Karol Emanuel I Wielki: Różnice pomiędzy wersjami

Urodził się w rodzinnym zamku w [[Rivoli]], w [[Piemont|Piemocie]] jako jedyne dziecko [[Emanuel Filibert|Emanuela Filiberta]], księcia Sabaudii, i [[Małgorzata de Valois, księżna Berry|Małgorzaty de Valois]], księżnej de [[Berry (Francja)|Berry]] (córki króla Francji – [[Franciszek I Walezjusz|Franciszka I]] i [[Klaudia Walezjuszka|Klaudii de Valois]]). Księciem został [[30 sierpnia]] [[1580]]. Był osobą ambitną i pewną siebie, prowadził politykę ekspansji terytorialnej. Na jesieni [[1588]], podczas wojny domowej nękającej [[Francja|Francję]] (podczas panowania [[Henryk III Walezy|Henryka III Walezego]]), Karol Emanuel okupował [[Saluzzo (markizat)|markizat Saluzzo]], który znajdował się pod panowaniem francuskim. Król [[Henryk IV Burbon]] zażądał później zwrotu tych ziem, ale książę odmówił, w związku z czym wybuchła wojna. Zakończyła się ona pokojem w [[Vervins]] ([[2 maja]] [[1598]]), który nie rozstrzygnął problemu Saluzzo. Po tym jak książę rozpoczął rozmowy z [[Hiszpania|Hiszpanią]], Henryk IV znowu wywołał wojnę i na mocy [[Traktat z Lyonu|traktatu z Lyon]] ([[17 stycznia]] [[1601]]) [[Saluzzo]] wróciło do Sabaudii w zamian za [[Bresse]] i inne ziemie za [[Alpy|Alpami]].

Na mocy tajnego porozumienia<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Gierowski|imię= Józef Andrzej|autor link= Józef Andrzej Gierowski|tytuł=Historia Włoch|wydanie= |wydawca= Zakład Narodowy im. Ossolińskich|miejsce= Wrocław|rok= 1986|isbn= 83-04-01943-4|strony= 275}}</ref> w [[Bruzolo]] ([[25 kwietnia]] [[1610]]) Karol Emanuel sprzymierzył się z Francją przeciw Hiszpanii, ale po zamordowaniu Henryka IV [[Maria Medycejska|królowa-regentka]] nie uznała tego pokoju. W styczniu [[1617]] książę otrzymał pomoc wojsk francuskich, żeby uwolnić [[Ferdynand Álvarez de Toledo, książę Alba|księcia Alby]], a nowy król [[Ludwik XIII]] odnowił przymierze z Sabaudią – w [[1619]] jego córka [[Krystyna Maria Burbon]] poślubiła syna Karola Emanuela – [[Wiktor Amadeusz I|Wiktora Amadeusza]]. Jednak ponieważ Francuzi okupowali [[Casale Monferrato]], książę sprzymierzył się również z Hiszpanią.

Kiedy [[kardynał]] [[Armand Jean Richelieu|Richelieu]] najechał [[Piemont]] i podbił [[Susa (Włochy)|Susę]], książę znowu zmienił stronę i "powrócił" do Francji. Wtedy [[Filip IV Habsburg]] wysłał oddziały z [[Genua|Genui]] i [[Como]], a Karol Emanuel ogłosił neutralność. W [[1630]] Richelieu posłał armię do Sabaudii, żeby przypomnieć księciu o przestrzeganiu traktatów. Francuzi zaczęli oblegać [[Pinerolo]] i [[Avigliana|Aviglianę]], a sabaudzka armia (Wiktora Amadeusza) została pokonana w [[Valsusa]].

Książę dostał silnej gorączki i zmarł nagle w [[Savigliano]], pod koniec lipca [[1630]]. Jego następcą został jego syn – Wiktor Amadeusz.

* Filipa Emanuela ([[1586]]-[[1605]]),

* Wiktora Amadeusza ([[1587]]-[[1637]]),

* Emanuela Filiberta ([[1588]]-[[1624]]), hiszpańskiego wicekróla Sycylii ([[1622]]-[[1624]]),

* Maurycego, kardynała ([[1593]]-[[1657]]), męża swojej siostrzenicy – Ludwiki Krystyny,

* [[Małgorzata Sabaudzka (1589-1655)|Małgorzatę]] ([[1589]]-[[1655]]), żonę [[Franciszek IV Gonzaga|Francesco IV Gonzagi]] z [[Mantua|Mantui]],

* [[Izabela Sabaudzka|Izabelę]] ([[1591]]-[[1626]]), żonę [[Alfons III d'Este|Alfonsa III d'Este]], księcia [[Modena|Modeny]],

* Marię Apollonię ([[1594]]-[[1656]]), zakonnicę w [[Rzym]]ie,

* Franciszkę Katarzynę ([[1595]]-[[1640]]), zakonnicę w [[Biella]],

* Tomasza Franciszka ([[1596]]-[[1656]]), pierwszego księcia [[Carignano]], męża [[Maria Burbon-Soissons|Marii Burbon-Soissons]],

* Joannę (ur. [[1597]]).