Wolność prasy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m drobne techniczne
drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Wolność prasy''' ('''wolność druku''', '''wolność mediów''') – jedna z podstawowych [[wolności obywatelskie|wolności obywatelskich]], oznaczająca funkcjonowanie [[prasa (media)|prasy]] i druku bez prawnych i politycznych restrykcji czy ingerencji [[cenzura|cenzury]]{{odn|Sheldon|2001}}.
 
Pod pojęciem ''wolności prasy'' rozumie się też często wolność niedrukowanych [[środki masowego przekazu|środków masowego przekazu]], takich jak [[radio]], [[telewizja]] czy [[media internetowe]]{{odn|Lewis|2001|s=721}}.
 
== Ograniczenia wolności prasy ==
Wolność prasy jest jedną z podstawowych wolności zapisywanych w konstytucjach [[liberalna demokracja|liberalnodemokratycznych]]. Jej brak lub ograniczanie wiązane są z [[autorytaryzm (ustrój)|systemami autorytarnymi]]{{odn|Sheldon|2001|s=241}}. Wszystkie rządy ograniczają wolność prasy, najczęściej z powodu narażenia ważnego interesu państwowego (np. w okresie wojny), [[moralność publiczna|moralności publicznej]] czy interesu osób prywatnych{{odn|Lewis|2001|s=721}}.
 
Rządy stosują wiele metod ograniczania wolności prasy: cenzurę w postaci kontroli publikowanych materiałów, konieczność uzyskiwania [[koncesja|koncesji]] przez czasopisma, zajmowanie nakładów czasopism, kary dla dziennikarzy i wydawców. W krajach o szerokiej wolności prasy, za publikacje naruszające czyjeś interesy grozić może [[odpowiedzialność cywilna|odpowiedzialność cywilna]], co skutkuje często [[autocenzura|autocenzurą]]{{odn|Lewis|2001|s=721}}.
 
== Historia ==
Linia 19:
 
W [[System prawny w Polsce|polskim prawie]], wolność prasy gwarantowana jest w art. 14 [[Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej|Konstytucji]] z 2 kwietnia 1997 r.<ref>{{Dziennik Ustaw|1997|878|483}}</ref>, zgodnie z którym "Rzeczpospolita Polska zapewnia wolność prasy i innych środków społecznego przekazu". Zgodnie z art. 54.2 "[[Cenzura prewencyjna]] środków społecznego przekazu oraz [[koncesja|koncesjonowanie]]
prasy są zakazane." Gwarancje wolności prasy zawarte są również w [[Prawo prasowe|ustawie Prawo prasowe]] z dnia 26 stycznia 1984 r.<ref>{{Dziennik Ustaw|1984|5|24}}</ref>.
 
== Monitoring wolności prasy ==
Linia 33:
}}]]
Monitoringiem wolności prasy zajmują się liczne organizacje pozarządowe. [[Reporterzy bez Granic]] opracowują coroczny raport porównujący kraje pod względem [[Wskaźnik wolności prasy|wskaźnika wolności prasy]] (''Press Freedom Index'')<ref>[https://rsf.org/index2014/en-index2014.php World Press Freedom Index 2014]</ref>. W Polsce monitoringiem wolności prasy zajmuje się również [[Centrum Monitoringu Wolności Prasy]] przy [[Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich|Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich]].
W 1993 r. [[Zgromadzenie Ogólne ONZ]] ustanowiło dzień 3 maja [[Światowy Dzień Wolności Prasy|Światowym Dniem Wolności Prasy]], upamiętniając w ten sposób ogłoszenie [[Deklaracja z Windhoek|Deklaracji z Windhoek]]<ref>[http://www.unesco.pl/komunikacja-i-informacja/article/35/3-maja-swiatowy-dzien-wolnosci-prasy-1/ Komunikat na stronie UNESCO]</ref>.
 
{{przypisy}}