Wikimedia Foundation: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
WP:SK, dr. mer.
WP:SK, drobne redakcyjne
Linia 10:
|kod mapy = San Francisco
}}
'''Wikimedia Foundation Inc.''' (WMF) – organizacja typu ''non-profit'' z siedzibą w [[San Francisco]], zarządzająca serwisami internetowymi typu [[wiki]] o [[Otwarta treść|otwartej treści]]. Prowadzi [[Wikipedia|Wikipedię]], jedną z najpopularniejszych witryn internetowych<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Alexa Top 500 Global Sites|url = http://www.alexa.com/topsites |data dostęputytuł = 2015-06-04Alexa Top 500 Global Sites |opublikowany = alexa.com |język = en |data dostępu = 2015-06-04}}</ref>, oraz „projekty siostrzane” Wikipedii: słownik o nazwie [[Wikisłownik]] (''Wiktionary''), zbiór cytatów [[Wikicytaty]] (''Wikiquote''), serwis z podręcznikami [[Wikibooks]], serwis z tekstami źródłowymi [[Wikiźródła]] (''Wikisource''), serwis informacyjny [[Wikinews]], serwis turystyczny [[Wikipodróże]] (''Wikivoyage''), repozytorium mediów [[Wikimedia Commons]], serwis gromadzący dane [[Wikidane]] (''Wikidata'') oraz katalog gatunków biologicznych – [[Wikispecies]]. Organizacja została założona przez [[Jimmy Wales|Jimmy'egoJimmy’ego Walesa]] w 2003 w celu finansowania Wikipedii i jej „projektów siostrzanych”<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas|url = http://www.telegraph.co.uk/finance/newsbysector/mediatechnologyandtelecoms/3399843/Wikipedia-founder-Jimmy-Wales-goes-bananas.html |datatytuł dostępu= Wikipedia founder Jimmy Wales goes bananas |autor = 2015-06-04Rupert Neate |opublikowany = telegraph.co.uk|autor = Rupert Neate|data = 2008-11-07 |język = en |data dostępu = 2015-06-04}}</ref>.
 
W 2016 fundacja zatrudniazatrudniała ok. 300 pracowników i osiągnęła dochódprzychody rzędu 50 milionów USD. Przewodniczącym rady powierniczej (zarządu) jest Patricio Lorente, a dyrektor wykonawczą jest [[Lila Tretikov]].
 
== Historia ==
[[Plik:New Wikimedia Foundation Office 14.jpg|thumb|Siedziba Wikimedia Foundation w San Francisco]]
20 czerwca 2003 Jimmy Wales ogłosił decyzję o założeniu fundacji utrzymującej Nupedię i Wikipedię. Siedzibą fundacji został [[St. Petersburg (Floryda)|St. Petersburg na Florydzie]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikipedia-l/2003-June/010743.html |tytuł = Announcing Wikimedia Foundation |autor = Jimmy Wales|data dostępu = 2015-06-05|opublikowany = lists.wikimedia.org |język = en |data dostępu = 2015-06-05}}</ref>. Nazwa Wikimedia została zaproponowana przez Sheldona Ramptona na anglojęzycznej liście dyskusyjnej Wikipedii w marcu 2003. Nieco później Daniel Mayer zarejestrował domeny wikimedia.org i wikimediafoundation.org. Wraz z ogłoszeniem powstania Wikimedia Foundation, Jimmy Wales oznajmił przekazanie prawa własności do domen Wikipedii, Wikisłownika i Nupedii na rzecz Wikimedia Foundation. Również prawa autorskie do wszystkich materiałów związanych z tymi projektami, które zostały stworzone przez pracowników [[Bomis (spółka internetowa)|Bomisu]] lub samego Walesa, stały się własnością Wikimedia Foundation. Sprzęt komputerowy, na którym działają projekty Wikimedia, został przekazany Wikimedia Foundation.
 
25 września 2007 rada powiernicza postanowiła, że nową siedzibą fundacji będzie [[San Francisco]]. Decyzję tę uzasadniono usytuowaniem podobnych organizacji, potencjalnych partnerów, wyspecjalizowanym rynkiem pracy oraz lepszą i tańszą komunikacją międzynarodową (szczególnie z rozwijającymi się krajami azjatyckimi)<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.sfgate.com/business/article/Wikimedia-abandons-Florida-for-San-Francisco-2497704.php |tytuł = Wikimedia abandons Florida for San Francisco |autor = Ryan Kim|data dostępu = 2015-06-05|opublikowany = sfgate.com |język = en |data dostępu = 2015-06-05}}</ref>.
 
== Działalność ==
Linia 26:
 
== Projekty i inicjatywy ==
[[Plik:Wikimedia logo family complete-2013.svg|thumb|Projekty Wikimedia]]
Oprócz Wikipedii, fundacja prowadzi działalność innych wiki, które następują darmowy model zawartości z ich głównym celem jest rozpowszechnianie wiedzy. Obejmują one:
 
{| style="margin-top: 2em"
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikibooks-logo.svg|50px|Wikibooks logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikibooks]]<br />'''Opis:''' zbiór podręczników<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikibooks.org wikibooks.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikinews-logo.svg|50px|Wikinews logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikinews]]<br />'''Opis:''' [[gazeta]] online<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikinews.org wikinews.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikispecies-logo.svg|50px|Wikispecies logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikispecies]]<br />'''Opis:''' taksonomiczny katalog gatunków<br />'''strona WWW:''' [http://species.wikimedia.org wikimedia.org]
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikidata-logo.svg|50px|Wikidata logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikidane|Wikidata]]<br />'''Opis:''' [[baza wiedzy]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikidata.org wikidata.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikipedia-logo-v2.svg|50px|Wikipedia logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' Wikipedia<br />'''Opis:''' wolna [[encyklopedia]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikipedia.org wikipedia.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikiversity-logo.svg|50px|Wikiversity logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikiversity]]<br />'''Opis:''' zbiór ćwiczeń i szkoleń, a także posłużyć jako punkt hostingu celu koordynacji badań.<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikiversity.org wikiversity.org]
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Commons-logo.svg|50px|Wikimedia Commons logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikimedia Commons]]<br />'''Opis:''' Repozytorium obrazów, dźwięków, filmów i ogólnych mediach.<br />'''strona WWW:''' [http://commons.wikimedia.org commons.wikimedia.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikiquote-logo.svg|50px|Wikiquote logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikicytaty|Wikiquote]]<br />'''Opis:''' zbiór cytatów<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikiquote.org wikiquote.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikivoyage-logo.svg|50px|Wikivoyage logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikipodróże|Wikivoyage]]<br />'''Opis:''' [[przewodnik turystyczny]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikivoyage.org wikivoyage.org]
|-
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikimedia Community Logo.svg|50px|Wikimedia Meta logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' Meta-Wiki<br />'''Opis:''' centralna koordynacja wszystkich projektów Wikimedia.<br />'''strona WWW:''' [http://meta.wikimedia.org meta.wikimedia.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wikisource-logo.svg|50px|Wikisource logo]]
| style="vertical-align: top; padding-right: 3em; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikiźródła|Wikisource]]<br />'''Opis:''' [[biblioteka cyfrowa]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wikisource.org wikisource.org]
| style="vertical-align: top; padding-top: 5px; padding-right: 1em; width: 5%" | [[Plik:Wiktionary-logo.svg|50px|Wiktionary logo]]
| style="vertical-align: top; padding-bottom: 3em; width: 28%" | '''Nazwa:''' [[Wikisłownik|Wiktionary]]<br />'''Opis:''' [[słownik]] online i [[tezaurus]]<br />'''strona WWW:''' [http://www.wiktionary.org wiktionary.org]
|}
 
== Partnerzy ==
[[Plik:Wikimedia chapters existing and regional user groups.svg|thumb|upright=1.3|{{Legenda|#000075|Chaptery (na niebiesko)||}}
{{Legenda|#0F7001|Grupy użytkowników Wikimedia skupiające się na określonym terytorium (na zielono)}}
]]
Wikimedia Foundation współpracuje z kilkudziesięcioma organizacjami należącymi do ruchu Wikimedia. Nie są to jednak [[Oddział przedsiębiorstwa|oddziały]] WMF przez nią zarządzane, lecz partnerzy, którzy zawarli umowy precyzujące zasady współpracy między nimi a Wikimedia Foundation. Model partnerski WMF przewiduje cztery typy organizacji partnerskich:
* ''chaptery'' – [[Osoba prawna|osoby prawne]] typu ''non-profit'' reprezentujące ruch Wikimedia i współdziałające w celach określonych globalnie, prowadzące działalność skupioną na określonym terytorium. Ich nazwa składa się z członu „Wikimedia” oraz nazwy geograficznej (narodowej lub węższej). Mogą one używać znaków towarowych należących do Wikimedia Foundation i uczestniczą w zbiórce funduszy prowadzonej przez WMF<ref name=":0">{{Cytuj |tytuł=Wikimedia movement affiliates/Models |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_movement_affiliates/Models}}</ref>. W marcu 2016 było 41 ''chapterów'', w tym [[Wikimedia Polska]]<ref>{{Cytuj |tytuł=Wikimedia chapters - Meta |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_chapters}}</ref>,
* organizacje tematyczne – osoby prawne typu ''non-profit'' reprezentujące ruch Wikimedia; ich działalność dotyczy określonego tematu, który niekoniecznie związany jest z obszarem geograficznym. Mają takie same prawa do wykorzystywania znaków towarowych WMF i uczestnictwa w zbiórce funduszy co ''chaptery''<ref name=":0" />. W marcu 2016 była jedna organizacja tematyczna<ref>{{Cytuj |tytuł=Wikimedia thematic organizations - Meta |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_thematic_organizations}}</ref>;
* grupy użytkowników – grupy wolontariuszy z wyznaczonymi osobami kontaktowymi, pracujące nad wspólnymi projektami. Podstawową ich cechą jest łatwość zakładania i prowadzenia. Mają ograniczone prawo użycia znaków towarowych WMF, nie muszą być wyposażone w osobowość prawną<ref name=":0" />. W marcu 2016 było 55 grup użytkowników<ref>{{Cytuj |tytuł=Wikimedia user groups - Meta |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_user_groups}}</ref>,
* partnerzy ruchu – organizacje podzielające wartości wyznawane przez uczestników ruchu Wikimedia, aktywnie wspierające działalność ruchu, mające ograniczone użycia znaków towarowych WMF. W marcu 2016 trwały prace nad utworzeniem tej kategorii partnerów Wikimedia Foundation<ref name=":0" />.
 
Linia 72 ⟶ 73:
[[Plik:Patricio Lorente 2.jpg|thumb|Patricio Lorente, przewodniczący Rady Powierniczej od 2015]]
[[Plik:Wikimania 2015 - 1479 - Board QA.jpg|thumb|Rada Powiernicza na sesji pytań i odpowiedzi w czasie [[Wikimania|Wikimanii 2015]]]]
Na czele Fundacji stoi Rada Powiernicza. W jej skład wchodzi dziesięć osób: fundator ([[Jimmy Wales]]), dwóch członków wybranych przez ''chaptery'' i organizacje tematyczne, trzech nominowanych przez społeczność Wikimedia w drodze głosowania (wśród nich [[Dariusz Jemielniak]], kadencja 2015–2017) oraz czterech dokooptowanych przez Radę ze względu na kompetencje (wśród nich [[Guy Kawasaki]], kadencja 2015–2016)<ref>{{Cytuj |tytuł=Rada Powiernicza Wikimedia Foundation |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees/pl&oldid=15391392}}</ref>. Od lipca 2015 przewodniczącym Rady jest Patricio Lorente<ref>{{Cytuj |tytuł=Board of Trustees |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=wikimediafoundation.org |url=https://wikimediafoundation.org/w/index.php?title=Board_of_Trustees&diff=prev&oldid=102702}}</ref>.
 
W styczniu 2016 Rada dokooptowała [[Arnnon Geshuri|Arnnona Geshuriego]], zarządzającego działem [[Zasoby ludzkie|HR]] [[Tesla Motors]]<ref>{{Cytuj |tytuł=Kelly Battles and Arnnon Geshuri join Wikimedia Foundation Board of Trustees |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=blog.wikimedia.org |url=https://blog.wikimedia.org/2016/01/05/new-wikimedia-foundation-trustees/}}</ref>. W tym samym miesiącu [[Społeczność wikipedystów|społeczność wolontariuszy]] wystosowała petycję przeciwko wyborowi Rady. Była to reakcja na informacje o związkach Geshuriego z aferą płacową w [[Dolina Krzemowa|Dolinie Krzemowej]] i niewyjaśnione usunięcie [[James Heilman|Jamesa Heilmana]] z Rady<ref>{{Cytuj |tytuł=Wikipedia just turned 15 years old. Will it survive 15 more? |data=2016-01-23 |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=dailyherald.com |url=https://www.dailyherald.com/article/20160123/business/160129993/}}</ref>. Geshuri zrezygnował pod koniec stycznia 2016<ref>{{Cytuj |tytuł=Wikipedia editors sign vote of no confidence |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=bbc.com |url=http://www.bbc.com/news/technology-35411208 |język=en}}</ref>.
 
Funkcjonuje także kilka gremiów doradczych, podległych Radzie Powierniczej, m.in. ''Funds Dissemination Committee'' (opiniuje plany budżetowe<ref>{{Cytuj |tytuł=Funds Dissemination Committee/Framework for the Creation and Initial Operation of the FDC |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Grants:APG/Funds_Dissemination_Committee/Framework_for_the_Creation_and_Initial_Operation_of_the_FDC}}</ref>), ''Affiliations Committee'' (rekomenduje przyjęcie organizacji do grona partnerów WMF<ref>{{Cytuj |tytuł=Affiliations Committee |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=meta.wikimedia.org |url=https://meta.wikimedia.org/wiki/Affiliations_Committee}}</ref>) i ''Advisory Board'' (grono ekspertów wspomagających członków Rady Powierniczej<ref>{{Cytuj |tytuł=Advisory Board |data dostępu=2016-03-11 |opublikowany=wikimediafoundation.org |url=https://wikimediafoundation.org/wiki/Advisory_Board}}</ref>).
 
{{Przypisy|2}}
Linia 82 ⟶ 83:
== Linki zewnętrzne ==
{{Siostrzane projekty
| news = Wikimedia
| meta = Wikimedia Foundation
| commons = Category:Wikimedia Foundation
}}
* [[wmf:Strona główna|Serwis internetowy Wikimedia Foundation]]