Memoriał 101: Różnice pomiędzy wersjami

Przedmiotem protestu były zapowiedziane w "Tezach„Tezach na VII Zjazd PZPR"PZPR” zmiany w konstytucji, przewidujące wprowadzenie zapisów o przewodniej roli PZPR w państwie oraz trwałym i nienaruszalnym sojuszu z ZSRR.

Te postanowienia były sprzeczne z podpisanym w sierpniu 1975 w [[Helsinki|Helsinkach]] [[Akt Końcowykońcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie|Aktemaktem Końcowymkońcowym Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie]], którego sygnatariusze, m.in. Polska, zobowiązywały się do przestrzegania praw człowieka.

Zmiany Konstytucji PRL, deklarujące odstąpienie od pozorów demokracji i uzależnienie PRL od [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|ZSRR]], wywołały poruszenie w kręgach inteligencji, zarówno członków PZPR, jak i ludzi o poglądach opozycyjnych.

Inicjatorem pierwszego memoriału, nazwanego „[[List 59|Listem 59]]” był [[Jan Olszewski]], w redagowaniu tekstu uczestniczyli [[Jacek Kuroń]] i [[Jakub Karpiński]]. Podpisali go m.in. [[Stanisław Barańczak]], [[Kornel Filipowicz]], [[Zbigniew Herbert]], [[Antoni Słonimski]], [[Wisława Szymborska]] i [[Adam Zagajewski]]. Złożony w Sejmie w dniu [[5 grudnia]] [[1975]] list spotkał się z milczeniem władz. Dopiero [[1 stycznia]] [[1976]] dowiedzieli się o nim korespondenci prasy zachodniej. Dalsze protesty: list Episkopatu [[9 stycznia]] [[1976]] i [[List czternastu|14 intelektualistów]] [[21 stycznia]] [[1976]] również pozostały bez echa.

Dopiero złożony [[31 stycznia]] [[1976]] Memoriał 101 wywołał poruszenie w kręgach władzy, pozostał jednak bez skutku. Sejm PRL zatwierdził zmiany Konstytucji z niewielkimi poprawkami. Jedynym posłem wstrzymującym się od głosowania był [[Stanisław Stomma]].

Inicjatorami Memoriału byli [[Wiktor Woroszylski]] i [[Jacek Bocheński]], list przewodni napisał [[Jerzy Andrzejewski]]. Memoriał podpisali m.in. [[Miron Białoszewski]], [[Adam Ważyk]], [[Kazimierz Brandys]], [[Andrzej Kijowski (krytyk)|Andrzej Kijowski]], [[Witold Dąbrowski]], [[Andrzej Drawicz]], [[Jerzy Ficowski]], [[Kornel Filipowicz]], [[Stefan Kisielewski]], [[Leszek Kołakowski]], [[Ryszard Krynicki]], [[Jacek Kuroń]], [[Adam Michnik]], [[Halina Mikołajska]], [[Krzysztof Pomian]], o. [[Jacek Salij]], [[Antoni Słonimski]], [[Julian Stryjkowski]], [[Jan Józef Szczepański]], ks. [[Jan Zieja]]. Wielu uczestników akcji spotkało się z szykanami, m.in. zakazem publikacji.

* [[List czternastu|List 14]]