Diecezja (starożytność): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: Cesarstwo rzymskie przeniesiono do Cesarstwo Rzymskie |
tłumaczenie artykułu angielskiego |
||
Linia 1:
{{Inne znaczenia|2=[[Diecezja|Diecezja (Kościół)]]}}
'''Diecezja''' ([[łacina|łac.]] ''dioecēsis'', od [[język grecki|gr.]] ''διοίκησις''}, "administracja") była jedną z jednostek podziału administracyjnego późnego [[Cesarstwo Rzymskie|Cesarstwa Rzymskiego]], począwszy od okresu [[Tetrarchia|tetrarchii]]. Stanowiła pośredni poziom podziału państwa, zawierała kilka [[Prowincje rzymskie|prowincji]], sama będąc częścią [[Prefektura (starożytność)|prefektury]].
== Historia ==
=== Diecezje cywilne ===
Reorganizacja [[Imperium Rzymskie|Imperium Rzymskiego]] nazywana "Tetrarchią" została rozpoczęta przez cesarza [[Dioklecjan|Dioklecjana]] w latach 90-tych III wieku. Podzielił istniejące [[Prowincje rzymskie|prowincje]] na mniejsze, spójniejsze i łatwiejsze w kontroli prowincje, oraz rozbudowano w nich biurokrację. Prowincje pogrupowano w 12 diecezji, każdą zarządzaną przez urzędnika nazywanego ''[[vicarius]]'' (wikariusz). Te stanowiły części większych jednostek - prefektur, zarządzanych przez potężnych urzędników zwanych prefektami pretoriańskimi. W systemie tetrarchii, każdy z dwóch starszych cesarzy (''[[August (tytuł)|Augustów]]'') miał prefekta pretoriańskiego. Największa diecezja, [[Diecezja Wschodu|Wschód]], zawierała 16 prowincji, a najmniejsza, [[Diecezja Brytanii|Brytania]], tylko 4.
Po ustanowieniu terytorialnych [[Prefektura (starożytność)|prefektur pretoriańskich]]przez Konstantyna ok. 326-8, diecezje funkcjonowały poziom pośredni między prowincjami a prefekturami, aczkolwiek hierarchia nie była "sztywna": zarządcy prowincji mogli odnosić się bezpośrednio do prefekta lub cesarza, i vice versa. Na Zachodzie, diecezje rozwiązano gdy osłabła zwierzchność Rzymu, ale na Wschodzie przetrwały dłużej. Po stwierdzeniu, że są nieefektywne, cesarz [[Justynian I]] rozwiązał większość diecezji w reformie administracji w latach 30-tych VI wieku, zwiększając przy tym autorytet zarządców prowincji. Te działania zostały rozszerzone na odzyskane tereny Italii i Afryki, gdzie Justynian wolał ustanowić prefektów pretoriańskich bezpośrednio nadzorujących prowincje.
=== Wprowadzenie terminu do użytku religijnego ===
Między IV a VI stuleciem, gdy stara struktura administracyjna zaczęła się kruszyć, rola biskupów na ziemiach zachodnich Imperium pozwoliła tym ziemią i ich mieszkańcom utrzymać pozór cywilizacji podczas gdy autorytet Rzymu ginął. [[Senat rzymski|Senatorska]] arystokracja, zwłaszcza w prowincjach, dalej służyła w wielu miejscach jako lokalne autorytety uzupełniając autorytet Kościoła. Pod koniec starożytności, polityczna siła często bywała przejmowana przez regionalnego [[biskup|biskupa]]. To przeniesienie autorytetu z urzędników świeckich na kościelnych przywódców było naturalne, z powodu bliskiej integracji świeckiego i religijnego przewodnictwa w Imperium, terytoria administracji kościelnej zawsze pokrywały się z odpowiadającym obszarami administracji cywilnej.
Nie jest zatem niespodzianką, że gdy [[Kościół Katolicki]] i [[Prawosławie]] zaczęły definiować swoją strukturę hierarchiczną, wzorowali się na starej rzymskiej terminologii i metodach opisywania jednostek administracyjnych i hierarchii, co często powodowało całkowite zniknięcie podziału między władzą świecką i religijną. W [[Cesarstwo bizantyńskie|Cesarstwie wschodniorzymskim]], stało się to zasadą: patrz [[Cezaropapizm]].
Tysiąc lat później ten proces został w pewien sposób powtórzony kiedy [[Imperium Osmańskie]] zajęło [[Cesarstwo bizantyńskie]] i wschodni biskupi [[Millet|przyjęli role polityczne]] gdy rzymska struktura państwowa została zniesiona. W czasach współczesnych, wiele ze starożytnych diecezji, pomimo dalszych podziałów, zachowało granice dawno już nieistniejących podziałów z czasów rzymskich.
==Zobacz też==
* [[Diecezja]], terytorium kościelne oryginalnie pokrywające się z diecezją cywilną.
{{Szablon:Prefektury i prowincje zachodniorzymskie}}
{{Szablon:Prefektury i prowincje wschodniorzymskie}}
[[Kategoria:Diecezje Cesarstwa Rzymskiego]]
[[Kategoria:Jednostki podziału administracyjnego]]
| |||