Wojna sześciodniowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
linki do hawker hunter i mig 21
AndrzeiBOT (dyskusja | edycje)
m Drobne redakcyjne - poprawki linków, apostrofów, cudzysłowów...
Linia 13:
|strona1 = {{Państwo|ISR}}
|strona2 = {{Państwo|EGY}}<br />{{Państwo|SYR}}<br />{{Państwo|JOR}}<br />{{Państwo|IRQ}}
|dowódca1 = {{Flaga|ISR}} [[Mosze Dajan]]<br />{{Flaga|ISR}} [[Icchak Rabin]]<br />{{Flaga|ISR}} [[Uzi Narkiss]]<br />{{Flaga|ISR}} [[Jisra’el Tal|Israel Tal]]<br />{{Flaga|ISR}} [[Mordechaj Hod]]<br />{{Flaga|ISR}} [[Ariel Szaron]]
|dowódca2 = {{Flaga|Egipt}} [[Abd al-Hakim Amir]]<br />{{Flaga|Egipt}} [[Abd al-Munid Rijad]]<br />{{Flaga|Syria}} [[Hafiz al-Asad]]<br />{{Flaga|Jordania}} [[Zajd ibn Szakir]]
|siły1 = '''Izrael''': 264 tys. ludzi (197 samolotów, 1,3 tys. czołgów, 960 dział artylerii)
Linia 90:
Do realizacji planu przygotowano 264 tys. ludzi zgrupowanych w 26 brygadach (11 pancernych, 11 piechoty i 4 powietrznodesantowe). Dysponowali oni 1,3 tys. czołgami (francuskie [[AMX-13]], brytyjskie [[Centurion (A41)|Centurion]], amerykańskie [[M4 Sherman]] i [[M48 Patton]]), 160 działami samobieżnymi i 800 działami artylerii. Siły powietrzne posiadały 197 samolotów bojowych (72 naddźwiękowe samoloty myśliwsko-bombowe [[Dassault Mirage III|Mirage IIIC]] zgrupowanych w 3 dywizjonach myśliwskich, 60 myśliwców bombardujących [[Dassault Super Mystère|Super Mystère B2]], [[Dassault Mystère|Mystère II]] i 41 myśliwców [[Dassault MD 450 Ouragan]] zgrupowanych w 1 [[dywizjon]]ie wielozadaniowym i 3 dywizjonach myśliwsko-bombowych, wspieranych przez 25 lekkich bombowców [[Sud Aviation Vautour II|Sud-Ouest Vautour II]]). W 2 dywizjonach transportowych znajdowały się samoloty transportowe [[Noratlas]], [[Stratocruiser]], [[Douglas C-46 Commando|C-46]] i [[Douglas C-47 Skytrain|C-47]]. Marynarka dysponowała 4 okrętami podwodnymi, 3 niszczycielami (w tym jeden zdobyty na Egipcjanach w 1956 r.), 12 kutrami torpedowymi, 6 okrętami patrolowymi i 3 małymi okrętami desantowymi<ref>{{cytuj książkę |nazwisko= Stone|imię= David|tytuł= Wars of the Cold War|wydawca= Brassey's|miejsce= |rok= 2004|strony= 217|isbn= 1857533429}}</ref>.
 
Na głównym kierunku natarcia – froncie synajskim – w ramach Grupy Operacyjnej „Południe” rozmieszczono trzy dywizje (ugdy): 84. Dywizję Pancerną (generał [[Jisra’el Tal|Israel Tal]]), 31. Dywizję Pancerną (generał [[Awraham Joffe|Abraham Joffe]]) i 38. Dywizję Pancerną (generał [[Ariel Szaron]]). Główne siły zgrupowano w jeden rzut z niewielkim odwodem w pasie Gaza-[[Al-Kusajma]] z zadaniem szybkiego rozbicia wojsk egipskich. Na froncie jordańskim zgrupowano 5 brygad mających za zadanie pozorować duże działania przeciwko Jordańczykom (Grupa Operacyjna „Centrum”). Na froncie syryjskim umieszczono 3 brygady z zadaniami obronnymi (Grupa Operacyjna „Północ”). Dodatkowe siły odwodowe rozlokowano w okolicach [[Tel Awiw-Jafa|Tel Awiwu]]. Do obrony Izraela pozostawiono zaledwie 12 samolotów, a pozostałe rozlokowano na lotniskach w pobliżu granicy egipskiej. Wykorzystano tutaj specjalnie wybudowane odcinki [[Autostrada|autostrad]] (lotniska polowe) rozmieszczone od [[Gaza (Palestyna)|Gazy]] do [[Hajfa|Hajfy]] i na całej [[Negew|pustyni Negew]].
 
== Przebieg działań wojennych ==
Linia 108:
 
==== Strefa Gazy ====
84. Dywizja Pancerna (3 brygady dowodzone przez generała [[Jisra’el Tal|IsraelJisra’ela Tala]]) uderzyła na pozycje egipskie w Strefie Gazy, na linii [[Chan Junus|Chan Junis]]-[[Rafah]]. Izraelczycy szybkim manewrem oskrzydlającym obeszli pod Chan Junis pozycje Egipcjan i zaatakowali od tyłu stanowiska artylerii, niszcząc je i zmuszając przeciwnika do opuszczenia pozycji obronnych. Następnie skierowali się wzdłuż brzegu morza w stronę Rafah, gdzie ciężkie walki trwały aż do wieczora, kiedy to miasto zostało zdobyte, a tym samym oddziały egipskie broniące [[Gaza (Palestyna)|Gazy]] zostały okrążone. W trakcie walk pod Rafah wyróżnili się izraelscy komandosi ''35 Brygady Spadochronowej T'zanhanim'', którzy byli specjalnie szkoleni do prowadzenia działań rozpoznawczych, szturmowych oraz dywersyjnych na terytorium nieprzyjaciela.
 
Wieczorem siły izraelskie z rejonu Rafah uderzyły w kierunku silnie bronionej egipskiej bazy [[Al-Arisz|El-Arisz]]. W nocnych walkach umocnienia zostały przełamane i o świcie 6 czerwca Izraelczycy zdobyli ten ważny węzeł komunikacyjny. Równocześnie, o świcie 6 czerwca rozpoczęło się natarcie z rejonu Chan Junis w kierunku [[Gaza (Palestyna)|Gazy]]. Po ciężkich walkach, w południe zostały zdławione ostatnie punkty egipskiego oporu w Strefie Gazy.
Linia 135:
Tego samego dnia arabskie siły powietrzne podjęły próbę zbombardowania miast w Izraelu, działania te jednak nie odniosły żadnego skutku<ref>6 czerwca 1967 pojedynczy iracki bombowiec [[Tu-16]] zbombardował izraelskie miasto [[Netanja]] (zrzucając trzy bomby) i podjął próbę ataku na lotnisko Ramat David</ref>. W odwecie 6 czerwca izraelskie bombowce zbombardowały lotniska w Iraku, niszcząc 18 samolotów. Równocześnie, nad Synajem zestrzelono w walkach powietrznych 11 egipskich samolotów.
 
W południe 7 czerwca 1967 dodatkowa izraelska brygada wzmocniła izraelskie siły w Jerozolimie, co umożliwiło przeprowadzenie natarcia w kierunku Judei. Dzięki temu do wieczora opanowano GushGusz EtzionEcjon, [[Hebron]] oraz [[Jerycho]]. Zablokowano także przeprawy przez rzekę Jordan (wysadzono mosty), uniemożliwiając Jordańczykom ściągnięcie posiłków. Jordańskie oddziały poszły wówczas w rozsypkę i tysiące jordańskich żołnierzy [[Dezercja|dezerterowało]] uciekając do swoich domów w wioskach Judei i Samarii. Na drogach pozostały duże ilości porzuconego sprzętu wojskowego.
 
=== Przełom na Synaju ===
Linia 203:
Najważniejszą cechą charakterystyczną Rezolucji była formuła „ziemia za pokój”, domagająca się izraelskiego wycofania z zajętych terenów w zamian za pokój z sąsiadami.
 
23 listopada 1967 [[Sekretarz generalny Organizacji Narodów Zjednoczonych|Sekretarz Generalnygeneralny Organizacji Narodów Zjednoczonych]] [[U Thant]] upoważnił [[Szwecja|szwedzkiego]] dyplomatę [[Gunnar Jarring]]a, aby jako specjalny wysłannik [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] nadzorował wprowadzenie Rezolucji 242 w życie. Jarring umieścił swoją główną kwaterę na [[Cypr (wyspa)|Cyprze]] i rozpoczął konsultacje z Izraelem, Egiptem, Jordanią i Libanem. Syria odmówiła udziału w jakichkolwiek konsultacjach w sprawie porozumienia z Izraelem. Konsultacje prowadzone przez Jarringa były niezwykle trudne, gdyż delegacja izraelska nalegała na jak najszybsze rozpoczęcie bezpośrednich rozmów pokojowych twierdząc, że żadne ustępstwa terytorialne nie mogą być poczynione zanim nie powstanie perspektywa uzyskania trwałego pokoju. Natomiast państwa arabskie popierane przez Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich utrzymywały, że bezpośrednie rozmowy z Izraelem mogą rozpocząć się dopiero po wycofaniu jego wojsk z zajętych terenów. Impas w negocjacjach doprowadził do zerwania konsultacji przez państwa arabskie. W rezultacie komunistyczne państwa Europy Wschodniej (z wyjątkiem [[Rumunia|Rumunii]]) zerwały stosunki dyplomatyczne z Izraelem<ref>{{cytuj stronę| url = http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=4574362| tytuł = Izrael. Historia.| data dostępu = 21 kwietnia 2008| autor = Encyklopedia PWN| język = en}}</ref>.
 
W październiku 1973 arabskie armie podjęły próbę odzyskania utraconych ziem, podejmując atak podczas najważniejszego święta judaizmu [[Jom Kippur]]. Wojna ta przeszła do historii pod nazwą [[Wojna Jom Kippur|Wojny Jom Kippur]].
Linia 214:
== Bibliografia ==
* Aloni, Shlomo (2001). ''Arab-Israeli Air Wars 1947-1982''. Osprey Aviation. ISBN 1-84176-294-6
* Bar-On, Mordechai, Morris, Benny i Golani, Motti (2002). Reassessing Israel's Road to Sinai/Suez, 1956: A "Trialogue"„Trialogue”. In Gary A. Olson (Ed.). ''Traditions and Transitions in Israel Studies: Books on Israel, Volume VI'' (str. 3-42). SUNY Press. ISBN 0-7914-5585-8
* Bard, Mitchell G. (2002). ''The Complete Idiot's Guide to Middle East Conflict''. Alpha books. ISBN 0-02-864410-7
* Black, Ian (1992). ''Israel's Secret Wars: A History of Israel's Intelligence Services''. Grove Press. ISBN 0-8021-3286-3
Linia 227:
* Gelpi, Christopher (2002). ''Power of Legitimacy: Assessing the Role of Norms in Crisis Bargaining''. Princeton University Press. ISBN 0-691-09248-6
* Hammel, Eric (1992). ''Six Days in June: How Israel Won the 1967 Arab-Israeli War''. Simon & Schuster. ISBN 0-7434-7535-6
* Hussein of Jordan (1969). ''My "War"„War” with Israel''. London: Peter Owen. ISBN 0-7206-0310-2
* Hopwood, Derek (1991). ''Egypt: Politics and Society''. London: Routledge. ISBN 0-415-09432-1
* Koboril, Iwao i Glantz, Michael H. (1998). ''Central Eurasian Water Crisis''. United Nations University Press. ISBN 92-808-0925-3