Skrzydło o zmiennej geometrii: Różnice pomiędzy wersjami

'''Skrzydło o zmiennej geometrii''' to– [[Skrzydło samolotu|skrzydło lotnicze]] (powierzchnia nośna), którego położenie w płaszczyźnie poziomej, a tym samym [[skos]] może być zmieniany w locie przy użyciu odpowiedniego mechanizmu w celu dopasowania charakterystyk [[Siła nośna|siły nośnej]] powstającej przy różnych prędkościach.

Skrzydła o zmiennej geometrii zostały opracowane w ramach projektów wojskowych i były stosowane w samolotach bojowych, powstałych w latach 1964 ([[General Dynamics F-111|F-111]]) – 1981 ([[Tu-160]]). Obecnie (listopad 2010) w użyciu pozostaje już niewiele typów takich maszyn, m.in.: [[General Dynamics F-111|F-111]] w Australii, który miał być wycofany do końca 2010 roku i zastąpiony przez [[Boeing F/A-18E/F Super Hornet|F/A-18E/F Super Hornet]] , a poza nim: [[Su-17]], [[Su-24]], [[Rockwell B-1|B-1B Lancer]], [[Panavia Tornado]], [[Tu-160|Tu-160 Blackjack]], oraz [[Tu-22M]]{{Fakt|data=2010-11}}.

Zmiana kąta skosu płata nośnego pozwala dopasować wielkość powstającej siły nośnej, oporu powietrza i [[Doskonałość statku powietrznego|doskonałości aerodynamicznej]] statku powietrznego. Ustawienie małego kąta skosu płata (skrzydło niemal „wyprostowane”), dzięki powstałej w ten sposób m.in. większej powierzchni i wynikającej z tego większej sile nośnej, pozwala startować, lądować i lecieć z mniejszymi prędkościami lub zabrać większą ilość paliwa/ładunku. Zwiększa się również manewrownośćmanewrowość samolotu przy niskiej prędkości.

Szczególną wersję skrzydła o zmiennej geometrii była koncepcja skrzydła typu [[Skrzydło typu oblique wing|oblique wing]] ({{ang. |oblique}} =– ukośny, krzywy), w której umocowany w jednym punkcie obrotu, stanowiący jeden element płat, był obracany wokół tego punktu.

Początki prac nad samolotami ze skrzydłami o zmiennej geometrii sięgają lat 30, i 40, XX wieku, za pierwszy taki samolot uważa się dziś, prototypowy [[Messerschmitt P.1101]], opracowywany na przełomie 1944 i 1945 roku, nigdy jednak nie oblatany i nie wprowadzony do produkcji, którego skrzydła mogły być regulowane na ziemi w zakresie 35°- 45°. Po zakończeniu II Wojnywojny Światowejświatowej samolot, który wpadł w ręce wojsk amerykańskich, posłużył za podstawę do opracowania, oblatanego 20 czerwca [[1951]] roku, eksperymentalnego [[Bell X-5]] ze skosem skrzydeł zmienianym już w czasie lotu. Jednym z kolejnych projektów był [[Grumman XF10F Jaguar]], opracowany w 1952 roku, ze względu na mierne własności lotne – nigdy nie wszedł do produkcji.

Od czasu rozwoju zaawansowanych elektronicznych i komputerowych systemów kontroli lotu typu [[relaxed stability]] (patrz też [[awionika]]) od początku lat 70. ub.XX wieku, które znacząco poprawiają własności lotne samolotów ze stałymi skrzydłami, przewaga maszyn o zmiennej geometrii zaczęła maleć. Od roku 1981 (oblot Tu-160) nie powstała żadne nowa konstrukcja, wykorzystująca zmienną geometrię skrzydeł{{Fakt|data=2010-11}}.