe, niektórzy autorzy spekulują, że Hutchinson był Rozpruwaczem, chcącym odwrócić od siebie uwagę policji bądź zwyczajnie szukał rozgłosu<ref>Cook, ''Jack the Ripper'', s. 176</ref>.
Około czwartej nad ranem Mary Ann Cox wracając do domu ok. 3:00 przechodziła obok mieszkania Kelly. Nie słyszała jednak żadnych dźwięków z niego dochodzących, ponadto wg jej relacji nie paliło się tam światło{{r|kelly1}}. Ok. czwartej nad ranem sąsiadka zamordowanej, Elizabeth Prater, oraz przebywająca w okolicy mieszkania Kelly Sarah Lewis wraz z przyjaciółkami usłyszały słaby okrzyk ''Och, morderstwo'', był on jednak tak powszechny w dzielnicy Whitechapel, że nie zwróciły na niego uwagi{{r|kelly1}}.
Ok. 10:45 9 listopada 1888 r. do mieszkania Kelly na 13 Miller's Court (Dorset Street, Spitalfields) przybył w celu odebrania zaległego czynszu Thomas Bowyer{{r|ripper1}}. Ponieważ mimo pukania w drzwi nikt nie otwierał, Bowyer odepchnął kotarę i zajrzał do mieszkania przez okno. Zauważył wtedy mocno okaleczone zwłoki Mary Jane Kelly, leżące na łóżku. Ofierze przecięto gardło, usunięto skórę i mięśnie z przedniej części tułowia i ud, zaś wyjęte z ciała organy rozmieszczono wokół niego. Serca nie udało się odnaleźć, możliwe, że zabójca zabrał je ze sobą. Niektórzy świadkowie zeznawali, że widzieli Kelly żywą o ok. 8:30 i 10:00 rano, tj. kilka godzin po prawdopodobnej godzinie jej śmierci i byli pewni, że nie pomylili się{{r|kelly1}}.
Linia 101:
Alice McKenzie została zamordowana 17 lipca 1889 na Castle Alley w [[Whitechapel]], gdzie też znaleziono jej zwłoki. Morderca przeciął kobiecie gardło, po czym zadał dość płytką ranę ciętą, biegnącą od lewej piersi do pępka. Ponadto na ciele ofiary znaleziono kilka siniaków w okolicach piersi oraz 7 lub 8 zadrapań sięgających od pępka w stronę [[genitalia|genitaliów]]<ref name="cas100">[http://www.casebook.org/victims/mckenzie.html Alice McKenzie] ''Casebook:Jack the Ripper''</ref>.
Podobnie jak „kanoniczne” ofiary Rozpruwacza (z wyjątkiem Stride), zwłoki McKenzie zostały obnażone poprzez zadarcie spódnicy w kierunku brzucha{{r|cas100}}. Patolog Thomas Bond uznał ją za ofiarę Kuby, z czym nie zgodził się George Bagster Phillips, znany z dokonania sekcji zwłok trzech poprzednich ofiar [[Morderstwa na Whitechapel|morderstw na Whitechapel]]<ref>Evans i Rumbelow, ss. 208–209; Rumbelow, s. 131</ref>. Również późniejsi badacze są podzieleni w sprawie związku morderstwa McKenzie z działalnością Rozpruwacza: jedni przyjmują go<ref>Marriott, s. 195</ref>, a drudzy twierdzą, że kobietę zamordował inny przestępca, naśladujący jego ''modus operandi'', w celu odwrócenia od siebie uwagi policji<ref>Evans i Rumbelow, s. 209</ref>. Za tą drugą tezą przemawia fakt, że rany McKenzie były płytsze niż znalezione u [[Mary Ann Nichols]], [[Annie Chapman]], [[Catharine Eddowes]] oraz [[Mary Jane Kelly]], a do ich zadawania użyto noża o krótszym ostrzu<ref>Evans and Rumbelow, ss. 207–208; Evans i Skinner (2001), s. 137</ref>.
Terminem „morderstwa z ulicy Pinchin” określa się pozbawiony głowy i kończyn, będący już w stanie zaawansowanego rozkładu<ref name="pinchin">[http://casebook.org/victims/pinchin.html "Morderstwo z ulicy Pinchin"] na ''Casebook: Jack the Ripper''</ref> tułów niezidentyfikowanej kobiety, odkryty 10 września 1889 pod łukiem kolejowym na ulicy Pinchin. Stwierdzono, że brzuch ofiary morderstwa został poważnie okaleczony, w sposób niemal identyczny jak u „kanonicznych” ofiar Rozpruwacza, ponadto morderca usunął jej [[Macica|macicę]]{{r|pinchin}}.
| |||