David Hume: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne
Tashi (dyskusja | edycje)
m poprawa ujedn. i przek., WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 1:
{{pisarzPisarz infobox
|pisarz = David Hume
|grafika = David Hume.jpg
Linia 15:
|gatunki =
|ważne dzieła = Traktat o naturze ludzkiej
|muzeum artysty =
|odznaczenia =
|commons =
|source =
|quote =
|www =
|podpis =
}}
'''David Hume''' (ur. {{data|1711-05-07}} w [[Edynburg]]u, zm. 25 sierpnia 1776 tamże) – szkocki filozof, historyk i ekonomista, przedstawiciel [[deizm]]u, w ekonomii zwolennik [[ Polityka wolnego handlu|wolnego handlu]], przeciwnik [[merkantylizm]]u{{odn|''Anioł i diabeł w Europie...''|s=200}}.
 
Urodzony w [[Szkocja|Szkocji]], wychowany w Anglii a żyjący we Francji i w Anglii. Choć za życia był bardziej znany jako historyk – popularyzator historii średniowiecznej Anglii, obecnie jest przede wszystkim pamiętany jako filozof. Cenią go również [[socjologia|socjolodzy]] i przedstawiciele innych nauk społecznych, głównie za jego przemyślenia dotyczące metodologii nauk empirycznych i rozróżnienie sądów o faktach i wartościach.
Linia 34:
W latach 1734-1737 przebywał we Francji, w miejscowości [[La Flèche|Flèche]] w [[region (Francja)|regionie]] [[Kraj Loary]]. Tam też stworzył swoje najważniejsze dzieło – zawarty w trzech tomach ''[[Traktat o naturze ludzkiej]]''. Dzieło to jednak zostało źle przyjęte przez ówczesną opinię publiczną, a śmiałe poglądy Hume’a na temat ludzkiej moralności zamknęły mu drogę do kariery uniwersyteckiej.
 
W czasie pobytu na francuskiej prowincji, stworzył Hume również szereg studiów [[etyka|etycznych]] i [[polityka|politycznych]], które zostały wydane w roku 1744. Dwukrotnie bezskutecznie ubiegał się o katedrę na uniwersytetach: Najpierw w 1744 roku – o katedrę [[Etyka|filozofii moralnej]] na [[UniversityUniwersytet of EdinburghEdynburski|Uniwersytecie w Edynburgu]], a następnie w 1751 r. o katedrę [[logika|logiki]] w [[Glasgow]]<ref>Wiktor Werner, Historyczność kultury. W poszukiwaniu myślowego fundamentu współczesnej historiografii, Poznań 2009, s. 55.</ref>.
 
W latach 1752-1757, będąc [[bibliotekarstwo|bibliotekarzem]] w Edynburgu, zainteresował się pracą historyczną. Owocem jego zainteresowań było stworzenie „Historii Anglii” (''The History of England''), czyli dzieła składającego się z sześciu tomów – wydanych kolejno w latach 1754-1762. W roku 1748 Hume napisał pracę ''Philosophical Essays concerning Human Understanding'', później wydaną jako ''[[Badania dotyczące rozumu ludzkiego]]''<ref>W. Werner, David Hume i problem rzeczywistości historycznej. [w:] B. Płonka-Syroka [red.] Wzorce postrzegania rzeczywistości w nauce i społeczeństwie, Warszawa 2008, s. 31 – 40.</ref>.
 
W latach 1763-1766 był sekretarzem poselstwa w Paryżu. Okres ten jest w życiu filozofa okresem wielkich powodzeń w życiu politycznym i światowym – z osoby kontrowersyjnej i nieakceptowanej ze względu na poglądy, stał się lubiany i podziwiany. Po powrocie z Francji zajmował stanowisko [[Sekretarz stanu|podsekretarza stanu]] w ministerstwie spraw zagranicznych. Po roku 1769 odsunął się od życia politycznego i powrócił do Edynburga<ref>Por. H.W. Noonan, Hume, Oxford 2007, s. 2 – 15.</ref>.
 
== Poglądy filozoficzne ==
Linia 90:
== Zobacz też ==
{{Wikicytaty|dopełniacz=z Davida Hume’a}}
* [[Dylemat determinizmu|Widły Hume'a]]
* [[Gilotyna Hume'a]]
* [[Hume Studies]]
Linia 113:
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Hume, David}}
[[Kategoria:Brytyjscy filozofowie]]
[[Kategoria:Brytyjscy historycy]]