Ahmad Hasan al-Bakr: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
cd rozbudowy
dalsza rozbudowa, porządkowanie i korekty redakcyjne
Linia 48:
W rok po zamachu, podejrzany o prowadzenie działalności antyrządowej, został zmuszony do odejścia z armii. Wkrótce po przymusowym zakończeniu służby objął funkcję przewodniczącego militarnego wydziału [[partia Baas|irackiej partii Baas]]<ref>{{cytuj książkę | autor = al-Marashi, Ibrahim; Salama| tytuł = Iraq's Armed Forces: an Analytical History| wydawca = Routledge| miejsce = | rok = 2008 | strony = 92| isbn = 978-0-415-40078-7}} </ref>.
 
Brał udział w organizacji [[Zamach stanu w Iraku (luty 1963)|zamachu stanu w lutym 1963]], podczas którego rząd Abd al-Karima Kasima został obalony, a on sam - zamordowany<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...'', s. 84.</ref>. Władzę w Iraku objęła partia Baas<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 91-92.</ref>, a [[Ahmad Hasan al-Bakr]] został wiceprezydentem kraju; prezydenturę baasiści oddali w ręce bardziej znanego i doświadczonego gen. [[Abd as-Salam Arif|Abd as-Salama Arifa]]<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 94.</ref>. Al-Bakr został następnie również premierem. Za jego wiedzą i pod jego kierunkiem partia Baas przeprowadziła zmasowane represje przeciwko innym partiom lewicowym, w szczególności [[Iracka Partia Komunistyczna|Irackiej Partii Komunistycznej]]. W ich toku ponad 10 tys. działaczy zostało zamordowanych, a ponad 100 tys. uwięzionych<ref name=":3">Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...'', s. 117.</ref>.
 
Ahmad Hasan al-Bakr zgromadził wokół siebie grupę zwolenników wywodzących się, podobnie jak on sam, z [[Tikrit|Tikritu]]<ref name=":2">Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 109.</ref>. W organizacji szybko doszło jednak do wewnętrznego konfliktu między frakcją radykalną, której przewodził [[Ali Salih as-Sadi]], a stronnictwem umiarkowanym, do którego należał al-Bakr. Wewnętrzne spory w partii wykorzystał gen. Abd as-Salam Arif, przeprowadzając kolejny [[Zamach stanu w Iraku (listopad 1963)|przewrót]] i przejmując całą władzę w swoje ręce<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 93.</ref>. Al-Bakr, podobnie jak inni czołowi baasiści, stracił stanowisko<ref name=":2" />. Nadal był natomiast członkiem ścisłego kierownictwa irackiej partii Baas<ref name=":8">Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 111.</ref>.
 
Wiosną 1968 w domu al-Bakra odbyło się spotkanie czołowych baasistów i wpływowych oficerów o nacjonalistycznych poglądach z przedstawicielem prezydenta [[Abd ar-Rahman Arif|Abd ar-Rahmana Arifa]], który prosił partię Baas o wsparcie rządu [[Tahir Jahja|Tahira Jahji]]. Organizacja nie zgodziła się wesprzeć rządu. Kilka tygodni później al-Bakr i czterech innych baasistów wystosowali jednak do Jahji apel o rekonstrukcję rządu, by stał się on gabinetem jedności narodowej<ref><span data-ve-clipboard-keyname="0.40998722870583015-0:8">&nbsp;< /span>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 111.
</ref>.
 
=== Dojście do władzy ===
Wobec faktu, iż próby odzyskania władzy inną drogą zawiodły, w lipcu 1968 roku iracka partia Baas zorganizowała kolejny zamach stanu. Baasiści nawiązali kontakt z wpływowymi oficerami, którzy dotąd byli lojalni wobec prezydenta, jednak rozczarowali się co do niego. Pozyskali w ten sposób do spisku kierującego Wywiadem Wojskowym [[Abd ar-Razzak an-Najif|Abd ar-Razzaka an-Najifa]], dowódcę [[Gwardia Republikańska (Irak)|Gwardii Republikańskiej]] [[Ibrahim Abd ar-Rahman Dawud|Ibrahima Abd ar-Rahmana Dawuda]] oraz dowódcę 10 brygady pancernej [[Sadun Ghajdan|Saduna Ghajdana]]. Ten ostatni w dniu 17 lipca 1968 wprowadził al-Bakra, Hardana at-Tikritiego oraz [[Salih Mahdi Ammasz|Saliha Mahdiego Ammasza]] do dowództwa 10 brygady pancernej. Pucz nie spotkał się z żadnym oporem<ref name=":4">Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 112-114.
</ref>. Dotychczasowy prezydent [[Abd ar-Rahman Arif]] został wygnany z kraju i udał się do [[Londyn]]u.
 
Po tym wydarzeniu al-Bakr stał się najpotężniejszym politykiem w Iraku<ref name=":0" />, co wynikało z jego wieku (był najstarszy w nowej elicie władzy), doświadczenia i faktu, że jako jedyny działał przed 1958 w ruchu Wolnych Oficerów i jako jedyny przed tą datą dosłużył się wysokiego stopnia wojskowego<ref name=":5">Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 116.</ref>. 18 lipca objął urząd prezydenta<ref name=":4" />.

=== Prezydent Iraku ===

==== Konsolidacja władzy ====
Pierwszym premierem po zamachu został [[Abd ar-Razzak an-Najif]], jednak 30 lipca 1968 baasiści zmusili go do rezygnacji<ref><span data-ve-clipboard-key="0.7048530899155959-0">&nbsp;</span>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 114-115.
</ref>. Wówczas szefem rządu został al-Bakr. W jego gabinecie znalazło się czternastu polityków partii Baas, dziewięciu niezależnych nacjonalistów i trzech [[Kurdowie|Kurdów]]. Prawdziwym ośrodkiem władzy była jednak Rada Rewolucyjnych Dowódców kierowana również przez al-Bakra<ref name=":5" />. Jej członkowie sprawowali kolegialnie władzę dyktatorską<ref name=":6">Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 118.</ref>. W tym samym roku Ahmad Hasan al-Bakr usynowił swojego kuzyna Saddama Husajna i mianował go swoim zastępcą w strukturach partyjnych<ref name=":0" />.
 
W celu umocnienia władzy, od jesieni 1968 roku irackie służby specjalne przeprowadziły na szeroką skalę serię czystek, w rezultacie których aresztowano wiele osób, które w mniemaniu partii Baas mogły przedstawiać dla niej zagrożenie. W szczególności usunięto ze stanowisk w armii i służbach bezpieczeństwa oficerów uznanych za nielojalnych, zastępując ich niedoświadczonymi politykami partii Baas<ref name=":3" />. Do każdego oddziału skierowano partyjnego aktywistę spełniającego obowiązki komisarza politycznego; o obsadzie tych stanowisk decydowali al-Bakr i Saddam Husajn<ref name=":7">Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 119-121.</ref>. Ponownie zaatakowano również partie opozycyjne, zarówno lewicowe, jak i prawicowe. Do końca 1968 aresztowano kilkuset oficerów, czterdziestu zagranicznych biznesmenów i liczną grupę polityków, w tym komunistów, naserystów i sympatyków syryjskiej gałęzi partii Baas, z którą organizacja iracka była skłócona. Część z tych ludzi została następnie skazana na śmierć i publicznie stracona lub zmarła w więzieniu (albo krótko po zwolnieniu) wskutek tortur<ref name=":6" />. Kolejna fala represji przeciwko Irackiej Partii Komunistycznej, podczas której wskutek tortur zmarło kilku jej czołowych działaczy, nastąpiła w 1971<ref><span data-ve-clipboard-key="0.04158147160814207-0"> </span><span class="" data-ve-clipboard-key="0.03709738114538563-0"> </span>Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 142.</ref>. Szczególny rozgłos otrzymałmiał natomiast odkryty przez Saddama Husajna tzw. ''syjonistyczny spisek''. Dla wielu [[Żydzi|Żydów]], obwinionych o współpracę z izraelskimi służbami specjalnymi na placach Bagdadu zostały zbudowane szubienice i rozpoczęły się publiczne egzekucje. Ogromne tłumy ludzi tańczących na ulicach świętowały wyroki śmierci dla ''zdrajców''<ref>Перейти к: 1 2 Ефим Шуман. Саддам Хусейн: на вершине власти. НЕМЕЦКАЯ ВОЛНА (29.01.2003). Архивировано из первоисточника 11 августа 2011.</ref>.
 
Bardzo szybko pozycji al-Bakra w elicie władzy zaczęli zagrażać jego wieloletni współpracownicy, razem z nim kierujący zamachem stanu w lipcu 1968 - Salih Mahdi Ammasz oraz Hardan at-Tikriti. Każdy z nich posiadał pewne wsparcie wojska i mógł stanowić dla al-Bakra realną konkurencję w walce o władzę. Ammasz i at-Tikriti zwalczali się jednak nawzajem, każdy z nich chciał, by kierowane przez niego ministerstwo (odpowiednio - resort spraw wewnętrznych i obrony) miało jak najszersze kompetencje i każdy, wbrew drugiemu, tworzył własne organizacje paramilitarne. Al-Bakr budował swoją pozycję w oparciu o aparat partyjny oraz o służby bezpieczeństwa (Narodowe Biuro Bezpieczeństwa), które nadzorował lojalny wobec niego Saddam Husajn<ref name=":7" />.
 
W 1969, Ahmad Hasan al-Bakr uzyskał na partyjnym kongresie reelekcję do Przywództwa Regionalnego irackiej partii Baas. Na kongresie tym doszło do niemal całkowitej wymiany przywództwa partyjnego. Poza Salihem Mahdim Ammaszem i al-Bakrem weszli do niego niemal wyłącznie świeccy działacze sunniccy, zawdzięczający swoją pozycję w organizacji protekcji Saddama Husajna oraz al-Bakra<ref name=":7" />. Proces walk o władzę w kierownictwie irackiej partii Baas może być rekonstruowany jedynie częściowo z uwagi na tajność działań organów partyjnych i państwowych. Ich dokumenty nigdy nie zostały upublicznione<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 134.</ref>. W latach 1969-1970 al-Bakr przy pomocy Saddama Husajna ostatecznie pozbył się najpoważniejszych konkurentów. W 1969 Ammasz i at-Tikriti zostali pozbawieni stanowisk wicepremierów (stanowiska te zostały zlikwidowane) oraz stanowisk ministerialnych i mianowani wiceprezydentami. W roku następnym at-Tikritiego oskarżono o zablokowanie interwencji irackiej po stronie palestyńskich organizacji zbrojnych podczas wydarzeń [[Czarny Wrzesień|Czarnego Września]] w Jordanii. Wojskowy został zmuszony do opuszczenia kraju, a w 1971 zamordowany. Ammasza mianowano natomiast w 1971 ambasadorem Iraku w ZSRR<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P.: ''Iraq...,'' s. 135.</ref>.
W polityce wewnętrznej Ahmad Hasan al-Bakr kontynuował linię polityczną obalonego prezydenta Abd ar-Rahmana Arifa (nakreśloną wcześniej przez jego poprzednika i brata Abd as-Salama Arifa). Nie zdecydował się ani na dalsze nacjonalizacje prywatnych przedsiębiorstw, ani na rewizję polityki związanej z wydobyciem ropy naftowej. Bez zmian pozostały również relacje z innymi krajami arabskimi<ref name=":7" />. Trudne okazały się natomiast relacje z rządzoną od marca 1963 przez partię Baas Syrią. Według przywódców syryjskiego oddziału partii przywódcy Iraku nie zasługiwali na zaufanie<ref>{{Cytuj książkę | autor = Tripp Ch.| tytuł = Historia Iraku| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 249| isbn = 9788305135672}}</ref>. Równocześnie iracki oddział partii był dalece mniej radykalny, niż struktury syryjskie kierowane od [[Zamach stanu w Syrii (1966)|zamachu stanu w 1966]] przez radykalnego socjalistę [[Salah Dżadid|Salaha Dżadida]]. Ostateczną przyczyną zerwania współpracy między organizacjami było przybycie do Bagdadu [[Michel Aflak|Michela Aflaka]], twórcy [[Baasizm|baasizmu]] wyeliminowanego z syryjskiej elity władzy w 1966, w 1968. Odtąd obydwie partie funkcjonowały równolegle, każda posiadała własne Przywództwo Narodowe aspirujące do przewodzenia w ruchu baasistowskim w całym świecie arabskim. Obydwie organizacje atakowały się wzajemnie propagandowo i zarzucały sobie zdradę idei baasizmu. Do pewnej poprawy w tej kwestii doszło po 1970, gdy drogą kolejnego [[Zamach stanu w Syrii (1970)|zamachu stanu]] władzę w Syrii przejął bardziej umiarkowany w poglądach [[Hafiz al-Asad]]<ref>Ch. Tripp, ''Historia Iraku'', s. 249.</ref>.
 
==== Polityka wewnętrzna al-Bakra w latach 1968-1973 ====
Wcześniej, w 1969, Ahmad Hasan al-Bakr uzyskał na partyjnym kongresie reelekcję do Przywództwa Regionalnego irackiej partii Baas. Na kongresie tym doszło do niemal całkowitej wymiany przywództwa partyjnego. Poza Salihem Mahdim Ammaszem i al-Bakrem weszli do niego niemal wyłącznie świeccy działacze sunniccy, zawdzięczający swoją pozycję w organizacji protekcji Saddama Husajna oraz al-Bakra<ref name=":7" />.
W polityce wewnętrznej Ahmad Hasan al-Bakr kontynuował linię polityczną obalonego prezydenta Abd ar-Rahmana Arifa (nakreśloną wcześniej przez jego poprzednika i brata Abd as-Salama Arifa). Nie zdecydował się ani na dalsze nacjonalizacje prywatnych przedsiębiorstw, ani na rewizję polityki związanej z wydobyciem ropy naftowej<ref name=":7" />.
 
Al-Bakr dokończył reformę rolną, zainicjowaną jeszcze przez rząd Abd al-Karima Kasima. W 1969 ogłosił, że odszkodowania dla wywłaszczanych właścicieli ziemskich, wbrew poprzednim ustaleniom, nie zostaną wypłacone. Rząd opracował również bardziej złożony system rozdzielania ziemi, uwzględniający żyzność gleb, położenie i dostęp do wody. Do oficjalnego ukończenia reformy w 1972 na wsi nadal dominowała jednak wielka i średnia własność. Równocześnie znacząco poprawił się poziom życia na wsi, gdzie również znacząco poszerzono sieć szkół i placówek służby zdrowia. Razem z nimi powstawały komórki irackiej partii Baas<ref>Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 138-139.</ref>.
=== Jako prezydent ===
Rządy oparł na utworzonym w 1974 roku Narodowy Front Postępowy. Front skupiał Partię Baas, Partię Komunistyczną (do czasu jej rozbicia przez nacjonalistów), partie kurdyjskie - Partię Rewolucyjną i prorządowe sekcje [[Centrum (opcja polityczna)|centrowej]] [[Demokratyczna Partia Kurdystanu|Partii Demokratycznej]]<ref> Muhammad Faour. The Arab World After Desert Storm. Washington, D.C.: US Institute of Peace Press. 1993. s. 40-41</ref>. Okres jego rządów upłynął dla Iraku pod znakiem rozwoju gospodarczego i poprawy poziomu życia ludności. Przeprowadzono reformę ziemską polegającą na odebraniu ziemi posiadanej od wieków przez właścicieli ziemskich. Jednak, w drugiej połowie lat siedemdziesiątych Al-Bakr zaczął stopniowo tracić władzę na rzecz swojego kuzyna, Saddama Husajna, aż w końcu ustąpił z urzędu w 1979 roku. Oficjalnym powodem jego odejścia były "przyczyny zdrowotne". Zmarł w 1982 roku w niewyjaśnionych okolicznościach.
 
W 1972 rozpoczął się w Iraku proces [[nacjonalizacja|nacjonalizacji]] zachodnich firm paliwowych, które do tej pory miały monopol w Iraku. W wyniku nacjonalizacji w przeciągu dwóch lat dochody kraju z ropy wzrosły aż dziesięciokrotnie<ref>Malik s.44</ref>. AktywnieAhmad Hasan al-Bakr aktywnie przyczyniał się do modernizacji gospodarki kraju. Nadzorował także modernizację regionów wiejskich, mechanizację rolnictwa i dystrybucję ziemi. Jego zasługą są też znaczące przemiany w przemyśle energetycznym oraz w usługach publicznych, takich jak transport i edukacja. Mimo formalnie socjalistycznego charakteru partii Baas w kraju dominował [[wolny rynek]] wynikało to głównie z sunnickiego wyznania przedstawicieli rządu<ref>Malik s.43</ref>. Polityka ta poprawiła warunki życia nie tylko rządzącej elity ale także zwykłych obywateli. W 1974 r. na budownictwo mieszkaniowe przeznaczono dziewięciokrotnie wyższy nakład niż dwa lata wcześniej, na transport jedenastokrotnie a na inwestycje przemysłowe, zakłady, infrastrukturę i fabryki dwunastokrotnie. Znacznie poprawiał się też poziom życia<ref>Malik s.45-46</ref>. W połowie lat 70. Irak wykupił od firmy Karkar Electronics z [[San Francisco]] najnowocześniejsze w ówczesnym świecie radiotelefony. W ten sposób znacznie rozbudowano komunikację i łączność w kraju<ref>Malik s.92</ref>.
==== Gospodarka ====
1972 rozpoczął się w Iraku proces [[nacjonalizacja|nacjonalizacji]] zachodnich firm paliwowych, które do tej pory miały monopol w Iraku. W wyniku nacjonalizacji w przeciągu dwóch lat dochody ropy wzrosły aż dziesięciokrotnie<ref>Malik s.44</ref>. Aktywnie przyczyniał się do modernizacji gospodarki kraju. Nadzorował także modernizację regionów wiejskich, mechanizację rolnictwa i dystrybucję ziemi. Jego zasługą są też znaczące przemiany w przemyśle energetycznym oraz w usługach publicznych takich jak transport i edukacja. Mimo formalnie socjalistycznego charakteru partii Baas w kraju dominował [[wolny rynek]] wynikało to głównie z sunnickiego wyznania przedstawicieli rządu<ref>Malik s.43</ref>. Polityka ta poprawiła warunki życia nie tylko rządzącej elity ale także zwykłych obywateli. W 1974 r. na budownictwo mieszkaniowe przeznaczono dziewięciokrotnie wyższy nakład niż dwa lata wcześniej, na transport jedenastokrotnie a na inwestycje przemysłowe, zakłady, infrastrukturę i fabryki dwunastokrotnie. Znacznie poprawiał się też poziom życia<ref>Malik s.45-46</ref>. W połowie lat 70. Irak wykupił od firmy Karkar Electronics z [[San Francisco]] najnowocześniejsze w ówczesnym świecie radiotelefony. W ten sposób znacznie rozbudowano komunikację i łączność w kraju<ref>Malik s.92</ref>.
 
==== Polityka zagraniczna Iraku ====
WStosunki politycemiędzynarodowe wewnętrznejIraku w Ahmadokresie Hasanrządów al-BakrBakra kontynuowałbyły liniętrudne. politycznąOd obalonegopoczątku prezydentadrugiego Abdokresu ar-Rahmanarządów Arifapartii (nakreślonąBaas wcześniejw przezIraku jegoskomplikowane poprzednikabyły i[[Stosunki brata Abd asiracko-Salamasyryjskie|relacje Arifa).z Nie zdecydował się ani na dalsze nacjonalizacje prywatnych przedsiębiorstwSyrią]], anichociaż na rewizję polityki związanej z wydobyciem ropy naftowej. Bez zmian pozostałytam również, relacjeod zmarca innymi1963, krajami arabskimi<ref name=":7" />.rządzili Trudnepolitycy okazałyutożsamiający się natomiast relacje z rządzoną od marca 1963 przez partię Baas Syrią[[Baasizm|baasizmem]]. Według przywódców syryjskiego oddziału partii przywódcy Iraku, którzy już raz zdobyli i stracili władzę, nie zasługiwali na zaufanie<ref>{{Cytuj książkę | autor = Tripp Ch.| tytuł = Historia Iraku| wydawca = Książka i Wiedza| miejsce = Warszawa| rok = 2009| strony = 249| isbn = 9788305135672}}</ref>. Równocześnie iracki oddział partii był dalece mniej radykalny, niż struktury syryjskie kierowane od [[Zamach stanu w Syrii (1966)|zamachu stanu w 1966]] przez radykalnego socjalistę [[Salah Dżadid|Salaha Dżadida]]. Ostateczną przyczyną zerwania współpracy między organizacjami było przybycie do Bagdadu [[Michel Aflak|Michela Aflaka]], twórcy [[Baasizm|baasizmu]] wyeliminowanego z syryjskiej elity władzy w 1966, w 1968. Odtąd obydwie partie funkcjonowały równolegle, każda posiadała własne Przywództwo Narodowe aspirujące do przewodzenia w ruchu baasistowskim w całym świecie arabskim. Obydwie organizacje atakowały się wzajemnie propagandowo i zarzucały sobie zdradę idei baasizmu. Do pewnej poprawy w tej kwestii doszło po 1970, gdy drogą kolejnego [[Zamach stanu w Syrii (1970)|zamachu stanu]] władzę w Syrii przejął bardziej umiarkowany w poglądach [[Hafiz al-Asad]]<ref>Ch. Tripp, ''Historia Iraku'', s. 249.</ref>.
===== Świat arabski i Izrael =====
W 1978 roku w Iraku obradował kongres [[Liga Państw Arabskich|Ligi Arabskiej]]<ref>[http://www.syrianhistory.com/en/photos/1266 The Online Museum of Syrian History]</ref>. Złe pozostawały natomiast [[stosunki iracko-izraelskie|stosunki z Izraelem]]. Rząd tego kraju rozpoczął finansowanie [[Kurdowie|kurdyjskich]] [[separatyzm|separatystów]]<ref>Malik s.59-60</ref>. W 1973 roku Irak skierował dywizję wojsk na front syryjski w [[wojna Jom Kippur|wojnie Jom Kippur]]. Wojska te odegrały znaczącą rolę w walkach<ref name="id91">{{Cytuj książkę | autor = Ożarowski R.| tytuł = Ideologia na Bliskim Wschodzie| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego| miejsce = Gdańsk| rok = 2006| strony = 91 |isbn = 837326356X}}</ref>, chociaż ostatecznie zostały odparte przez Izrael<ref>Malik s.92-93</ref>. Mimo wspólnego udziału w wojnie relacje Iraku z [[Syria|Syrią]] i [[Egipt]]em nie były najlepsze. Rządy Syrii i Egiptu nie skonsultowały z Irakiem swoich planów wojennych, ani również nie uprzedziły o zawieszeniu broni. W rezultacie Irak nie zaakceptował dotyczącej zawieszenia broni rezolucji ONZ nr 338<ref name="id91"/>.
{{Osobny artykuł|Stosunki iracko-syryjskie}}
 
W 1969 roku z irackiej inicjatywy powstała [[Palestyna|palestyńska]] formacja zbrojna - [[Arabski Front Wyzwolenia]], podlegająca [[Partia Baas#Partia Baas w Iraku|irackiej partii Baas]]<ref>Jarząbek J.: ''Palestyńczycy na drodze do niepodległości. Rozwój, przemiany i kryzys ruchu narodowego''. Warszawa: TRIO, 2012, s. 137. ISBN 9788374363013.</ref>. Przywódcą grupy został Zajd Hajdar - zamieszkały w Iraku Palestyńczyk i członek tamtejszej partii Baas. Arabski Front Wyzwolenia był (i pozostaje dalej) jednym z członków [[Organizacja Wyzwolenia Palestyny|Organizacji Wyzwolenia Palestyny]]<ref name="ISLAM">{{cytuj książkę | tytuł = Historical Dictionary of Islamic Fundamentalism| strony = 32}}</ref>.
 
HusajnZ odpowiedzialnyniepokojem zadziałalność politykębaasistowskiego zagranicznąrządu krajuobserwowała podpisałJordania radzieckooraz Egipt, zwłaszcza po śmierci [[Gamal Abdel Naser|Gamala Abdel Nasera]] i objęciu urzędu prezydenta przez [[Anwar as-Sadat|Anwara as-Sadata]] w 1970<ref name=":9"><span data-ve-clipboard-key="0.32905118245188725-0">F</span>arouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 144.</ref>. Od 1967 Irak nie utrzymywał stosunków dyplomatycznych ze Stanami Zjednoczonymi, zaś w 1971 zerwał również kontakty z Wielką Brytanią. Jedynym państwem Europy Zachodniej, z którym Irak pozostawał w przyjaznych relacjach, była Francja<ref name=":9" />. Z Iranem Irak toczył spór o granicę na Szatt al-Arab; stosunki między tymi państwami w 1971 również zostały zerwane. Głównym partnerem Iraku był ZSRR<ref name=":9" />. Radziecko-iracki traktat o przyjaźni i współpracy, zapewniającegozapewniający wszechstronne radzieckie wsparcie dla reżimu irackiego, został podpisany w 1972. Sam al-Bakr był przeciwny nawiązaniu stosunków z ZSRR a według jednej z wersji w trakcie jednej z ostrych dyskusji na temat polityki zagranicznej, zdenerwowany Husajn miał wyciągnąć broń i strzelić w przedramię dyskutanta<ref>Malik s.40</ref>. Opierając się na wsparciu ZSRR, rząd [[nacjonalizacja|znacjonalizował]] przemysł naftowy i przezbroił iracką armię. Zainteresowane Bliskim Wschodem [[Stany Zjednoczone|Stany Zjednoczone Ameryki]] nie były zachwyconeniezadowolone radykalnymiz działaniamiradykalnej polityki irackiego rządu. W dodatku Irak, który w lutym 1972 roku podpisał układ z ZSRR (który był zbliżony do tych, które Związek Radziecki zawierał z krajami [[blok wschodni|bloku wschodniego]] zachwiał układ sił w regionie. W 1975 roku w ramach pogłębienia relacji z blokiem wschodnim, Irak zyskał status obserwatora w [[Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej|Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej]]<ref>Smolansky, Oleg; Smolansky, ''Bettie (1991). The USSR and Iraq: The Soviet Quest for Influence''. Duke University Press. s. 25. ISBN 978-0-8223-1116-4.</ref>. Układ z ZSRR spowodował pogorszenie relacji z USA, które spowodowałozdecydowały mającesię miejscem.in. finansować w latach 1973-1975 finansowanie przez CIA kurdyjskich rebeliantów walczących z rządem Baas<ref>Tripp, Charles (2010).'' A History of Iraq''. Cambridge University Press. s. 203. ISBN 978-0-521-87823-4.</ref>. Pod wpływem al -Bakra, Irak zdystansował się od ZSRR i rozpoczął proces poprawy stosunków z USA<ref>Maliks. 44</ref>. Niemniej jednak dzięki układowi z ZSRR, rząd uzyskał pozbył się wroga wewnętrznego - lokalnych komunistów którzy najlepiej zorganizowaną w państwach arabskich partią ([[Iracka Partia Komunistyczna]]). Działalność opozycyjna partii mogła doprowadzić do ingerencji Związku Radzieckiego w sprawy irackie, ku zadowoleniu baasistów, dzięki układowi z ZSRR Moskwa wpłynęła na komunistów, którzy zdecydowali się na wejście w tymczasowy sojusz z baasistami. Po długich debatach wewnątrzpartyjnych komuniści w 1974 roku weszli w skład Narodowego Frontu Postępowego przez co w pewien sposób zostali wchłonięci przez partię Baas i przestali liczyć się jako samodzielna partia<ref>Malik s.44-45</ref>.
 
W 1978 roku w Iraku obradował kongres [[Liga Państw Arabskich|Ligi Arabskiej]]<ref>[http://www.syrianhistory.com/en/photos/1266 The Online Museum of Syrian History]</ref>. Złe pozostawały natomiast [[stosunki iracko-izraelskie|stosunki z Izraelem]]. Rząd tego kraju rozpoczął finansowanie [[Kurdowie|kurdyjskich]] [[separatyzm|separatystów]]<ref>Malik s.59-60</ref>. W 1973 roku Irak skierował dywizję wojsk na front syryjski w [[wojna Jom Kippur|wojnie Jom Kippur]]. Wojska te odegrały znaczącą rolę w walkach<ref name="id91">{{Cytuj książkę | autor = Ożarowski R.| tytuł = Ideologia na Bliskim Wschodzie| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego| miejsce = Gdańsk| rok = 2006| strony = 91 |isbn = 837326356X}}</ref>, chociaż ostatecznie zostały odparte przez [[Izrael]]<ref>Malik s.92-93</ref>. Mimo wspólnego udziału w wojnie relacje Iraku z [[Syria|Syrią]] i [[Egipt]]em nie były najlepsze. Rządy Syrii i Egiptu nie skonsultowały z Irakiem swoich planów wojennych, ani również nie uprzedziły o zawieszeniu broni. W rezultacie Irak nie zaakceptował dotyczącej zawieszenia broni rezolucji ONZ nr 338<ref name="id91" />.
 
Na krótko po ustanowieniu bliższych relacji radziecko-irackich, rząd Stanów Zjednoczonych wraz z władcą [[Iran]]u opracował strategię osłabienia Iraku. Jednym z jej elementów było wsparcie Kurdów niechętnych wobec rządu. Kurdowie otrzymali wsparcie militarne (w postaci broni i doradców wojskowych) a także pieniężne. Zwycięstwo nad separatystami kurdyjskimi udało się osiągnąć dzięki podpisaniu 6 marca 1975 roku Umowy[[Porozumienie Algierskiejw Algierze (1975)|porozumienia w Algierze]] z [[Iran|irańskim]] [[Szach (władca)|szachem]] [[Mohammad Reza Pahlawi|Mohammadem Rezą Pahlawim]]. Iran w zamian za zrzeczenie się przez Irak prawa do części szlaku wodnego w Szatt al Arab wycofał swoje wsparcie dla Kurdów<ref>Malik s.74-75</ref>.
 
===== Relacje z Indiami i Pakistanem =====
Dobre relacje Ahmad Hasan al-Bakr nawiązał z rządzonymi przez [[Indira Gandhi|Indirę Gandhi]] [[Indie|Indiami]]<ref>Ghosh, Anjali (2009). India’s Foreign Policy. Pearson. s. 306–307. ISBN 978-8131710258.</ref>. Wrogie stosunki utrzymywał natomiast z [[Pakistan]]em. Gdy w lutym 1973 roku premier tego państwa, [[Zulfikar Ali Bhutto]] nakazał armii stłumić rebelię, do której doszło w [[Beludżystan (prowincja w Pakistanie)|Beludżystanie]], wojska pakistańskie miały rzekomo odkryć skład broni pochodzącej z Iraku<ref>[http://countrystudies.us/pakistan/20.htm US Country Studies. "Zulfikar Ali Bhutto" (PHP)]</ref>. Szach Iranu obawiający się rozprzestrzeniania się tendencji separatystycznych w irańskim Beludżystanie, wspomógł armię pakistańską<ref>[http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4182151.stm BBC, News page. "Pakistan risks new battlefront". BBC News]</ref>. Irak po raz kolejny wysłał na pomoc separatystom broń transportowaną poprzez porty Pakistanu<ref name="mylroie">Laurie Mylroie (20050844741698.). Study of Revenge: The First World Trade Center Attack and Saddam Hussein's War Against America. United States: Summary Publishing ltd. ISBN 0-8447-4169-8.</ref>. Pakistańskiej flocie udało się jednak zachować skuteczną blokadę portów<ref>Selig Harrison. In Afghanistan's Shadow: Baluch Nationalism and Soviet Temptation. Selig Harrison. ISBN 1-4128-0469-8.</ref>. Irak wsparł separatystów beludżystańskich, mając nadzieję na to że konflikt rozprzestrzeni się również wna głównymterytorium rywalu Iraku, IranieIranu. W 1973 roku, Irak dostarczył siłom beludżystańskim broń konwencjonalną oraz otworzył w Bagdadzie biuro Frontu Wyzwolenia Beludżystanu (BLF). Iracka operacja miała pozostać w tajemnicy, jednak jeszcze w 1973tym samym roku, została wykryta przez pakistańskie służby specjalne MI po tym jak jeden z przywódców separatystów, Akbar Bugati poinformował o broni przechowywanej w irackiej ambasadzie<ref name="mylroie" />. O północny 9 lutego 1973 roku, wojsko pakistańskie rozpoczęło operację zajęcia irackiej ambasady. Pakistańczykom udało się aresztować ambasadora, jego wojskowego attaché, i personel dyplomatyczny. Władze wykryły 300 [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|radzieckich]] pistoletów maszynowych z pięciotysięczną liczbą naboi i pokaźną kwotą finansową, miały być one rozprowadzone pośród grup separatystów w Beludżystanie. Bhutto, nakazał żandarmerii natychmiast wyrzucić z kraju irackiego ambasadora i jego personel, uznając irackich dyplomatów za persony non grata<ref name="mylroie" />.
 
Rządy oparł na utworzonym w 1974 roku Narodowy Front Postępowy. Front skupiał Partię Baas, Partię Komunistyczną (do czasu jej rozbicia przez nacjonalistów), partie kurdyjskie - Partię Rewolucyjną i prorządowe sekcje [[Centrum (opcja polityczna)|centrowej]] [[Demokratyczna Partia Kurdystanu|Partii Demokratycznej]]<ref> name=":10">Muhammad Faour. The Arab World After Desert Storm. Washington, D.C.: US Institute of Peace Press. 1993. s. 40-41</ref>. Okres jego rządów upłynął dla Iraku pod znakiem rozwoju gospodarczego i poprawy poziomu życia ludności. Przeprowadzono reformę ziemską polegającą na odebraniu ziemi posiadanej od wieków przez właścicieli ziemskich. Jednak, w drugiej połowie lat siedemdziesiątych Al-Bakr zaczął stopniowo tracić władzę na rzecz swojego kuzyna, Saddama Husajna, aż w końcu ustąpił z urzędu w 1979 roku. Oficjalnym powodem jego odejścia były "przyczyny zdrowotne". Zmarł w 1982 roku w niewyjaśnionych okolicznościach.
===== Relacje z USA i ZSRR =====
Husajn odpowiedzialny za politykę zagraniczną kraju podpisał radziecko-iracki traktat o przyjaźni i współpracy zapewniającego wszechstronne radzieckie wsparcie dla reżimu irackiego. Sam al-Bakr był przeciwny nawiązaniu stosunków z ZSRR a według jednej z wersji w trakcie jednej z ostrych dyskusji na temat polityki zagranicznej, zdenerwowany Husajn miał wyciągnąć broń i strzelić w przedramię dyskutanta<ref>Malik s.40</ref>. Opierając się na wsparciu ZSRR, rząd [[nacjonalizacja|znacjonalizował]] przemysł naftowy i przezbroił iracką armię. Zainteresowane Bliskim Wschodem [[Stany Zjednoczone|Stany Zjednoczone Ameryki]] nie były zachwycone radykalnymi działaniami irackiego rządu. W dodatku Irak, który w lutym 1972 roku podpisał układ z ZSRR (który był zbliżony do tych, które Związek Radziecki zawierał z krajami [[blok wschodni|bloku wschodniego]] zachwiał układ sił w regionie. W 1975 roku w ramach pogłębienia relacji z blokiem wschodnim, Irak zyskał status obserwatora w [[Rada Wzajemnej Pomocy Gospodarczej|Radzie Wzajemnej Pomocy Gospodarczej]]<ref>Smolansky, Oleg; Smolansky, ''Bettie (1991). The USSR and Iraq: The Soviet Quest for Influence''. Duke University Press. s. 25. ISBN 978-0-8223-1116-4.</ref>. Układ z ZSRR spowodował pogorszenie relacji z USA które spowodowało mające miejsce w latach 1973-1975 finansowanie przez CIA kurdyjskich rebeliantów walczących z rządem Baas<ref>Tripp, Charles (2010).'' A History of Iraq''. Cambridge University Press. s. 203. ISBN 978-0-521-87823-4.</ref>. Pod wpływem al Bakra, Irak zdystansował się od ZSRR i rozpoczął proces poprawy stosunków z USA<ref>Maliks. 44</ref>. Niemniej jednak dzięki układowi z ZSRR, rząd uzyskał pozbył się wroga wewnętrznego - lokalnych komunistów którzy najlepiej zorganizowaną w państwach arabskich partią ([[Iracka Partia Komunistyczna]]). Działalność opozycyjna partii mogła doprowadzić do ingerencji Związku Radzieckiego w sprawy irackie, ku zadowoleniu baasistów, dzięki układowi z ZSRR Moskwa wpłynęła na komunistów, którzy zdecydowali się na wejście w tymczasowy sojusz z baasistami. Po długich debatach wewnątrzpartyjnych komuniści w 1974 roku weszli w skład Narodowego Frontu Postępowego przez co w pewien sposób zostali wchłonięci przez partię Baas i przestali liczyć się jako samodzielna partia<ref>Malik s.44-45</ref>.
[[Plik:Arab Summit 1978.jpg|right|thumb|250px|al-Bakr na szczycie [[Liga Państw Arabskich|Ligi Arabskiej]] w Bagdadzie w 1978 roku, na fotografii widoczni są również Saddam Husajn, prezydent Syrii [[Hafiz al-Asad]] oraz premier [[Liban]]u, [[Salim al-Huss]]]]
 
==== Polityka wewnętrzna al-Bakra w latach 1973-1979 ====
===== Relacje z Iranem =====
[[Plik:Arab Summit 1978.jpg|right|thumb|250px|al-Bakr na szczycie [[Liga Państw Arabskich|Ligi Arabskiej]] w Bagdadzie w 1978 roku, na fotografii widoczni są również Saddam Husajn, prezydent Syrii [[Hafiz al-Asad]] oraz premier [[Liban]]u, [[Salim al-Huss]]]]Niemal całkowita izolacja Iraku na arenie międzynarodowej i trudności wewnętrzne (konflikt z Kurdami, nadal znaczące wpływy partii lewicowych innych niż Baas) wymusiły na irackich przywódcach korekty w polityce wewnętrznej<ref><span data-ve-clipboard-key="0.6840635708816313-3"> </span><span class="" data-ve-clipboard-key="0.32905118245188725-0">F</span>arouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 149-150.</ref>. Do władzy na ograniczoną skalę dopuszczono inne partie. Pod auspicjami rządu powstał Narodowy Front Patriotyczny, do którego weszły obok partii Baas także Iracka Partia Komunistyczna, kurdyjska Partia Rewolucyjna i prorządowe sekcje [[Demokratyczna Partia Kurdystanu|Demokratycznej Partii Kurdystanu]]<ref name=":10" />. Pod naciskiem radzieckim, w związku z podpisaniem iracko-radzieckiego traktatu o przyjaźni, komuniści zaprzestali krytyki rządów Baas<ref><span data-ve-clipboard-key="0.2609750154563817-0"> </span><span class="" data-ve-clipboard-key="0.03709738114538563-0"> </span>Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 152.</ref>. Utworzenie Frontu al-Bakr, dla celów propagandowych, przedstawił jako krok, który był planowany od dawna, odkąd partia Baas przejęła władzę. Podkreślił równocześnie, że tylko Rada Dowództwa Rewolucji, zdominowana przez Baas, miała prawo prowadzić działalność polityczną w wojsku. W praktyce al-Bakr od początku zastrzegał, że żadna z lewicowych partii nie będzie dopuszczona do realnego sprawowania władzy<ref><span data-ve-clipboard-key="0.2609750154563817-0"> </span><span class="" data-ve-clipboard-key="0.03709738114538563-0"> </span>Farouk-Sluglett M., Sluglett P., ''Iraq...'', s. 157'''.'''</ref>.
Na krótko po ustanowieniu bliższych relacji radziecko-irackich, rząd Stanów Zjednoczonych wraz z władcą [[Iran]]u opracował strategię osłabienia Iraku. Jednym z jej elementów było wsparcie Kurdów niechętnych wobec rządu. Kurdowie otrzymali wsparcie militarne (w postaci broni i doradców wojskowych) a także pieniężne. Zwycięstwo nad separatystami kurdyjskimi udało się osiągnąć dzięki podpisaniu 6 marca 1975 roku Umowy Algierskiej z [[Iran|irańskim]] [[Szach (władca)|szachem]] [[Mohammad Reza Pahlawi|Mohammadem Rezą Pahlawim]]. Iran w zamian za zrzeczenie się przez Irak prawa do części szlaku wodnego w Szatt al Arab wycofał swoje wsparcie dla Kurdów<ref>Malik s.74-75</ref>.
 
W 1978 roku w Iraku obradował kongres [[Liga Państw Arabskich|Ligi Arabskiej]]<ref>[http://www.syrianhistory.com/en/photos/1266 The Online Museum of Syrian History]</ref>. {{Przypisy|2}}
{{Przypisy|2}}
 
== Bibliografia ==