Wikipedia

Katedra św. Mikołaja w Elblągu: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
kat.
MastiBot (dyskusja | edycje)
Boty
3 411 837 edycji
m Robot przeniósł strony z Kategoria:Zabytkowe kościoły Elbląga do Kategoria:Zabytkowe kościoły w Elblągu; zmiany kosmetyczne
Linia 74:
[[Plik:Wieża Katedry w Elblągu przed 1945.jpg|thumb|242px|Wieża katedry św. Mikołaja górująca nad dachami Starego Miasta przed 1945 rokiem]]
[[Plik:Elblag wieza noc HDR cropped.jpg|thumb|242px|Wieża katedry św. Mikołaja dzisiaj]]
'''Katedra św. Mikołaja w [[Elbląg|Elblągu]]u''' ([[Język niemiecki|niem.]] ''St.-Nikolai-Kirche'') – pierwotnie [[kościół farny]], siedziba najstarszej w mieście [[Parafia Katedralna św. Mikołaja w Elblągu|parafii katedralnej św. Mikołaja]], a od 25 marca 1992 [[katedra]] [[diecezja elbląska|diecezji elbląskiej]].
 
Jeden z najwyższych obiektów sakralnych w Polsce (wysokość wieży 97 m<ref>{{cytuj stronę|url= http://www.katedra.elblag.opoka.org.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=60&Itemid=58|tytuł=Katedra św. Mikołaja w Elblągu|autor= Katedra elbląska pw. Św. Mikołaja w Elblągu|język=pl|data dostępu=2009-12-01}}</ref>).
Linia 90:
W 1923 nowym proboszczem kościoła św. Mikołaja został ks. [[Arthur Kather]], który doprowadził do porządkowania i konserwacji wnętrza kościoła. Jego zasługą było umieszczenie w [[Przedsionek (architektura)|przedsionku kościoła]] tablicy upamiętniającej poległych parafian w czasie trzech wojen w XIX i XX w.: 1813, 1870-1871 i 1914-1918. W 1915 ks. Kather dokonał remontu i konserwacji obecnej [[zakrystia|zakrystii]] pochodzącej z 1402. W tym samym roku rozpoczął przestawianie i konserwację ołtarzy. W czasie tych czynności odkryto cenne gotyckie malowidła z końca XIV w., które również zakonserwowano.
 
W czasie rządów [[Adolf Hitler|Adolfa Hitlera]] w [[Niemcy|Niemczech]] ks. [[Arthur Kather]] był zagorzałym przeciwnikiem ideologii hitlerowskiej (m.in. odprawiał zakazane nabożeństwa dla mieszkających w [[Elbląg|Elblągu]]u i okolicach robotników przymusowych), przez co w 1940 został wydalony z [[Prusy Zachodnie|Prus Zachodnich]] na polecenie [[Gauleiter|gauleitera]] [[Albert Forster|Alberta Forstera]].
 
[[Plik:S 104.jpg|thumb|242px|Widok katedry z ulicy Rzeźnickiej]]
=== II wojna światowa i okres powojenny ===
Podczas zdobywania Elbląga przez Armię Czerwoną (26.01–10.02.1945) katedra została w dniu święta [[Matka Boża Gromniczna|Matki Boskiej Gromnicznej]], 2 lutego 1945, doszczętnie wypalona. Pierwszym polskim księdzem, który przyjechał do Elbląga, był ks. Jan Ostrowski, były powstaniec warszawski. W lipcu 1945 r. [[Ministerstwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej#Administracja terenowa i gospodarka komunalna|Ministerstwo Administracji Publicznej]] skierowało do Elbląga ks. Hilarego Pracz-Praczyńskiego, franciszkanina, który starał się doprowadzić do porządku byłą kaplicę baptystów, gdyż wypalona świątynia nie rokowała nadziei na rychłą odbudowę. 2 kwietnia 1946 r. [[administrator apostolski]] diecezji warmińskiej [[Teodor Bensch]] skierował do parafii św. Mikołaja ks. Ludwika Białka, ten rozpoczął prace nad szybką odbudową kaplicy<ref name="rocz" >[[Mieczysław Józefczyk]], ''Kościół św. Mikołaja w latach 1945-2000'', 2006, "Rocznik Elbląski" pod red. Andrzeja Grotha, za: [http://www.portel.pl/artykul.php3?i=27937 Wypalone mury świątyni w morzu wypalonych domów]</ref>.
31 grudnia 1947<ref name="rocz" /> przybył nowy proboszcz parafii św. Mikołaja i [[Dziekan (Kościół katolicki)|dziekan]] w [[Elbląg]]u, ks. [[Wacław Hipsz]], którego celem była m.in. odbudowa kościoła. 7 maja 1948 ks. Hipsz zorganizował Komitet Odbudowy Zabytkowego Kościoła św. Mikołaja w Elblągu, z zadaniem odbudowy katedry. 25 lipca 1948 rozpoczęto odgruzowywanie świątyni. W kościele ułożono szyny, po których wagonikami wywieziono około 7000 metrów sześciennych gruzu. Codziennie społecznie pracowało po około 25 osób, pomagali uczniowie szkół podstawowych nr 4 i 6, gimnazjum i Liceum Handlowego. Pracowała również młodzież ze [[Powszechna Organizacja "Służba Polsce"|Służby Polsce]]. Z funduszów państwowych wykonano prace przygotowawcze do szalowania pod płytę betonową, która miała w przyszłości stanowić strop katedry. W 1950 zabetonowano strop i uszczelniono go papą bitumiczną. Ważnym wydarzeniem tego roku było zamontowanie trzech dzwonów z uszkodzonego [[Kościół św. Anny w Elblągu|kościoła św. Anny w Elblągu]] w wyremontowanej konstrukcji stalowej wieży kościoła św. Mikołaja. Otynkowano również w tym roku 1/3 wnętrza tego kościoła. Prześladowanie duchowieństwa nie pozwoliło na kontynuowanie tych prac. 10 lutego 1952 ks. Hipsz otrzymał nakaz opuszczenia Elbląga w ciągu trzech dni<ref name="rocz" /> i został przeniesiony do Ostródy. Nowego proboszcza długo nie zatwierdzano<ref name="rocz" />.
Linia 106:
W kręgu konserwatorów zabytków pojawiły się opinie głoszące, że wieża kościoła jest zbyt agresywna i należy rozebrać jej stalową konstrukcję. W związku z tym ks. Pilecki doprowadził do powołania komisji fachowców, która orzekła w dniu 29 czerwca 1956, że konstrukcja ta jest unikalna i podlega ochronie, że jest dobrze zachowana i w tym stanie może trwać jeszcze nawet 20 lat. Zdaniem komisji ''ze wszech stron jest konieczne utrzymanie konstrukcji stalowej hełmu wieżowego w jej obecnym stanie i odtworzenie hełmu zgodnie z wymaganiami konserwatorów zabytków''.
 
Przygotowania do pokrycia kościoła dachem wymagały wymurowania [[Wieniec (budownictwo)|wieńca]] wokół murów zewnętrznych, co zmusiło ks. Pileckiego do zakupienia 100 000 cegieł w dniu 19 maja 1957. W dniu 8 października tegoż roku wymienił 60 000 cegieł niedawno zakupionych na taką samą ilość cegły z rozbieranego właśnie kościoła w [[Kadyny|Kadynach]]. Cegła ta posłużyła do łatania uszkodzonej wieży kościoła. Za zakończenie odbudowy kościoła można uznać rok 1965.
 
W latach 1969-1989 zamontowano witraże w kościele.
Linia 118:
Pierwsze [[organy]] kościół otrzymał w 1397. W 1404 były już dwa instrumenty organowe w staromiejskiej świątyni. Następna wzmianka o nich pochodzi z roku 1453. Organista otrzymał wynagrodzenie za grę na dwu instrumentach - ''dużym i małym''. Przez kilkaset lat organy były przebudowane i zapewne były chlubą głównego kościoła staromiejskiego.
 
Wiadomo, że w 1777 spłonęły w pożarze kościoła. Po katastrofie zbudowano mały prowizoryczny instrument. W 1803 ówczesny proboszcz kościoła św. Mikołaja - Valentinus Ganswindt pragnąc zbudować nowe organy, sprzedał wiele cennych części wyposażenia kościoła ukrytych w skarbcu. Prawdopodobnie do budowy nowych organów nie doszło. Dopiero następny proboszcz Andreas Rehaag począł starania o nowsze i lepsze organy. Pierwotnie próbowano nabyć organy z rozbieranego właśnie kościoła pojezuickiego w [[Braniewo|Braniewie]], lecz odstąpiono od tej koncepcji zamawiając w [[Gdańsk|Gdańsku]]u u Arendta nowe 35 - głosowy instrument. Prace nad budową trwały od 1818 do 1821. Finansowała je kasa kościelna, lecz i społeczność całego miasta [[Elbląg|Elbląga]]a, która w formie zbiórki uzbierała 993 talary. Protestancki kupiec Gottfried Schiplick ofiarował na ten cel ogromną sumę 2000 talarów. Dzięki temu proboszcz Rehaag mógł w dniu 21 października 1821 uroczyście poświęcić nowe organy.
 
W 1926 firma organmistrzowska Bruno Göbel z [[Kaliningrad|Królewca]] zbudowała nowy instrument na miejscu starszego. [[Organy]] wyposażono w 53 [[piszczałka organowa|głosy]], trzy [[Organy#Klawiatury|manuały]] i pedał.
Linia 144:
 
{{DEFAULTSORT:Elbląg}}
 
[[Kategoria:Katedry rzymskokatolickie w Polsce]]
[[Kategoria:Zabytkowe kościoły Elbląga|Mikołajaw Elblągu]]
[[Kategoria:Kościoły rzymskokatolickie w Elblągu]]
[[Kategoria:Świątynie pod wezwaniem św. Mikołaja]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Katedra_św._Mikołaja_w_Elblągu”