II wojna kappelska: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
tech. |
drobne techniczne |
||
Linia 1:
{{DNU|artykuł|podstrona=2015:12:14:II wojna kappelska}}
'''II wojna kappelska''' – konflikt pomiędzy [[kanton (Szwajcaria)|kantonami]] [[katolicyzm|katolickimi]] a [[protestantyzm|protestanckimi]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] w [[1531]] r.▼
[[Plik:Schlacht bei Kappel.jpg|thumb|300px|Druga wojna kappelska]]
▲'''II wojna kappelska''' – konflikt pomiędzy [[kanton (Szwajcaria)|kantonami]] [[katolicyzm|katolickimi]] a [[protestantyzm|protestanckimi]] w [[Szwajcaria|Szwajcarii]] w
Do [[I wojna kappelska|I wojny]] doszło w
Pierwszy pokój kappelski pozwalał więc formalnie na ekspansję [[Reformacja|reformacji]], jednak nie rozwiał on wszystkich obaw [[Huldrych Zwingli|Zwingliego]] i [[Zurych (kanton)|Zurychu]]. Obawiali się oni zbrojnego wystąpienia [[Karol V Habsburg|cesarza Karola V]] i jego brata [[Ferdynand I Habsburg|Ferdynanda]] przeciw protestantom niemieckim i szwajcarskim i szykowali koalicję z [[landgraf]]ami z [[Hesja|Hesji]] i [[Bazylea|Bazylei]]. Uważając pięć kantonów katolickich za prawdopodobnych sprzymierzeńców obu władców w takim przedsięwzięciu, postanowili jak najprędzej pozbyć się potencjalnego zagrożenia. Odmowa udziału katolickich kantonów w lokalnej wojnie sprzymierzonej [[Gryzonia|Gryzonii]] z kasztelanem Musso na jeziorze [[Como (jezioro)|Como]] w marcu i kwietniu
Z początkiem 1521
Blokada nie odniosła zamierzonego skutku i kantony katolickie nie uległy żądaniom. Na początku października władze Berna jednostronnie zniosły embargo, co doprowadziło do powstania napięcia między dwoma głównymi sojusznikami protestanckimi. Katolickie kantony postanowiły to wykorzystać. W kilka dni później zgrupowały swoje oddziały na granicy kantonu Zug koło [[Kappel am Albis]].
W tzw. II wojnie kappelskiej kantony katolickie dysponowały (według różnych źródeł)
Bitwa pod Kappel am Albis nie oznaczała jednak końca wojny. Berno i inne kantony protestanckie ruszyły Zurychowi ze zbrojną pomocą. Pomiędzy 15 a 21 października armia reformowanych przemieściła się w górę doliny rzeki [[Reuss (rzeka)|Reuss]]. Oddziały katolickie, nieco mniej liczne, wycofały się w kierunku na [[Zugerberg]]. W nocy z 23 na 24 października trzon wojsk protestanckich, liczący
Stało się to wkrótce powodem do zawarcia tzw. drugiego pokoju kappelskiego, kończącego stan wojny pomiędzy protestantami a katolikami. Został on podpisany 20 listopada 1531
Od czasu wojen kappelskich geografia wyznaniowa Szwajcarii (nie licząc jej francuskojęzycznej zachodniej części) prawie nie uległa już zmianom do naszych czasów. Jednak polityczna przepaść, jaka utrwaliła się między dwoma obozami wyznaniowymi po tych wojnach, trwała aż do XVIII
▲Bitwa pod Kappel am Albis nie oznaczała jednak końca wojny. Berno i inne kantony protestanckie ruszyły Zurychowi ze zbrojną pomocą. Pomiędzy 15 a 21 października armia reformowanych przemieściła się w górę doliny rzeki [[Reuss (rzeka)|Reuss]]. Oddziały katolickie, nieco mniej liczne, wycofały się w kierunku na [[Zugerberg]]. W nocy z 23 na 24 października trzon wojsk protestanckich, liczący ok. 5000 ludzi, został zaatakowany przez ekspedycję pięciu kantonów katolickich. Ta tzw. [[Bitwa na wzgórzu Gubel]] zakończyła się również przegraną protestantów<ref>[http://www.retrobibliothek.de/retrobib/seite.html?id=114678#Schweiz Schweiz (Geschichte 1500-1600)] (niem.)</ref>.
▲Stało się to wkrótce powodem do zawarcia tzw. drugiego pokoju kappelskiego, kończącego stan wojny pomiędzy protestantami a katolikami. Został on podpisany 20 listopada 1531 r. w [[Deinikon]] niedaleko [[Baar (Zug)|Baar]]. Był on niekorzystny dla protestantów. Antycypując zasadę ''[[cuius regio, eius religio]]'', wprowadzoną później w postanowieniach [[Pokój augsburski|pokoju augsburskiego]] (1555 r.), zapisy drugiego pokoju kappelskiego upoważniły wszystkie kantony do określenia wyznania swoich obywateli i poddanych, dając jednak pierwszeństwo katolicyzmowi w okręgach o ludności mieszanej i ustalając, że ewentualne zmiany mogą być dokonywane wyłącznie na rzecz katolicyzmu; zapewniono też prawną ochronę wyznania katolickiego na obszarach, na których stanowiło ono mniejszość<ref>[https://www.historicum.net/themen/reformation/glossar/k/ Zweiter Kappeler Landfriede] (niem.)</ref>.
▲Od czasu wojen kappelskich geografia wyznaniowa Szwajcarii (nie licząc jej francuskojęzycznej zachodniej części) prawie nie uległa już zmianom do naszych czasów. Jednak polityczna przepaść, jaka utrwaliła się między dwoma obozami wyznaniowymi po tych wojnach, trwała aż do XVIII w., podsycana coraz to nowymi sporami. Czyniła ona bardzo trudną jakąkolwiek wspólną działalność kantonów w zakresie polityki zewnętrznej i skutecznie hamowała wewnętrzny rozwój Konfederacji<ref>Helmut Meyer [http://www.hls-dhs-dss.ch/textes/d/D8903.php Kappelerkriege] na Historiches Lexikon der Schweiz (niem.)</ref>.
▲{{Przypisy}}
[[Kategoria:Wojny domowe w Szwajcarii]]
[[Kategoria:Wydarzenia 1531]]
|