Cruiser Mk IV: Różnice pomiędzy wersjami

Karabin maszynowy Vickers kalibru 0,303 był ciągłym źródłem problemów więc został zastąpiony przez karabin [[Karabin maszynowy Besa|7,92 mm BESA.]] Wszystkie brytyjskie czołgi miały być przeprojektowane tak aby od początku 1940 roku móc obsługiwać nową broń. Doprowadziło to do powstania głównej wersji produkcyjnej, A13 MkIIA, czołgu pościgowego MkIVA. Kilka egzemplarzy wysłano z BEF do Francji, razem z większością wcześniejszych modeli A13. Nie wiadomo, jak wiele czołgów A13 MkIVA wybudowano. Liczby róźnią się w zależności od źródła. W sumie, do momentu kiedy ich produkcja została zakończona w 1941 roku, wyprodukowano 665 sztuk wersji pościgowej Mark III i Mark IV. [[English Electric]], [[Leyland Motors|Leyland]] i koleje LMS również braz udział w produkcji A13.

We Francji A13 nie sprawowały się dobrze, z powodu zbyt szybkiego i pobieżnego przeszkolenia załóg. Wiele czołgów wysłano do Francji w złym stanie, a niektóre były tak nowe, że nie miały jeszcze zainstalowanych istotnych części wyposażenia. A13 radziły sobie znacznie lepiej na pustyniach Afryki Północnej i sprawowały się lepiej w tamtejszych warunkach niż niektóre czołgi innych konstrukcji. Czołgi te były szybkie, odpowiednio uzbrojone i opancerzone przeciw czołgom włoskim i niemieckim. Pozostawały skuteczną bronią do końca 1941 roku, kiedy to nowsze modele [[PzKpfwPanzerkampfwagen III|Panzer III]] i [[PzKpfwPanzerkampfwagen IV|Panzer IV]] z grubszym pancerzem i większymi działami weszły do służby. W Afryce Północnej to armata przeciwpancerna, odpowiadała za większość brytyjskich czołgów utraconych w walce. Niemieckie czołgi, wbrew powszechnemu przekonaniu nie wyrządziły Brytyjczykom wielu strat<ref> Harris JP i Toase FN, ''Armoured Warfare'' (Londyn, 1990), p78</ref>.

Około 40 sztuk Cruiser Mk IV i MkIVA służyło we Francji w 1940 roku w 1 Dywizji Pancernej [[Brytyjski Korpus Ekspedycyjny|Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego]]{{fakt|data=2016-03}}. Większość została porzucona w [[Calais]], a kilka czołgów, które brały aktywny udział w walce zostało zniszczonych przez mające przewagę liczebną niemieckie siły pancerne. Od października 1940 roku czołg pościgowy MkIVA został wysłany do [[II wojna światowa w Afryce|Afryki Północnej,]] gdzie był używany ze starszymi A9, czołg pościgowy MKI i A10 czołg pościgowy MkII. A13 nigdy nie był dostępny w wystarczających ilościach więc typowa brygada pancerna składała się z powolnych (10–20 m/h) A9 i A10 oraz szybkich (20-40 m/h) i A13 [[Light Tank Mk VI|lekki czołg Mk VI]] (jako czołg pościgowy). Powodowało to trudności taktyczne i logistyczne, ale A13 był popularny wśród swoich załóg, a jego jedyną wadą był brak pocisków burzących do armaty 2-funtowej. Podobnie jak w przypadku wszystkich czołgów pościgowych, A13 był podatny na ogień ze standardowych karabinów ppanc uzywanych przez państa Osi, (w przeciwieństwie do czołgu piechoty [[Matilda Mk II Matilda|Matilda II).]] Jego jedyną obroną przed karabinami ppanc był ostrzał z karabinów maszynowych krótkiego zasięgu. A13 był ogólnie niezawodny a 2-funtowe działo było wystarczające przeciw wszystkim modelom czołgów Osi produkowanych przed końcem 1941 roku, kiedy to A13 został wycofany ze służby. Zastąpił go [[Mk VI Crusader|czołg A15 Crusader,]] powiększony model A13 wyposażony w grubszy pancerz.