Wikipedia

Jan I Olbracht: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
← poprzednia edycjanastępna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 59:
Od [[1467]] roku, tak jak pozostali bracia, królewicz zdobywał wiedzę pod okiem [[Jan Długosz|Jana Długosza]]. Na postępowanie młodego Jana Olbrachta wpłynął także przebywający w stolicy, [[włochy|włoski]] [[humanizm|humanista]], [[Filip Kallimach]], który zaprzyjaźnił się z nim. Wielokrotnie udowadniał swój talent podczas nauki, opanował [[Łacina|łacinę]]. Poznał dorobek przemijającego średniowiecza oraz wczesnego [[renesans]]u. Edukację zakończył około [[1474]] roku i rozpoczął aktywność w polityce u boku ojca, z którym uczestniczył w objazdach kraju i sejmach. W latach [[1486]]–[[1490]] pełnił funkcję [[Namiestnik (przywódca)|namiestnika]] królewskiego na [[Województwo ruskie|Rusi]], gdzie odznaczył się, pokonując w [[1487]] roku [[Tatarzy|Tatarów]] [[Bitwa pod Kopystrzynem|pod Kopystrzynem]]. Rozpoczął on tworzenie tzw. [[obrona potoczna|obrony potocznej]] kresów południowo-wschodnich [[Wielkie Księstwo Litewskie|Wielkiego Księstwa Litewskiego]] przed Tatarami i [[Turcy osmańscy|Turkami]].
 
=== Walki o tron węgierski lol ===
Po śmierci [[Maciej Korwin|Macieja Korwina]], króla [[Węgry|Węgier]], o tron węgierski współzawodniczyli Jan Olbracht oraz jego brat [[Władysław II Jagiellończyk|Władysław]], król [[Czechy|Czech]]. Zarówno Kazimierz Jagiellończyk, jak i [[szlachta]] węgierska woleliolowoleli na tronie zdolnego Olbrachta, niż uległego i chwiejnego Władysława, popieranego przez [[magnat]]erię. [[7 czerwca]] [[1490]] roku został on obwołany przez szlachtę na sejmie elekcyjnym w [[Rokos]] królem Węgier. Mimo to magnateria zakwestionowała [[Wolna elekcja|elekcję]] i obrała królem Władysława, co doprowadziło do wojny domowej pomiędzy braćmi. Działania wojenne prowadzono na terenie dzisiejszej [[Słowacja|Słowacji]]. Na mocy pokoju w [[Koszyce|Koszycach]] z lutego [[1491]] roku Jan Olbracht miał zrezygnować ze starań o tron węgierski, w zamian za co miał otrzymać od brata [[księstwo głogowskie]], [[Oleśnica|Oleśnicę]] i [[Opawa|Opawę]] na [[Śląsk]]u. Mimo to królewicz pozostał na Węgrzech i na wieść o chorobie Władysława w połowie 1491 roku zerwał pokój i wznowił walki. Zlekceważył nawet sprzeciw ojca, który nakazał mu powrót do Polski. Ostatecznie został rozgromiony w [[Bitwa pod Preszowem|bitwie pod Preszowem]] (styczeń [[1492]]). Po zdobyciu miasta Jan Olbracht dostał się do niewoli Władysława. Brat przyjął go jednak gościnnie, a w końcu odesłał do Polski. Mimo wszystko Władysław pozostawił Olbrachtowi obiecany w Koszycach [[Głogów]], który ten utrzymał do roku [[1498]], gdy przekazał [[księstwo]] bratu, [[Zygmunt I Stary|Zygmuntowi]].
 
== Panowanie ([[1492]]–[[1501]]) ==
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_I_Olbracht”