Jan Skylitzes: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
uzupełnienia merytoryczne |
różne redakcyjne |
||
Linia 1:
[[Plik:Chronicle by John Skylitzis, which depicts the elevation of the emperor on a shield by the soldiers.jpg|thumb|250px|Podniesienie cesarza na tarczy (ilustracja z madryckiego rękopisu ''Kroniki'' Skylitzesa)]]
'''Jan Skylitzes''' ([[gr.]]
== Dane biograficzne ==
Linia 8:
Jest autorem ''Kroniki'' (tyt. oryg. ''Epitomé tes historías'') obejmującej dzieje Bizancjum w latach 811-1057 – od wstąpienia na tron cesarza [[Michał I Rangabeusz|Michała I Rangabeusza]] do końca panowania [[Michał VI Stratiotikos|Michała VI]]. Opis rządów Michała Rangabeusza stanowi wstęp do zasadniczej narracji zapoczątkowanej od czasów [[Leon V Armeńczyk|Leona V Armeńczyka]] (813). Swe dzieło Skylitzes opracował jako kontynuację kroniki [[Teofan Wyznawca|Teofanesa Wyznawcy]] (o czym wspomina w przedmowie). Posiada ono strukturę typowej kroniki bizantyńskiej, przedstawiając rządy cesarzy rok po roku, a każdy rok omawiając w osobnym rozdziale<ref name="Jur189=">{{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej|strony=189}}</ref>.
[[Plik:Greekfire-madridskylitzes1.jpg|thumb|350px|Użycie ognia greckiego
Z historycznoliterackiego punktu widzenia dzieło Skyliztesa jest niezwykle cennym źródłem dla poznania dziejów Bizancjum, a dla okresu 948-961 – jedynym. Korzystnie
Podstawowymi źródłami Skylitzesa były:
Linia 17:
# ''Historia'' Michała Attaliatesa – dla okresu cesarza [[Izaak I Komnen|Izaaka Komnena]]<ref name="Jur190="/>.
Autor jest twórcą nowego rodzaju kroniki „odnowionej” – odżegnującej się zarówno od powierzchowności i płycizny dawnych kronik mniszych, jak i od stronniczości niektórych dzieł cesarskiej historiografii bizantyjskiej. Uważając się za rzetelnego historyka o podejściu krytycznym, reprezentował nowy punkt widzenia i program dziejopisarstwa, deklarując pragnienie przekazania ścisłego i dokładnego obrazu wydarzeń historycznych (faktycznie w niewielkiej części zamierzenia te spełnił)<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Haussig | imię = H.-W. | autor link = Hans-Wilhelm Haussig | tytuł = Historia kultury bizantyńskiej
Ok. 1057 roku [[Jerzy Kedren]] włączył niemal dosłownie przepisaną kronikę Skylitzesa do drugiej części swojej ''Kroniki powszechnej'' (''Synopsis historiké''), wydanej w 1839 roku przez J. Bekkera. Pełny tekst dzieła Skylitzesa nadal zawarty jest w rękopisach, wśród których najstarszy pochodzi z XII wieku. Niektóre manuskrypty zawierają ''Kronikę'' uzupełnioną o 22 lata, tzn. do drugiego roku panowania [[Nicefor III Botaniates|Nicefora Botaniatesa]] (1079). Uzupełnienie dokonane przez anonimowego autora nazywane jest ''Kontynuacją Skylitzesa''; stanowi ona wyciąg z dzieł Michała Attaliatesa i Jerzego Kedrena<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko= Jurewicz |imię=O.|autor link=Oktawiusz Jurewicz |tytuł= Historia literatury bizantyńskiej|strony=189-190}} {{Cytuj książkę | nazwisko= Ostrogorski |imię=G. |autor link= Georg Ostrogorski |tytuł= Dzieje Bizancjum |strony=228}}</ref>. Najbardziej znany z rękopisów to bogato [[iluminacja książki|iluminowany]] manuskrypt z XIV wieku przechowywany w [[Madryt|madryckiej]] Bibliotece Narodowej (''Biblioteca Nacional de España'')<ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Haussig | imię = H.-W. | autor link = Hans-Wilhelm Haussig | tytuł = Historia kultury bizantyńskiej
{{Przypisy|2}}
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Jurewicz |imię = O.|autor link = Oktawiusz Jurewicz |tytuł = Historia literatury bizantyńskiej|wydawca = Ossolineum |miejsce = Wrocław |rok = 1984 |strony = 194-195 |isbn = 83-04-01422-X}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Haussig | imię = H.-W. | autor link = Hans-Wilhelm Haussig | tytuł = Historia kultury bizantyńskiej | wydawca = PIW | miejsce = Warszawa | rok = 1969}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko = Ostrogorski |imię=G. |autor link = Georg Ostrogorski |tytuł = Dzieje Bizancjum |data = 2008 |wydawca = Państwowe Wydawnictwo Naukowe |miejsce = Warszawa |isbn = 978-83-01-15268-0
|