Ocet: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
poprawa przek., WP:SK, czyszczenie kodu po VE, drobne redakcyjne
Linia 3:
'''Ocet''' (od [[łacina|łac.]] ''acetum'') – wodny roztwór [[kwas octowy|kwasu octowego]] o charakterystycznym ostrym zapachu i kwaśnym smaku, zwykle 6-procentowy lub 10-procentowy. Powstaje w wyniku [[fermentacja octowa|fermentacji octowej]] [[Alkohole|alkoholu]]. Stosowany jako [[przyprawa]] zakwaszająca. Spożywany w nadmiarze jest szkodliwy, w niewielkich ilościach pobudza [[głód|apetyt]] i sprzyja lepszemu [[trawienie|trawieniu]] [[trawienie|ciężkostrawnych]] potraw.
 
Rozróżnia się [[ocet spirytusowy]] - powstający w wyniku fermentacji [[Spirytus rektyfikowany|spirytusu]] (po rozcieńczeniu do odpowiedniego stężenia), oraz [[ocet winny]] - powstający w wyniku fermentacji [[wino|wina]]. Ocet winny – w zależności od tego, z jakiego powstał wina – może być biały lub czerwony. Bardzo znany jest [[ocet balsamiczny]] produkowany w okolicach [[Modena|Modeny]] we Włoszech, o wyjątkowo intensywnym winnym zapachu i łagodnym smaku. Często stosuje się octy produkowane z win i [[moszcz|moszczów owocowych]] (np. [[ocet jabłkowy]]), zachowujące do pewnego stopnia smak, a zwłaszcza zapach [[owoc]]ów, cenne zwłaszcza jako przyprawa do [[sałatka|sałatek]] i [[surówkaSurówka (kulinariapotrawa)|surówek]].
 
Dość popularne są octy aromatyzowane lub smakowe, otrzymywane (także w warunkach domowych) przez [[Maceracja (botanika)|macerowanie]] w surowym occie [[zioła|ziół]], przypraw, [[warzywa|warzyw]] lub owoców takich jak [[bazylia]], [[Macierzanka tymianek|tymianek]], [[rozmaryn]], różne rodzaje [[pieprz]]u, [[czosnek pospolity|czosnek]], [[Cytryna zwyczajna|cytryna]], [[Orzech (botanika)|orzechy]] itp.
Linia 11:
Ocet może być istotnym składnikiem [[sos]]ów (zwłaszcza zimnych, np. większości [[Sos majonezowy|majonezów]], tradycyjnego [[Winegret|vinaigrette]] itp.). Jest też najważniejszym składnikiem [[marynata|marynat]] stosowanych do [[Konserwacja żywności|konserwowania]] [[ogórek|ogórków]], [[Grzyby|grzybów]] i tzw. [[pikle|pikli]] (młodych warzyw, orzechów itp., stosowanych jako zakąska lub dodatek do sałatek). Używany też bywa jako składnik zapraw do macerowania [[mięso|mięsa]] lub ryb przed smażeniem, a zwłaszcza pieczeniem.
 
Ze względu na niską cenę i łatwą dostępność, ocet spirytusowy bywa do dziś powszechnie używany w gospodarstwie domowym jako podręczny środek czyszczący, dezynfekujący i odkamieniający oraz jako składnik w wielu tradycyjnych przepisach na domowe [[odplamiacz]]<nowiki/>e, kosmetyki, a nawet lekarstwa.
Ocet był znany już od czasów starożytnych, wykorzystywano go do polewania kamieni bądź skał, które później ulegały rozpadowi, ocet znalazł również szerokie zastosowanie w wielu iberyjskich kopalniach w czasie panowania Kartaginy w Hiszpanii.
 
== Zobacz też ==
* [[ocet balsamiczny]]
* [[ocet drzewny]]
* [[ocet jabłkowy]]
* [[ocet ryżowy]]
* [[acetator]]
 
{{wikisłownik|ocet}}
* octy spożywcze:
** [[ocet balsamiczny]]
** [[ocet jabłkowy]]
** [[ocet drzewnyryżowy]]
* [[ocet drzewny]] – jeden z produktów suchej destylacji drewna
* [[acetator]] – zbiornik do produkcji octu z alkoholu etylowego
 
[[Kategoria:Przyprawy]]