Wojna szwajcarsko-burgundzka: Różnice pomiędzy wersjami

Cesarz Fryderyk III Habsburg w Karolu widział poważnego przeciwnika, mogącego zagrozić jego panowaniu w posiadłościach habsburskich w [[Alzacja|Alzacji]] i Lotaryngii. Książę Zygmunt Austriacki regent [[Tyrol (region)|Tyrolu]] i Górnej Austrii w układzie zawartym dnia 9 maja 1469 r. w Saint-Omer przekazał te ziemie księciu Burgundii. Karol w zamian obiecał mu wsparcie w konflikcie ze Szwajcarami, którzy w roku 1460 odebrali mu Thurgau. Fryderyk III tymczasem licząc się z wymarciem dynastii burgundzkiej w linii męskiej, zaproponował swojemu synowi Maksymilianowi małżeństwo z siostrą Karola Marią burgundzką. W zamian zaproponował Karolowi tytuł królewski. Władca Burgundii odrzucił propozycję a w roku 1474 przeprowadził kampanię przeciwko arcybiskupstwu Kolonii, które zakończyło się niepowodzeniem po nieudanym oblężeniu [[Neuss]]. Dopiero wówczas Karol zgodził się na małżeństwo swojej siostry z synem Fryderyka. Mimo to, zarówno Fryderyk jak i Zygmunt obawiając się o swoje alzackie posiadłości zacieśnili kontakty z królem francuskim Ludwikiem XI i [[Szwajcaria|Szwajcarią]].

Powodem konfliktu stało się stracenie burgundzkiego namiestnika Petera von Hagenbacha w miejscowości Breisach w dniu 9 maja 1474 r. W zemście brat Hagenbacha w sierpniu tego samego roku spustoszył Górną Alzację na czele wojsk burgundzkich i lombardzkich. W tej sytuacji wojska związkowe wkroczyły do Burgundii i rozbiły Burgundczyków pod wodzą Henryka de Neuenburg-Blamont w [[bitwa pod Hericourt|bitwie pod Hericourt]]. W tym czasie Karol Zuchwały zajęty był oblężeniem Neuss.

W trakcie konfliktu Berno oraz Freiburg skierowały swoje siły przeciwko księstwu [[Sabaudia|Sabaudii]]. Od czasu śmierci księcia Amadeusza XI w roku 1472, krajem rządziła wdowa po księciu – regentka Jolanda, siostra Ludwika XI. W roku 1473 Jolanta odnowiła sojusz z Burgundią, poróżniając się z Bernem i Freiburgiem. Pod koniec października 1474 r. Berneńczycy zajęli Erlach am Bielersee, a Freiburczycy wiosną 1475 r. wkroczyli do Illens an der Saane. Jako że Jolanda nie przyjęła wystosowanego wobec niej ultimatum, armia berneńsko-freiburska pod wodzą Nikolausa von Diesbacha wkroczyła w kwietniu 1475 r. do sabaudzkiego Waadtlandu, zdobywając 16 miast i 43 zamki. Związany sojuszem z Bernem biskup Sionu Walter Superaxo po [[bitwa pod Sion|bitwie pod Sionem]] zajął w dniu 13 listopada sabaudzką gubernię St.Maurice w Unterwallis.

Po wybuchu walk w Burgundii i Sabaudii oraz nieudanym oblężeniu Neuss, w roku 1475 Karol nakazał zająć swojej armii księstwo Lotaryngii. Gdy w roku 1475 sprzymierzeni z Burgundczykami Anglicy wylądowali w Calais, Karol nie mógł skorzystać z ich pomocy, gdyż zbyt zaangażowany był w konflikt w Lotaryngii. Dnia 29 sierpnia Francuzi podpisali z Anglikami traktat pokojowy w Picquigny, co znacznie osłabiło Burgundię.

W następnym roku Karol rozpoczął kampanię przeciwko Szwajcarii. W armii Karola służyły oddziały łuczników, ciężkiej jazdy i arkebuzerów. Burgundczycy posiadali też kilkaset dział. Początkowo władca planował marsz na [[Berno]], które uważał za główną siłę antyburgundzkiej ligi. Dnia 28 lutego 1476 r. po krótkim oblężeniu zajął obsadzone przez Berneńczyków i Freiburczyków miasto Grandson. Po zdobyciu miasta Karol nakazał powiesić na drzewach wokół miasta, całą załogę Grandson liczącą 412 ludzi, której początkowo gwarantował bezpieczny odwrót. Krótki czas oblężenia Berno wykorzystało na zwołanie pod broń znacznych sił, które wysłano przeciwko Burgundczykom. Dnia 2 marca 1476 r. [[bitwa pod Grandson|pod Grandson]] doszło do pierwszego większego starcia. W bitwie wojska Karola uległy piechocie Szwajcarów, która zdobyła 400 dział. Na skutek braku kawalerii, Szwajcarzy nie byli w stanie ścigać wroga, co pozwoliło umknąć Burgundczykom, którzy stracili w bitwie tysiąc ludzi.

Kilka miesięcy później Karol zebrał w [[Lozanna|Lozannie]] nowe siły, po czym ponownie skierował się przeciwko Bernu. W dniach 10-11 czerwca 1476 r. podszedł pod miasto Murten, obsadzone siłami 2 tys. berneńskich obrońców. Do sił berneńskich dołączyły też inne wojska szwajcarskich kantonów, które zawiązały sojusz antyburgundzki. Podczas oblężenia Murten Szwajcarzy zebrali znaczne siły, po czym ruszyli na Murten. W [[bitwa pod Murten|bitwie pod Murten]] dnia 22 czerwca 1476 r. Szwajcarzy zadali przeciwnikowi klęskę. Zginęło 10 tys. Burgundczyków. Szwajcarzy po bitwie wtargnęli do Waadt, zajętego przez Sabaudczyków. Zmusiło to Jolandę Sabaudzką do podpisania ze Szwajcarami w lipcu 1476 r. traktatu pokojowego.

Karol Zuchwały powrócił tymczasem do Burgundii, gdzie jesienią 1477 r. powołał nowe siły, które skierowały się na Lotaryngię. Tutaj zdecydował się na oblężenie miasta Nancy. Dnia [[5 stycznia]] [[1477]] r. w [[bitwa pod Nancy|starciu pod Nancy]] z 8 tys. szwajcarskich żołnierzy pod wodzą Hansa Waldmanna, wojska księcia Burgundii poniosły klęskę a Karol zginął w bitwie.

Wojnę burgundzką zakończyło podpisanie dwóch traktatów pokojowych. Dnia 25 lipca 1476 r. traktat z Freiburga zakończył konflikt pomiędzy Bernem i Freiburgiem a księstwem Sabaudii. Księżna Jolanda w zamian za pokój musiała odstąpić Aigle oraz Erlach. Murten, Grandson, Echallens i Orbe przypadły Freiburgowi i Bernu. Zajęte przez Szwajcarów rejony Waadt do czasu zapłacenia kwoty 50 tys. guldenów pozostały w ich rękach.

Dnia [[24 stycznia]] [[1478]] r. Maksymilian Habsburg książę Rene Lotaryński, arcyksiążę Zygmunt Austriacki oraz Szwajcarzy podpisali pokój w Zurychu. Wszystkie strony zapewniły sobie wzajemną neutralność.