Kępa Mieszczańska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
MastiBot (dyskusja | edycje)
m Bot poprawia link zewnętrzny
Linia 20:
 
== Początki ==
Wyspa ta, położona poniżej [[:Plik:Wroclaw Islands.png|wschodniego zespołu wysp odrzańskich]], często zalewana przez [[powódź|powodzie]] i przez to nienadająca się do zasiedlenia, zaczęła być zagospodarowywana – z początku na wschodnim krańcu – dopiero w [[XIII wiek|XIII]] wieku. Lokalizowano tu nabrzeża przeładunkowe, składy i magazyny, jak również [[młyn wodny|młyny]], później także [[folusz (budynek)|folusze]], [[słód|słodownie]] i inne urządzenia średniowiecznego przemysłu, wykorzystujące energię płynącej rzeki. W 1334 [[Kraków|krakowski]] [[Kupiec (zawód)|kupiec]] i [[bank]]ier, [[Mikołaj Wierzynek (starszy)|Mikołaj Wierzynek]] podpisał z radą miejską Wrocławia umowę na finansowanie na Kępie Mieszczańskiej budowy młynów, w zamian za co uczestniczyć on miał w zyskach z ich eksploatacji. Pierwsze dwa [[XIV wiek|czternastowieczne]] młyny zlokalizowane były na miejscu obecnej południowej elektrowni wodnej, u wylotu ul. Kiełbaśniczej.
 
Kolejne dziesięciolecia przynosiły rozbudowę infrastruktury wyspy, nieustannie przy tym zmienianej, między innymi w związku z realizowanymi w górnym biegu miejskiego odcinka Odry inwestycjami wpływającymi bezpośrednio na stan wód rzeki, zmianami jej koryta tak w górnym, jak i dolnym<ref>Zarówno ze źródeł pisanych, jak i wykopalisk wiadomo, że w średniowieczu Odra poniżej Kępy Mieszczańskiej płynęła przez rybacką wówczas osadę [[Szczepin (Wrocław)|Szczepin]] – w latach 1890-1898 podczas prac ziemnych przy dzisiejszej ul. Poznańskiej natknięto się m.in. na pozostałości czółna i inne dowody rybackiej aktywności w tym rejonie.</ref> biegu oraz walką konkurencyjną<ref>Oblicza się, że od wieku [[XVI wiek|XVI]] do początków [[XX wiek|XX]] w całym wrocławskim systemie kanałów i jazów pracowało średnio od 45 do 60 kół młyńskich napędzających różne urządzenia przemysłowe.</ref>. Wznoszono [[jaz]]y, [[most]]y i groble i pogłębiano nurt rzeki. W 1456 zbudowano w rejonie dzisiejszego mostu Pomorskiego Środkowego [[Śluza wodna|śluzę]] (w tym miejscu współcześnie także istnieje śluza), w tym samym czasie przeznaczono nabrzeże ciągnące się w dół rzeki na port. W [[XV wiek|XV]] wieku wschodni cypel wyspy otoczono palisadą, w [[XVI wiek|XVI]] działała tu także papiernia, a u wylotu obecnej ulicy Odrzańskiej zlokalizowano pobór wody do miejskiego [[Instalacja wodna|wodociągu]]<ref>Rurociągi budowano pierwotnie przy użyciu drewnianych [[rura|rur]].</ref> oraz przeniesiony z przeciwległego brzegu rzeki port miejski. Na ówczesnych mapach widać wyraźnie nasycenie infrastrukturą wschodniej części wyspy, gdy tymczasem jej zachodnia część porośnięta wciąż była jeszcze lasem lub zagajnikiem. Pomimo bliskości miasta Kępa Mieszczańska pozostawała długo poza obrębem miejskich fortyfikacji; objęły ją one (częściowo) dopiero w czasie [[wojna trzydziestoletnia|wojny trzydziestoletniej]] w [[XVII wiek|XVII]] wieku (rozbudowane także w następnym stuleciu). W tym też okresie powstał na Kępie [[lazaret]], później były tu [[koszary]], m.in. [[artyleria|artylerii]], oraz wojskowe place ćwiczeń.