Kasper Elyan: Różnice pomiędzy wersjami

[[Plik:Caspar_Elyan_tablica.jpg|thumb|225px|right|Tablica pamiątkowa we Wrocławiu]]

'''Kasper Elyan''', znany też jako '''Elian''' lub ''' Helian''' (ur. ok. 1435 r. w [[Głogów|Głogowie]], zm. 1486 r.) – [[kanonik]] kapituły katedralnej we [[Wrocław]]iu, pierwszy drukarz polski, który 35 lat po wynalezieniu druku przez [[Jan Gutenberg|Jana Gutenberga]] jako pierwszy wydrukował tekst w języku polskim{{odn|Wydra|1984|s=305}}<ref>Hieronim Szczegóła, "Kasper Elyan z Głogowa, pierwszy polski drukarz", Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1968.</ref>.

 

[[Plik:Modlitwy drukowane po polsku w r. 1475.JPG|thumb|"Ojcze nasz" wśród innych modlitw wydrukowanych po polsku w 1475 roku. Ilustracja z ''[[s:Encyklopedia staropolska|Encyklopedii staropolskiej]]'' [[Zygmunt Gloger|Zygmunta Glogera]]]]

Urodził się w rodzinie mieszczańskiej w [[Głogów|Głogowie]] ok. 1435 roku. Jego ojciec był rzemieślnikiem, a dziad Marcin pochodził spod głogowskich [[Polkowice|Polkowic]].<ref>Jerzy Oleksiński, "I nie ustali w walce", Nasza Księgarnia, Warszawa 1980, ISBN 978-83-10-07610-6, str.51.</ref> Posiadał również dwoje rodzeństwa: siostrę oraz młodszego brata Ambrożego.

 

 

Wykształcenie w zakresie sztuk wyzwolonych i prawa kanonicznego zdobył na studiach w [[Lipsk]]u, [[Kraków|Krakowie]] i [[Erfurt|Erfurcie]]. W spisie słuchaczy uniwersytetu w Lipsku z 1451 roku [[Immatrykulacja|immartykulowany]] był wśród nacji polskiej<ref>Jerzy Oleksiński, "I nie ustali w walce", Nasza Księgarnia, Warszawa 1980, ISBN 978-83-10-07610-6, str.51.</ref> o czym świadczy zapis ''"natione Polonus"'' umieszczony przy jego nazwisku<ref>Hieronim Szczegóła, "Kasper Elyan z Głogowa, pierwszy polski drukarz", Muzeum Ziemi Lubuskiej, Zielona Góra 1968, str. 8.</ref>. W 1455 został bakałarzem. W roku 1461 immartykulował się w Krakowie, a w kilka lat później wstąpił na wydział prawa w Erfurcie. Prawdopodobnie po ukończeniu studiów udał się do [[Kolonia (Niemcy)|Kolonii]], gdzie nauczył się drukarstwa.

 

W 1470 r. wrócił do kraju. Przy finansowej pomocy kapituły wrocławskiej założył [[ Drukarnia Świętokrzyska|drukarnię we Wrocławiu]], która zaczęła działać od 1475 roku. Już w tym roku wyszły spod prasy pierwsze dwa druki religijne. Główną tematyką produkcji oficyny Elyanowej były dzieła o treści kościelnej, przeznaczone do użytku duchowieństwa, jak dzieła [[Tomasz z Akwinu|Tomasza z Akwinu]], [[Jan Gerson|Jana Gersona]] i in., oprócz jednego tylko utworu świeckiego, mianowicie ''Fadecji'' Poggia (''Facetiarum liber'', Joannes Poggius, 1482 r.).

 

== Bibliografia ==