Związek Walki Młodych: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Grubel (dyskusja | edycje)
Grubel (dyskusja | edycje)
m ort.
Linia 33:
=== Akcje zbrojne ===
[[Plik:Tablica upamiętniająca zamachy na Cafe Club dokonane przez Romana Boguckiego i Mirosława Krajewskiego na budynku przy ul. Nowy Świat 15 w Warszawie.JPG|thumb|Tablica upamiętniająca zamachy na Cafe Club dokonane przez [[Roman Bogucki|Romana Boguckiego]] i Mirosława Krajewskiego na [[Kamienica przy ulicy Nowy Świat 15/17 w Warszawie|budynku przy ul. Nowy Świat 15 w Warszawie]].]]
Działalność ZWM polegała w tym czasie głównie na dokonywaniu akcji bojowych i dywersyjnych na liniach komunikacyjnych. ZWM najbardziej jest jednak znany z akcji kontrterrorystycznych przeciwko Niemcom. Jedną z pierwszych akcji ''Związku''związku było spalenie niemieckiego baraku wojskowego przy [[Ulica Czerniakowska w Warszawie|ul. Czerniakowskiej]] w [[Warszawa|Warszawie]]. Operacja, dowodzona przez Tadeusza Olszewskiego, była wspierana przez dwóch członków [[Armia Krajowa|AK]] – przyjaciół Olszewskiego, którzy ubezpieczali akcję. W ramach akcji odwetowych ZWM przeprowadził także zamachy na niemiecką restaurację ''Mitropa'' oraz na redakcję znanej ''[[Gadzinówka|gadzinówki]]'' – [[Nowy Kurier Warszawski|Nowego Kuriera Warszawskiego]]<ref name=ZWM/>. W ramach odwetu za śmierć „Zawiszy”, „Wiktora” i Hanki Sawickiej grupa młodych lewicowców uderzyła na „[[Bar Podlaski w Warszawie|Bar Podlaski]]”, zarezerwowany tylko dla Niemców; w efecie akcji zginęło 6 Niemców, a wielu zostało rannych. Akcję w Barze Podlaskim powtórzono 23 października 1943 roku. Wtedy od granatów ZWM-owców zginęło 11 [[Waffen-SS|SS]]-manów, a kolejnych kilkunastu było rannych. 11 tegoż roku w odpowiedzi na rozstrzelanie 200 więźniów Pawiaka ZWM przeprowadził atak na Café Club przy ul. Nowy Świat 15. Akcją tą starali się udowodnić, że nie są gorsi od oddziałów szturmowych GL, które przprowadziły taką [[Zamachy Gwardii Ludowej na Café Club|akcję]] w październiku 1942. Obie te akcje ZWM zostały potępione przez Armię Krajową, która wtedy jeszcze kierowała się taktyką - jak podkreślała prasa AK - „stania z karabinem u nogi”, tzn. czekania na sygnal z Londynu do rozpoczęcia ogólnonarodowego powstania.
 
Akcje zbrojne ZWM tak ocenił prof [[Tomasz Strzembosz]]: „Wszystkie trzy dotychczasowe serie: z 24 października 1942 r., z 17 stycznia 1943 r. i seria lipcowa, stały się próbą praktycznej realizacji zasady odpowiedzialności zbiorowej wszystkich [[Niemcy|Niemców]] za to, co działo się w okupowanej Warszawie, próbą odpowiedzenia tą samą bronią, jaką stosowali Niemcy od początku [[Okupacja niemiecka ziem polskich (1939–1945)|okupacji]]. Była to strategia walki [[konspiracja|konspiracyjnej]] zupełnie uzasadniona, choć zasadniczo odmienna od strategii realizowanej przez komórki kierującej akcją dywersyjno-bojową [[Armia Krajowa|AK]], która uderzając najczęściej w wybranych przedstawicieli aparatu okupacyjnego (zwłaszcza policji i administracji cywilnej), usiłowała oddziaływać w ten sposób na postawę aparatu, aby stworzyć lub poszerzyć szczelinę pomiędzy policją i aparatem cywilnym a [[Wehrmacht]]em.”<ref>[[Tomasz Strzembosz|T. Strzembosz]], ''Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1945'', Warszawa 1983, s. 395, ISBN 83-06-00717-4</ref>
Linia 44:
 
=== Działalność propagandowa ===
ZWM prowadził również działalność propagandową zwróconą przeciwko okupantowi niemieckiemu, a także polskim czynnikom podziemnym związanym z [[Rząd RP na uchodźstwie|rządem RP na uchodźstwie]]<ref>Meldunek „Zycha”, [w:] Kurier z Warszawy, Kraków 2005, s. 482.</ref>. Zadania propagandowe ZWM realizował przede wszystkim poprzez wydawanie własnego konspiracyjnego pisma pt. „[[Walka Młodych]]”<ref name=ms/>, drukowanie i rozpowszechnianie ulotek oraz organizowanie przymusowych wieców w lokalach zamkniętych (m.in. w [[Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie]] oraz w zakładzie „Gołębiewski i Synowie” w Warszawie w grudniu 1943 r.)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Pietrzak | imię= Tadeusz | tytuł= Propagandówka, [w:] Wspomnienia ZWM-owców | data=1979 | wydawca=[[Wydawnictwo „Iskry”|Iskry]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=118-119}}</ref>. Związek prowadził także działalność w zakresie [[mały sabotaż|małego sabotażu]] umieszczając na murach czy chodnikach napisy o treści patriotycznej i antyhitlerowskiej oraz kreśląc rysunki i karykatury ośmieszające okupanta<ref name=ZWM/>.
 
=== Kierownictwo związku ===
Linia 56:
Po wojnie ZWM współuczestniczył w tworzeniu i obronie systemu „władzy ludowej” – m.in. bojówki ZWM brały udział w tłumieniu młodzieżowych demonstracji antykomunistycznych w grudniu 1945 r. w Łodzi oraz w kwietniu 1946 r. w Szczecinie<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko= Kamiński | imię= Łukasz | tytuł= Odważni, młodzi ludzie 1944-1989 [w:] Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej| data=2001 | wydawca=[[Instytut Pamięci Narodowej]] | miejsce=Warszawa | isbn= | strony=nr 3}}</ref> i napadach na chłopów w związku z przymusowym ściąganiem kontyngentów<ref name=IPN/>. Członkowie ZWM byli w tych okolicznościach częstym obiektem ataków podziemia antykomunistycznego. Między innymi siedmiu członków tej organizacji, którzy powracali z pochodu 1-majowego, zostało w okolicach [[Lubartów|Lubartowa]] zastrzelonych przez oddział [[Wolność i Niezawisłość|WiNu]] pod dowództwem [[Zdzisław Broński|Zdzisława Brońskiego]] pseud. Uskok<ref>[http://podziemiezbrojne.blox.pl/2006/03/Kpt-Zdzislaw-Bronski-Uskok-1912-1949-czesc-1.html http://podziemiezbrojne.blox.pl]</ref>.
 
Jeszcze w końcowym okresie wojny ''Związek''związek rozpoczął działania mające na celu zasiedlenie i odbudowę tzw. „[[Ziemie Odzyskane|Ziem Odzyskanych]]”. Jego członkowie tworzyli specjalne grupy osiedleńcze, które pomagały między innymi w organizacji władz oraz punktów informacyjnych czy żywnościowych. Zachęcano także zamieszkałą w Polsce centralnej młodzież do wyjazdu i osiedlenia się na zachodzie<ref name=ZWM/>.
 
''Związek'' agitował także za nową władzą<ref name=ms/> prowadząc działalność indoktrynacyjną oraz walkę ideologiczną – m.in. poprzez atakowanie tych profesorów uniwersyteckich, którzy nie chcieli służyć komunistycznej władzy oraz poprzez donosy jak i przez zmuszanie do publicznej samokrytyki<ref>http://www.osiedlearmiikrajowej.republika.pl/gw1.jpg</ref>. Agitacyjna działalność ''Związku''związku uwidoczniła się zwłaszcza podczas kampanii wyborczej przed [[Referendum ludowe|Referendum ludowym]] w 1946 oraz przed [[Wybory do Sejmu Ustawodawczego w 1947 roku|Wyborami do Sejmu Ustawodawczego]] z 1947 roku.
 
ZWM współkształtował również komunistyczny aparat państwowy. Członków organizacji kierowano między innymi do [[Rada narodowa (PRL)|Rad Narodowych]] wszystkich szczebli<ref name=ZWM/>. Szacuje się, iż od 15 do 20 procent byłych członków zasiliło [[Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego|Urząd Bezpieczeństwa Publicznego]], [[Milicja Obywatelska|Milicję Obywatelską]] oraz [[Ludowe Wojsko Polskie]]<ref name=ZWM/> w tym ponad 20 tys. członków ZWM-u wstąpiło w szeregi [[Ochotnicza Rezerwa Milicji Obywatelskiej|Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej]] co stanowiło blisko 15%<ref name=ZWM/> jej składu<ref>http://www.osiedlearmiikrajowej.republika.pl/nto1.jpg.</ref>.
Linia 70:
== Członkowie ==
{{Kategoria główna|Działacze Związku Walki Młodych}}
W okresie okupacji liczba członków Związkuzwiązku nie była wielka, osiągając w lipcu 1944 roku około 600. Gwałtowny przyrost nastąpił w końcowym okresie wojny oraz tuż po jej zakończeniu. W grudniu 1945 członków było już 110 tys., zaś w dniu rozwiązania ''Związku''związku, w lipcu 1948 roku, (według różnych szacunków) od 260-336 tys.<ref name=ms/>.
 
{{Przypisy}}