Kolej linowa na Kasprowy Wierch: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
→‎Historia: brakujący nawias zamykający dla "(uruchomiony 26 lutego 1936)", było "(uruchomiony 26 lutego 1936"
Nie podano opisu zmian
Linia 36:
Inicjatorem budowy kolei był ówczesny prezes [[Polski Związek Narciarski|Polskiego Związku Narciarskiego]] i wiceminister transportu<ref name="test">''Pamiętnik [[Polskie Towarzystwo Tatrzańskie|Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego]].'' Tom 12.</ref> inż. [[Aleksander Bobkowski]]. Studia terenowe i pomiary, mające ustalić przebieg trasy kolei, rozpoczęło Centralne Biuro Studiów i Projektów PKP na zlecenie [[Ministerstwo Komunikacji|Ministerstwa Komunikacji]] już wiosną 1934 r. Decyzja budowy zapadła w lipcu 1935 r. Inwestorem była specjalnie powołana spółka z o.o. pod nazwą "Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Kolei Linowej Zakopana (Kuźnice) - Kasprowy Wierch" z siedzibą w Warszawie. Udziałowcami byli: [[PKP]], [[Liga Popierania Turystyki]], P.B.P "[[Orbis]]", Towarzystwo Krzewienia Narciarstwa oraz [[Stocznia Gdańska]]. Prezesem i dyrektorem technicznym Spółki został inż. arch. [[Aleksander Kodelski]], a dyrektorem finansowym dr Wacław Lewicki<ref name="Król">Królikowski Adam: ''Kolej linowa na Kasprowy Wierch'', w: "Młody Technik" nr 1/1984, s. 14</ref>.
 
24 lipca 1935 r. powołano kierownictwo budowy z siedzibą w zakopiańskich Kuźnicach. Kierownikiem budowy został inż. M. Stadnicki, zastępcą inż. B. Lange. Szczegółowy harmonogram określił rekordowo niski dla takiej inwestycji czas budowy: 7 miesięcy. Ponieważ żadne przedsiębiorstwo nie było w stanie przyjąć takich warunkówarunków postanowiono prowadzić budowę systemem gospodarczym. Stan załogi, który wynosił początkowo ok. 600 osób, w dwóch ostatnich miesiącach zwiększono do 1000. Robotników werbowano nie tylko z [[Podhale|Podhala]], ale i Sądecczyzny, [[Kraków|Krakowa]], [[Tarnów|Tarnowa]]. Zatrudniono wykwalifikowanych kamieniarzy z Brasławia oraz traczy i cieśli z [[Polesie|Polesia]]{{r|Król}}. Roboty w terenie rozpoczęto 1 sierpnia 1935 r.
 
Budowa kolei wywołała żywą dyskusję społeczną, protestowali przeciwko niej, zaraz po ujawnieniu projektów w marcu 1934 roku{{r|test}}, głównie działacze ochrony przyrody, choć oprócz [[Państwowa Rada Ochrony Przyrody|Państwowej Rady Ochrony Przyrody]] przeciwne budowie były też 94 towarzystwa i instytucje naukowe i turystyczne. W odpowiedzi na rozpoczęcie budowy kolei i równoczesnego łamania obowiązującego wtedy prawa (rozporządzenia Prezydenta RP o ochronie lasów, o [[prawo budowlane|prawie budowlanym]], ustawie o ochronie przyrody, ustawie o koncesjach na koleje i inne) do dymisji podała się cała ówczesna Państwowa Rada Ochrony Przyrody wraz z przewodniczącym Komitetu Ochrony Przyrody w Krakowie – prof. [[Władysław Szafer|Władysławem Szaferem]]. Dymisja nie została przyjęta. Budowa kolejki pociągnęła za sobą kolejne inwestycje: [[Wysokogórskie Obserwatorium Meteorologiczne Kasprowy Wierch|obserwatorium na Kasprowym Wierchu]], tzw. [[ceprostrada|ceprostradę]] (znad [[Morskie Oko|Morskiego Oka]] na [[Szpiglasowa Przełęcz|Szpiglasową Przełęcz]]), [[Hotel górski PTTK Kalatówki|hotel na Kalatówkach]]{{r|test}}.