Montserrat: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
dr. red., wikizacja
Linia 58:
|terytoria_autonomiczne =
|mapa_obraz = Montserrat-CIA WFB Map.png
|uwagi = ¹ - Plymouth zostało zniszczone na skutek wybuchu wulkanu [[Soufrière Hills]] w [[1995]]-[[1997]], faktyczną stolicą jest miasto [[Brades]]
}}
'''Montserrat''' – [[terytorium zależne]] [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] w [[Ameryka Środkowa|Ameryce Środkowej]], na wyspie '''Montserrat''' w [[archipelag]]u [[Małe Antyle|Małych Antyli]], w basenie [[Morze Karaibskie|Morza Karaibskiego]]. Na skutek wybuchu [[wulkan]]u [[Soufrière Hills]] w latach [[1995]]-[[1997|97]] blisko 2/3 ludności musiało być ewakuowane.
Linia 65:
{{Osobny artykuł|Geografia Montserratu}}
[[Plik:Coastal_cliffs.jpg|thumb|left|200px|Wybrzeże Montserratu]]
Wyspa Montserrat to [[wyspa wulkaniczna]] - jej trzon stanowią trzy grupy [[wulkan]]ów: Silver Hill (392 m [[n.p.m.]]) - na północy; Centre Hills (747 m n.p.m.) - w centrum oraz North Soufrière (915 m n.p.m.) i South Soufrière (763 m n.p.m.) - na południu. [[stożek wulkaniczny|Stożki]] tych wulkanów są strome, bezleśne i pokryte grubą warstwą [[tuf wulkaniczny|tufów wulkanicznych]]. Wyspa narażona jest na częste [[trzęsienie ziemi|trzęsienia ziemi]] i [[huragan]]y, ciągle istnieje także zagrożenie wybuchem wulkanu.
 
== Historia ==
Wyspa została odkryta w 1493 przez [[Krzysztof Kolumb|Krzysztofa Kolumba]] i nazwana Monteserrado''Santa María de Montserrat''. Nazwa ta miała upamiętniać [[Montserrat (góra)|masyw]] i [[Montserrat (klasztor)|klasztor]] w [[Katalonia|Katalonii]]. Jej kolonizacja rozpoczęła się dopiero w 1632. Na wyspie pojawili się głównie [[Irlandczycy]]. Skład etniczny zmienił się na skutek sprowadzaniusprowadzania na wyspę niewolników pochodzenia afrykańskiego. W latach 1764-1782 znajdowałaMontserrat znajdował się we władaniu francuskim, a od 1783 - brytyjskim.
 
== Demografia ==
Przed erupcją [[Soufrière Hills]] z 1995 roku wyspę zamieszkiwało około 13 tys. osób. Ewakuacji poddano blisko 2/3 ludności wyspy, a w niezagrożonych miejscach pozostało około 4,8 tys. osób (2004). Nominalnie [[Stolica|stolicą]] terytorium pozostaje [[Plymouth (Montserrat)|Plymouth]], które przed ewakuacją zamieszkiwało około 4 tys. ludzi, a obecnie jest niezamieszkane. Ze względu na katastrofalne skutki wybuchu i występujące nadal zagrożenie, wprowadzono zakaz powrotu na południową część wyspy, w tym do stolicy. Faktycznie rolę stolicy pełni obecnie wieś [[Brades]], z populacją ok. 1000 osób.
 
Pod względem etnicznym 88,4% ludności stanowią [[Murzyni]], ludność mieszana 3,7%, [[Latynosi]] 3%,, biali 2,7%, [[Hindusi]] 1,5% a reszta 0,7%<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mh.html The World Factbook]</ref>.
 
Pod względem etnicznym 88,4% ludności stanowią [[Murzyni]], ludność mieszana 3,7%, [[Latynosi]] 3%,, biali 2,7%, [[Hindusi]] 1,5% a reszta 0,7%<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/mh.html The World Factbook]</ref>.
=== Religia ===
[[Anglikanizm]] (27%), [[Zielonoświątkowcy|Zbory Zielonoświątkowe]] (12,2%), [[kościół łaciński|katolicy]] (8,1%), [[Metodyzm]] (6,8%), [[Kościół Bożych Proroctw]] (4,3%), [[Baptyzm|Konwencja Baptystyczna]] (3,2%), [[Bahaizm]] (2%), [[Adwentyści Dnia Siódmego]], [[Świadkowie Jehowy]] (zobacz: ''[[Świadkowie Jehowy w Wielkiej Brytanii#Świadkowie Jehowy na Montserracie|Świadkowie Jehowy na Montserracie]]'') i inne mniejsze społeczności chrześcijańskie.
 
== Gospodarka i turystyka ==
Linia 88:
|wyrównanie = left
|podpis = <span style="border-bottom:1px solid #dadada; padding-bottom:2px; ">Porty lotnicze na Montserrat</span>
|punkty mapy =
{{Mapa lokalizacyjna/punkt|Montserrat|16|47|29|N|62|11|36|W|pozycja=right|znak=Airplane silhouette.svg|rozmiar znaku=8|opis=Montserrat}}
}}