Wojna krymska: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Wycofano edycje użytkownika 77.254.229.223 (dyskusja). Autor przywróconej wersji to Artur Andrzej.
Linia 26:
== Historia ==
=== Przyczyny ===
Rosja i Turcja były najbardziej zacofanymi gospodarczo oraz społecznie krajami Europy i jednymi z bardziej zacofanych krajów [[Azja|Azji]]<ref>Andrzej Chwalba ''Historia powszechna. Wiek XIX'', wyd. 2009 r., s. 334.</ref>. Europejscy politycy i eksperci przewidywali wybuch tej wojny, ponieważ narastały sprzeczności interesów gospodarczych i politycznych, zwłaszcza między Rosją a Wielką Brytanią (zob. [[Wielka Gra]]). Rosja od długiego czasu zmierzała do rozszerzania swych granic w stronę [[Morze Śródziemne|Morza Śródziemnego]], [[Zatoka Perska|Zatoki Perskiej]], [[Ocean Indyjski|Oceanu Indyjskiego]] i [[Chiny|Chin]], a były to rejony, które interesowały również Wielką Brytanię. Z kolei Francję interesował [[Bliski Wschód]], a zwłaszcza Turcja, [[Syria]], [[Liban]] i [[Egipt]]. W tym czasie strategicznym kierunkiem rosyjskiej ekspansji były Bałkany, a zamiarem likwidacja państwa tureckiego i uczynienie [[Morze Czarne|Morza Czarnego]] wewnętrznym morzem rosyjskim oraz uzyskanie swobodnego dostępu do cieśnin tureckich. Sama Turcja była krajem osłabionym. Na początku 1853 cesarz Rosji [[Mikołaj I Romanow]] próbował namówić Brytyjczyków do [[Rozbiór państwa|rozbioru]] Turcji<ref>Andrzej Chwalba ''Historia powszechna. Wiek XIX'', wyd. 2009 r., s. 336–337.</ref>. Uniknięcie przez Rosję w latach 1848–1849 ruchów [[Wiosna Ludów|Wiosny Ludów]] oraz dodatkowo stłumienie narodowej rewolucji [[Węgry|węgierskiej]] zmotywowały [[car]]a do prowadzenia na Bałkanach bardziej ofensywnej polityki<ref name="Historia sztuki wojennej"/>.
 
W 1852 między Rosją i Francją rozpoczął się spór o prawa duchowieństwa [[Prawosławie|prawosławnego]], względnie [[Kościół katolicki|katolickiego]], do opieki nad miejscami świętymi i [[Muzułmanin|niemuzułmańską]] ludnością imperium tureckiego. W spór wmieszała się Wielka Brytania, w mniejszym stopniu również [[Cesarstwo Austrii|Austria]] i [[Królestwo Prus|Prusy]], a przedmiot sporu rozszerzył się o strefy wpływów tych mocarstw w Turcji oraz rewindykacje dotychczasowych jej zobowiązań wobec Rosji. Szczególnie Wielkiej Brytanii zależało na podsycaniu wrogości między Turcją i Rosją, przy czym okręty brytyjskie wpłynęły do [[Dardanele|Cieśniny Dardanelskiej]].