Felaszowie: Różnice pomiędzy wersjami

'''Felaszowie''' ([[język hebrajski|hebr.]]. בית הישראל – ''Bete Israel'', ''Bet haIsrael''), inaczej '''Falaszowie''', '''Falasza''' -– lud [[Kuszyci|kuszycki]], wywodzący się z [[Etiopia|Etiopii]], obecnie w większości zamieszkujący w [[Izrael]]u. W większości są wyznawcami [[mozaizm]]u, stąd zwani bywają ''Czarnymi Żydami'', choć niektórzy z nich wyznają [[chrześcijaństwo]].

Felaszowie zamieszkiwali w Etiopii na północ od Jeziora [[Jezioro Tana (jezioro)|Tana]]<ref name = PWN>{{Cytuj stronę | url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo/Felaszowie;3900248.html | tytuł = Felaszowie | opublikowany = [[Internetowa encyklopedia PWN]] | data dostępu = 2016-01-18}}</ref> w dzisiejszej prowincji Begiemdyr i Semien (historycznie Gonder).

Wedle tradycji Felaszów są oni potomkami Menelika, syna króla [[Salomon (król Izraela)|Salomona]] i królowej [[Makeda|Saby]], który przywiódł ich z [[Jerozolima|Jerozolimy]] do Etiopii. Wedle innych opinii są potomkami więźniów Salmanasara V, który zburzył Samarię, lub uchodźcami ze zburzonej w [[70]] r. n.e. przez Rzymian Jerozolimy. Z kolei tradycja etiopska podaje, że od dawna przybywali do Etiopii żydowscy kapłani, którzy nawrócili cały kraj na judaizm. Gdy jednak przybył do nich biskup [[Frumencjusz z Aksum|Frumencjusz]] przyjęli oni chrześcijaństwo, zaś stawiający opór wyznawcy dawnej religii zostali wygnani i osiedlili się nad [[jezioro Tana (jezioro)|jeziorem Tana]]. Wedle jednej z dziewiętnastowiecznych teorii mogą być oni potomkami jeńców wziętych przez króla Etiopii Kaleba w południowej Arabii, na początku VI w., gdzie istniało państwo [[Himjaryci|Himjarytów]], w którym władcy i część ludności przyjęła judaizm. Istnieje też wersja, że są potomkami garnizonu żydowskiego stacjonującego na [[Elefantyna|Elefantynie]], skąd wyruszyli ok. 399 p.n.e.<ref name=Hancock /> Współcześnie przyjmuje się, że należą oni etnicznie do kuszyckiej ludności Ageu, a judaizm przyjęli z zewnątrz. Felaszowie nie znają [[Talmud]]u, swe prawo religijne opierają jedynie na [[Tora|Torze]]. Nie znali również [[język hebrajski|hebrajskiego]], w swej liturgii używając [[język gyyz|języka gyyz]]. Ich językiem codziennym był [[język kwara]]. Sami siebie nazywają ''Bete Israel'' ("Dom„Dom Izraela"Izraela”)<ref name = PWN />.

[[Plik:Women at kotel.jpg|rightthumb|200px|thumb|Etiopskie kobiety pod [[ścianaŚciana płaczuPłaczu|Ścianą Płaczu]] w [[Jerozolima|Jerozolimie]].]]

[[Plik:Falasha makstyle.jpg|200px|thumb|right200px|Izraelski żołnierz pochodzenia etiopskiego.]]

Od końca [[1984]] r. Izrael rozpoczął planową akcję ewakuacji Felaszów z Etiopii. Rządem Izraela powodowały względy humanitarne, w Etiopii panował bowiem głód, jak również niepokój o malejącą liczbę imigracji z diaspory, co groziło niekorzystnymi zmianami w strukturze społecznej państwa. Falaszów transportowano drogą lotniczą, największe operacje to: ''[[Operacja Mojżesz|Mojżesz]]'' z końca [[1984]] oraz ''[[Operacja Salomon|Salomon]]'' z maja [[1991]] r. (wówczas w Etiopii toczyła się wojna domowa). W połowie lat 90. w Izraelu mieszkało ok. 60 tys. Felaszów.

Sytuacja Felaszów w Izraelu początkowo była dość niejasna, pojawiały się naciski ze strony kół ortodoksyjnych na przyjęcie przez nich judaizmu rabinicznego. Falasze po przybyciu do Izraela mieli wiele trudności związanych z integracją ze współczesnym społeczeństwem izraelskim. Wielu z nich jest bezrobotnymi lub wykonuje prace dające bardzo niski dochód, co zmusza wiele rodzin do korzystania z pomocy socjalnej. Szczególnym problemem jest poziom potrzebnego wykształcenia w nowoczesnym państwie (analfabetyzm jest w tej społeczności bardzo wysoki). Zdarzają się także zachowania rasistowskie ze strony społeczeństwa izraelskiego w stosunku do przybyłych z Etiopii. W [[2003]] r. Izraelwładze zezwoliłIzraela zezwoliły na osiedlanie się Felaszom Mura, którzy w [[XIX wiek|XIX w.]] przyjęli chrześcijaństwo.

<ref name=Hancock>{{cytuj książkę|autor=Graham Hancock|tytuł=Znak i pieczęć : na tropie zaginionej Arki Przymierza|język=pl|wydawca=Bertelsmann Media|rok=1999}}</ref>