Pogórze Bukowskie: Różnice pomiędzy wersjami

 

== Etnografia Pogórza ==

 

 

Pogórze Bukowskie od połowy XI wieku leżało na zachodnim pograniczu ziem [[Ruś Czerwona|Rusi Czerwonej]], wraz z którą w [[1340]] zostało przyłączone do Królestwa Polskiego. Ziemie te po kolejnych najazdach tatarskich od XIII do XIV wieku pozostawały praktycznie niezamieszkane. Do ich kolonizacji na [[prawo wołoskie|prawie wołoskim]] oraz polskim, prowadzonej głównie przez rody [[Balowie|Balów]] i [[Herburtowie|Herburtów]], doszło dopiero na przełomie XIV i XV wieku. Osadnictwo [[kolonizacja wołoska|wołoskie]] dało początek zamieszkującym te tereny grupom etnicznym [[Słowianie wschodni|wschodniosłowiańskiej]] proweniencji: [[Łemkowie|Łemkom]] i [[Dolinianie|Dolinianom]] obok których ukształtowała się również grupa polskich [[Pogórzanie|Pogórzan]], w dawnej literaturze zwana [[Głuchoniemcy|Głuchoniemcami]]<ref>W późnym średniowieczu obszar Dołów został skolonizowany przez napływową ludność niemiecką, którą na ''Pogórzu'' osadzali władcy polscy. W roku [[1632]] [[Szymon Starowolski]] w dziele ''Polonia'': zanotował "Następnie idzie [[Łańcut]] (...) i [[Rzeszów]] (...) ; mleka tu i płócien lnianych wielka jest zwykle obfitość, ponieważ wioski na całym tym obszarze zamieszkują potomkowie niemieckiego plemienia, wzięci na jakiejś wojnie przez Kazimierza Wielkiego, króla Polski, lub sprowadzeni z Saksonii, z dziećmi i żonami, aż w te okolice. Ci przeto o bydło i uprawę lnu troszczą się wielce i w porze jarmarków tak do innych okolicznych miast wymieniane towary zwożą na sprzedaż, jak przede wszystkim do Rzeszowa i Jarosławia [[Szymon Starowolski]]. Polska albo opisanie położenia Królestwa Polskiego. Kraków. 1976. [przekład A. Piskadło], pisze o tym również m.in. [[Wincenty Pol]]; " Na obszarze Wisłoki uderza nas fakt inny; całą tę okolicę, którą obszar [[Wisłoka|Wisłoki]], [[Ropa (dopływ Wisłoki)|Ropy]], Jasły, [[Jasiołka|Jasełki]] i średniego [[Wisłok]]a zajmuje, osiedli tak zwani Głuchoniemcy od [[Doły Jasielsko-Sanockie|dołów Sanockich]] począwszy, to jest od okolicy [[Kombornia|Komborni]], [[Haczów|Haczowa]], [[Trześniów (województwo podkarpackie)|Trześniowa]] aż po [[Grybów|Grybowski]] dział: [[Gorlice]], [[Szymbark (województwo małopolskie)|Szymbark]] i Ropę od wschodu na zachód, ku północy aż po ziemię [[Pilzno|Pilźniańską]] która jest już ziemią województwa Sandomierskiego. Cała okolica [[Głuchoniemcy|Głuchoniemców]] jest nowo-siedlinami [[Sasi|Sasów]]; jakoż strój przechowali ten sam co węgierscy i [[Siedmiogród|siedmiogrodzcy]] Sasi. Niektóre okolice są osiadłe przez Szwedów, ale cały ten lud mówi dzisiaj na Głuchoniemcach najczystszą mową polską [[Dialekt małopolski|dijalektu małopolskiego]], i lubo z postaci odmienny i aż dotąd Głuchoniemcami zwany, nie zachował ani w mowie ani w obyczajach śladów pierwotnego swego pochodzenia, tylko że rolnictwo stoi tu na wyższym stopniu, a [[tkactwo]] jest powołaniem i głównie domowem zajęciem tego rodu "''. [[Wincenty Pol]]. Historyczny obszar Polski ''rzecz o dijalektach mowy polskiej. [[Kraków]] [[1869]].</ref>

 

W [[1946]] w okresie nasilonych walk ze zbrojną partyzantką ukraińską całkowitemu zniszczeniu uległo kilkanaście wsi polskich i ukraińskich leżących na obszarze Pogórza.

 

W roku [[1947]] w wyniku działań podjętych przez władze państwowe w ramach [[Akcja Wisła|Akcji Wisła]] opuszczonych zostało kilkanaście wsi ukraińskich, [[Łemkowie|łemkowskich]] i doliniańskich, po który pozostały do dziś ślady cmentarzy wiejskich, oraz cerkwiska. W latach 60. XX wieku wiele tych wsi np. [[Wola Piotrowa]] zostało ponownie zasiedlonych m.in. przez osadników ze [[Śląsk Cieszyński|Śląska Cieszyńskiego]].

Przez Pogórze przebiega [[Europejski długodystansowy szlak pieszy E8]].

 

 

== Grupy etnograficzne ==

== Zobacz też ==

* [[Łysa Góra (Pogórze Bukowskie)|Łysa Góra]]

{{Przypisy|2}}

{{Pogórze Środkowobeskidzkie}}